Page 71 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

od navedenih organskih sistema 28, 29 . Smrtnost je približno se dijagnoza može postaviti mikroskopijom, ali se najčešće
1-6%. Dijagnostikuje se primjenom molekularne dijagnosti- koristi PCR. Serologija je još uvijek nepouzdana - često je laž-
ke ili serologije. Liječi se primjenom doksiciklina, a vakcina no pozitivna kod infekcija drugim borelijama. Liječi se iden-
ne postoji . tično kao lajmska bolest. Vakcina nije dostupna .
36
28
Tick-borne lymphadenopathy (TIBOLA) je bolest koja Tularemija (zečja groznica) je ozbiljna infekcija izazva-
se dobija ubodom krpelja iz roda Dermacentor, а uzročnici na Gram-negativnom bakterijom koja se zove Francisella
su Rickettsia slovaca i Rickettsia raoultii . Bolest se manife- tularensis. Dobija se kontaktom sa glodarima ili posredno,
28
stuje esharom na mjestu uboda krpelja i lokoregionalnom kontaktom sa površinama kontaminiranim izlučevinama za-
limfadenopatijom, a daleko načešće je zahvaćena regija raženih glodara . Međutim, manji broj pacijenata se zarazi
37
glave (odatle i alternativni naziv Scalp Eshar and Neck Lymp- ubodom D. reticularis krpelja, a vektori mogu biti i neki ko-
hadenopathy After Tick, SENLAT) 28, 30 . Polovina pacijenata je marci (naročito u Skandinaviji) i muve koje ujedaju 38, 39 . Sama
febrilno, a osip je veoma rijedak što je načelno atipično za bolest ima više formi i to: ulceroglandularna, okuloglandu-
rikecioze. Prognoza je odlična čak iako se bolest ne liječi an- larna, faringealna, pneumonična i tifoidna forma. Najčešća
tibioticima. Dijagnostikuje se i liječi isto kao i mediteranski je ulceroglandularna forma koja se manifestuje ulceracijom
pjegavac. Vakcina ne postoji, a nije ni potrebna iz logičnih na mjestu inokulacije, regionalnim bolnim limfadenitisom i
razloga . simptomima sistemske infekcije. Faringealna i okuloglandu-
28
larna forma su slične uceroglandularnoj, samo su primarne
Anaplazmoza je bolest koju u našoj zemlji izaziva Ana- promjene na konjunktivi i u ždrelu . Pneumonična forma
38
plasma phagocytophilum, a prenose je I. ricinus krpelji 31, 32 . najčešće nastaje aerosolizacijom leševa zaraženih životinja
Patogen inficira leukocite, pa se bolest često naziva huma- ili živih zaraženih krpelja pri košenju trave. Najčešće se pre-
na granulocitna anaplazmoza (Human Granulocytic Anapla- zentuje kao bakterijska pneumonija, nerijetko sa izlivom i
smosis, HGA) . Najčešće se manifestuje kao nespecifična fe- hilarnom limfadenopatijom . Tifoidna forma može nastati
32
38
brilnost. Febrilnost mogu pratiti i razne druge nespecifične daljom evolucijom bilo koje od prethodno navedenih formi
manifestacije poput glavobolje, malaksalosti, mijalgija, ar- bolesti i praktično predstavlja sistemsku infekciju sa najra-
tralgija, mučnine, povraćanja, proliva i kašlja. Neki pacijenti zličitijim simptomima . Polovinu svih formi tularemije prati
38
mogu imati meningizam, pa čak i konfuznost, a 10% ima ospa, a i druge kožne manifestacije se viđaju relativno če-
osip. Često se viđa leukopenija, trombocitopenija i elevaci- sto 38, 40 . Smrtnost u antibiotskoj eri je oko 4%. Dijagnoza se
ja aktivnosti serumskih transaminaza . Prema iskustvima postavlja serološki ili rjeđe, PCR tehnikom ili bakterijskom
32
nekih autora 7% pacijenata zahtijeva liječenje u jedinici in- kulturom. Zavisno od težine bolesti, primjenjuju se antibiot-
tenzivne njege. Kod ovih pacijenata (sa potrebom za inten- ski režimi koji sadrže aminoglikozide, hloramfenikol, tetraci-
zivističkim liječenjem) se mogu javiti DIK, septični šok, bu- kline ili ciprofloksacin .
38
brežna slabost, pneumonija i respiratorna insuficijencija 33,
34 . Bolest se dijagnostikuje direktnom mikroskopijom svježe Babezioza je parazitoza koju u Srbiji hipotetički mogu
krvi, molekularnom dijagnostikom na uzorku krvi, kao i se- izazvati Babesia venatorum i Babesia divergens . U nekim
41
rološki . Liječi se doksiciklinom, a vakcina ne postoji . zemljama Centralne Evrope zabilježeni su i prvi slučajevi au-
32
32
tohtone Babesia microti infekcije (inače, samo je u Sjevernoj
Neoehrlichia mikurensis je patogen koji najvjerovatnije Americi endemska). Ove protozoe u Evropi prenose krpelji I.
prenose Haemaphysalis concinna krpelji. Zabilježen je mali ricinus, a inkubacija može biti duga i do 6 mjeseci. Preduslov
broj slučajeva humane bolesti u Evropi i Kini. Parazitira u en- za simptomatsku bolest izazvanu prvim dvjema opisanim
dotelnim ćelijama . Značajan dio pacijenata sa simptomat- protozoama je hipo- ili asplenizam (ovo ne važi za B. micro-
35
skom bolešću je imunosuprimiran. Simptomi/znaci koje su ti) . Subkliničke infekcije su značajno češće nego klinički
41
zabilježili istraživači su febrilnost, mijalgije i artralgije. Neki manifestne i prepoznate infekcije. Simptomi su mahom ini-
su imali neuroinfekciju, septični šok i gastrointestinalne te- cijalno nespecifični - visoka febrilnost, drhtavica, glavobolja,
gobe, ali je terapija doksiciklinom bila efikasna. Infekcija je mijalgije, bol u lumbalnoj kičmi i bol u trbuhu. Kako su Ba-
najčešće dijagnostikovana PCR tehnikom . besia spp. intraeritrocitni paraziti, osnovni patološki proces
32
Borrelia miyamotoi je bakterija koja pripada izazivačima je liza eritrocita, te se u daljem toku bolesti viđaju anemija,
povratne groznice i prenose je krpelji iz roda Ixodes. Pacijen- ikterus i taman urin. Kod neliječene bolesti se zatim javljaju
41
ti najčešće imaju nespecifičnu kliničku sliku i mogu se uočiti i šok, plućni edem, kao i bubrežna slabost . Dijagnostikuje
febrilnost, mijalgije, glavobolja, artralgije i zamor. Povreme- se direktnom mikroskopijom uzroka krvi bojenog po Gimzi,
41
no se viđaju promjene slične erythema migrans, ali nije isklju- kao i serološki ili primjenom molekularne dijagnostike . Te-
čeno da one predstavljaju koinfekciju sa B. burgdorferi . Kod rapija je veoma kompleksna i nekada podrazumijeva tran-
36
imunokompromitovanih (rijetko kod imunokompetentnih) sfuzije eritrocita, kao i redukciju imunosupresije kada je
može se javiti subakutna neuroinfekcija . Bolest sporadično to moguće, a antimikrobna terapija je praktično obavezna
37
ima rekurentan tok, ali nije zabilježeno više od 3 paroksizma (prevazilazi okvire ovog teksta, te neće biti dalje komentari-
41
febrilnosti. Bolest je najčešće benignijeg toka nego klasična sana). Vakcina ne postoji .
krpeljska povratna groznica (tzv. febris recurrens) . Nekada
36

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(11):65-71. 69