Page 35 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

se javlja kao izolovana promjena. Kod majke su najčešće pri- Neke kongenitalne anomalije srca su udružene sa aritmija-
sutna anti-SSA i anti-SSB antitijela, u slučaju Sjogrenovog sin- ma, poput Morbus Ebsteina, transpozicije velikih krvnih su-
droma ili sistemskog lupusa. Obično majka nema drugih zna- dova, totalnog anomalnog venskog priliva, atrijalnog sep-
kova bolesti i antitijela se otkriju pri evaluaciji zbog fetalne talnog defekta, atrioventrikularnog septalnog defekta 22, 23 .
bradikardije. Međutim, sama prisutnost antitijela nije dovolj- Nakon operativne korekcije kongenitalne anomalije srca
na za razvoj bloka, pa se istražuju dodatni patogeni faktori. najčešći poremećaji ritma su postoperativni blok desne gra-
Većina slučajeva AV bloka II stepena ima odličnu prognozu, ne, AV blok II stepena tipa Mobitz 2, AV blok III stepena, blok
a ima mišljenja da se radi o normalnom procesu razvoja, koji lijeve grane, paroksizmalna supraventrikularna tahikardija.
se danas češće utvrđuje zbog dobrog nadzora. Uvijek treba Najteže disritmije se javljaju nakon zamjene valvule i u ovim
sumnjati i na prisutnost dugog QT intervala, te ga isključiti. postoperativnim valvularnim anomalijama incidenca posto-
perativnog kompletnog bloka iznosi 60-80%, uz trombozu,
hipovolemiju i dehidraciju, koje su česte, naročito kod mla-
Postoperativne (incizijske) aritmije de djece 6, 24, 25 . Utvrđeno je da je veća učestalost poremećaja
ritma nakon operacije kompleksnih kongenitalnih anomalija
Postoperativne (incizijske) disritmije se mogu javiti na- (kod transpozicije velikih krvnih sudova, ventrikularnog sep-
kon radikalnih ili palijativnih kardiohirurških intervencija. talnog defekta, koarktacije aorte, aortne stenoze, atrioventri-
Najčešće se radi o hirurškim korekcijama kongenitalnih sr- kularnog septalnog defekta, pa i atrijalnog septalnog defek-
čanih anomalija. Pojedine disritmije su samo neprijatne za ta), kao i svih kongenitalnih anomalija srca gdje se hirurški
bolesnike, dok druge mogu biti opasne po život ili biti samo vrši intervencija u okolini aortne valvule ili na nivou interven-
znak nekog, još ozbiljnijeg poremećaja srca ili drugih organa. trikularnog septuma.
Neobično je da težina disritmije nije uvijek u skladu sa nje-
nim simptomima, naročito u početku, pa tako neke životno Neprepoznate i neadekvatno liječene disritmije mogu
ugrožavajuće disritmije mogu biti asimptomatske. Percepcija biti neposredni i još češće, kasniji uzrok smrti. Naročito su
nepravilnosti srčanih otkucaja razlikuje se, od osobe do oso- nepredvidive i opasne postoperativne ili incizijske disritmije,
be. Rano prepoznavanje aritmija je suština umijeća pedijatrij- koje su po pravilu trajne i loše reaguju na medikamentnu
skih aritmologa jer su simptomi i znaci često vrlo nejasni i terapiju . Čest su uzrok iznenadne srčane smrti kod djece,
5, 6
nespecifični i u velikoj mjeri se preklapaju sa manifestacijama naročito nakon operisane kongenitalne aortne stenoze, ToF
drugih bolesti . i transpozicije velikih krvnih sudova. Operisana djeca imaju
5-7
novostvorene puteve kruženja električnih impulsa oko ožilja-
Posljednjih godina smo svjedoci razvoja pedijatrijske kar- ka na mjestima hirurških incizija atrija ili ventrikula, oko pro-
diohirurgije i sve većih mogućnosti hirurškog liječenja konge- vodnika, zakrpa i sličnih artefekata.
nitalnih anomalija srca, od kojih su neke veoma kompleksne.

Zaključak

U sklopu pedijatrijske kardiologije se etablirala pedijatrijska aritmologija zbog učestalosti i značaja
srčanih aritmija kod djece. Aritmije postaju sve veći javno zdravstveni problem. Imaju široki dijapazon
ispoljavanja kliničke slike, različitu težinu, dijagnostiku i liječenje. Postoperativne (incizijske) aritmije
nakon hirurškog liječenja kongenitalnih anomalija srca djece će biti sve prisutnije zbog ubrzanog
razvoja pedijatrijske kardiohirurgije.

Osnov dijagnostike disritmija baziran je na anamnezi, klasičnim metodama fizikalnog pregleda,
uz primjenu EKG, ehokardiografije, testova opterećenja i dr. Kontinuirani EKG holter monitoring je
standard pedijatrijske aritmologije i predstavlja zamajac razvoja elektrofiziologije i radiofrekventne
ablacije u dječjem uzrastu. Elektrofiziološke studije, snimanje kasnih potencijala komora, mjerenje
disperzije QT intervala, utvrđivanje promjenljivosti T talasa, mjerenje osjetljivosti baroreceptora,
radiofrekventna ablacija, sve češća ugradnja različitih tipova pejsmejkera (antibradikardni,

defibilatori), kao i primjena metoda trajnog praćenja srčanog ritma (transtelefonski EKG i loop-
recorder) trebalo bi da doprinesu daljem napretku aritmologije.

Pedijatrijska aritmologija je još uvijek nedovoljno istraženo i razvijeno područje pedijatrijske

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(11):29-34. 33