Page 38 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

DIKLOFENAK - UTICAJ RAZLIČITIH PUTEVA

PRIMJENE NA EFIKASNOST LIJEKA

DICLOFENAC - THE IMPACT OF DIFFERENT ROUTES OF

ADMINISTRATION ON THE EFFICIENCY OF THE DRUG

Slavica Kvolik 1, 2 prostanoida i tromboksana, inhibicijom enzima ciklooksige-

1 Klinički bolnički centar Osijek, Osijek, Hrvatska naze-2 (Cyclooxygenase 2, COX 2) uz relativno manje djelo-
1
2 Medicinski fakultet Osijek, Osijek, Hrvatska vanje na strukturnu COX1 (Cyclooxygenase 1, COX 1) . Ova
manja inhibicija COX 1 odgovorna je za manju učestalost ga-
strointestinalnih nuspojava u odnosu na druge nesteroidne
Korespondencija sa autorom:
analgetike/antireumatike . Njegov metabolizam odvija se
2
Prof. dr Slavica Kvolik pretežno putem enzima CYP2C9. Kod pacijenata koji koriste
druge lijekove koji se metabolišu istim metaboličkim putem
Klinika za anesteziologiju, Klinički bolnički centar Osijek, J.
Huttlera 4, Osijek, Hrvatska ili koji dovode do inhibicije CYP2C9 moguće su metaboličke
interakcije. One se mogu ispoljiti pojačanim efektom, spori-
slavica.kvolik@gmail.com jom eliminacijom ili pojavom toksičnih efekata lijeka nakon
primjene terapijske doze. Uobičajeno vrijeme početka i du-
žine djelovanja nekih NSAID je prikazano u tabeli 1. Diklo-
fenak se koristi u nizu indikacija za bolesti koje su praćene
Sažetak akutnim ili hroničnim bolom poput trauma, postoperacij-
skog bola, osteoartritisa, reumatoidnog artritisa, febrilnih
Diklofenak je lijek iz grupe nesteroidnih antiinflamatornih stanja . Cilj ovog preglednog članka je da prikaže osnovne
3-7
lijekova, koji je na tržištu niz godina. Tokom kliničke načine primjene diklofenaka i rezultate nekih studija koji
primjene potvrđen je kao uspješan analgetik za liječenje upoređuju njegovu efikasnost sa drugim nesteroidnim an-
akutnog posttraumatskog bola, postoperativnog bola i tiinflamatornim lijekovima.
hroničnih bolnih stanja poput hroničnog bola u leđima Tabela 1. Lijekovi za sistemsku postoperativnu analgeziju
i reumatoidnog artritisa. Osim analgetskog djelovanja Lijek Početak Dužina Poluvrijeme
potvrđen je i kao antiinflamatorni lijek i antipiretik. analgezije* trajanja analgezije eliminacije
Diklofenak se na tržištu nalazi u nizu formulacija koje Diklofenak 20-40 min 4-6 h 1-2 h
omogućuju njegovu sistemsku primjenu intravenski, Ibuprofen 15-60 min 4-8 h 2 h
muskularno, peroralno, rektalno ili lokalno na kožu Metamizol Oko 30 min 4-8 h 1-4 h
i sluznice. Cilj ovog preglednog članka je da prikaže Paracetamol† 1 h 4-6 h 1-4 h
osnovne načine primjene diklofenaka i rezultate nekih Napomena: *nakon peroralne primjene. U ovoj tabeli navedene osobine lijekova zna-
čajno zavise od načina primjene, doze i metaboličkih svojstava bolesnika. Većina lijekova
studija koji upoređuju njegovu efikasnost sa drugim ima produženi efekat kod insuficijencije jetre.
†Veći broj studija potvrdio je bolji analgetski efekat kombinacije paracetamola i NSAID u
nesteroidnim antiinflamatornim lijekovima. Prikazane su i odnosu na korišćenje samo paracetamola.
najčešće nuspojave i strategije njihovog izbjegavanja. Oralna primjena

Ključne riječi: nesteroidni antiinflamatorni lijekovi, Za oralnu primjenu na tržištu su u standardnoj upo-
diklofenak, analgezija, akutni bol, hronični bol, trebi preparati diklofenak natrijuma i diklofenak kalijuma.
formulacija lijeka, nuspojave Preparati za oralnu primjenu dugi niz godina se koriste za
terapiju akutnog bola. Oralni diklofenak kalijum potvrđen je
kao uspješan lijek za liječenje izolovane, zatvorene traume
ekstremiteta . U dozi od 50 mg, on je nakon sat vremena po-
8
8
Uvod stigao smanjenje bola sa 6,6 ± 1,7 na 3,4 ± 1,3 . Po analget-
skom djelovanju oralni diklofenak se pokazao nešto boljim
Diklofenak je dobro poznati nesteroidni antiinflama- od intravenskog paracetamola nakon četiri sata . Da bi se
8
torni lijek (Non-steroidal Anti-inflammatory Drug, NSAID), sa osigurao brzi početak i produženo djelovanje, posebno su
značajnim analgetskim, antiinflamatornim i antipiretičkim kreirani preparati sa kontrolisanim otpuštanjem. Kombina-
dejstvom. Sintetisali su ga Alfred Sallmann i Rudolf Pfister cija diklofenak kalijuma u spoljašnjem sloju i diklofenak na-
1973. godine u Njemačkoj, a u medicinske svrhe se koristi trijuma u unutrašnjem sloju, sa usporenim oslobađanjem,
od 1988. godine. Ima veliki afinitet ka vezivanju za protei- omogućava brzo smanjenje bola i produženi analgetski uči-
ne plazme. Poput ostalih NSAID djeluje smanjenjem sinteze nak takvog preparata .
9

36 DOI: 10.5937/Galmed2411034K