Page 34 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

cirkulaciju. Nažalost, ima se utisak da nema dovoljno pouz- takve ekstrasistole može slijediti i blokirana kontrakcija, na-
danih podataka u literaturi za čvrste stavove u vezi efika- ročito u slučaju atrijske bigeminije, što može stvoriti utisak
snosti ovog načina liječenja. Što se tiče davanja lijekova u bradiaritmije. Samo u 0,4% slučajeva atrijske ekstrasistole
cirkulacijski sistem fetusa, aplikacija se može vršiti intraperi- mogu uzrokovati fetalnu tahikardiju ili napredovati do njene
tonealno i instramuskularno ili hordocentezom. Kada govo- pojave 15, 16 . Preporučuje se kontrola srčanog ritma jednom
rimo o lijekovima koje dajemo majci, uglavnom mislimo na nedjeljno zbog isključivanja pojave tahiaritmija i drugo lije-
digoksin (koji se lako prenosi kroz posteljicu), sotalol (koji je čenje nije potrebno.
lijek izbora u liječenju FA), amiodaron (koji zahtijeva izuzetan
oprez), verapamil (koji zahtijeva izuzetno visoke doze). Lije- Undulacija atrija je čest poremećaj srčanog ritma kod fe-
čenje propafenonom, lidokainom i flekainidom je vrlo upit- tusa, ali se radi, nažalost, o poremećaju koji nosi rizik od oz-
no. Meksiletin, dizopiramid i prokainamid se za sada rijetko biljnih posljedica 15, 16 . Undulacija pojavljuje u dva oblika: kod
ili uopšte ne primjenjuju . fetusa koji imaju strukturnu abnormalnost građe srca i kod
15
potpuno zdravih fetusa. Njeno obilježje je vrlo brza atrijalna
Čak i na današnjem stepenu razvoja medicinske tehno- električna i mehanička aktivnost, od 300 do 500 kontrakcija u
logije, jedan od osnovnih problema u dijagnostici FA jeste minuti. Dijagnoza se lako potvrđuje ehokardiografski, kada
nepostojanje prihvatljive metode kojom bi se mogla regi- se prepoznaje vrlo brza atrijalna aktivnost u odnosu na spo-
strovati srčana električna aktivnost kod fetusa. Razvija se riju, ventrikularnu. Svaku undulaciju nije potrebno liječiti: to
uređaj koji može registrovati i niskovoltažne električne po- zavisi od perzistencije aritmije, gestacijskog doba, stanja fe-
tencijale fetusa, a potom ih učiniti prepoznatljivima tako što tusa i moguće povezanosti sa kongenitalnom srčanom ano-
ih matematički oduzme od majčinog EKG-a. Takav uređaj za malijom .
16
spoljašnju akviziciju fetalnog EKG-a (Fetal Electrocardiogram,
fECG) nije još dostupan za praktičnu upotrebu. U upotrebi je Supraventrikularne tahikardije (Supraventricular Tachycar-
drugi uređaj, fetalni magneto-elektrokardiograf (Fetal Ma- dia, SVT) čine 47 do 68% svih slučajeva fetalnih tahikardija.
gnetocardiography, fMCG) 15-17 . Načelo njegovog rada staro je One mogu biti trajne ili se mogu pojavljivati u paroksizmima.
gotovo pola vijeka, a počiva na činjenici da električna aktiv- Za razliku od undulacije atrija, SVT se, gotovo po pravilu, po-
nost generiše magnetno polje. Nakon otkrića superprovod- javljuju na strukturno zdravom fetalnom srcu. Samo oko 2%
ljivosti, razvojem posebno osjetljivih senzora za magnetno slučajeva je povezano sa strukturnom anomalijom. Može se
polje, stvorili su se uslovi i da se snimaju izuzetno slabi ma- reći da je najčešća vrsta SVT ona koja nastaje kruženjem im-
gnetni signali fetalnog srca. Suptrakcijom signala od artefa- pulsa preko akcesornog AV puta (AV-kružna tahikardija). Uz
kata i majčinih signala moguće je dobiti zapis srčane akcije tu tahikardiju ventrikularna frekvencija obično je oko 240/
(fMCG) koji omogućava analizu srčane akcije fetusa vrlo na- min 14-16 . SVT se, prema ehokardiografskim mjerenjima u
lik na EKG. Takav je uređaj komercijalno dostupan, međutim M-modu, mogu podijeliti na one sa kratkim ventrikulo-atrijal-
skup je i nepraktičan, jer zahtijeva prilagođavanje prostora i nim intervalom i na one sa dugim VA-intervalom. Aritmije kod
jer se kvalitetan snimak može dobiti samo u prostoriji izolo- kojih je ventrikulo-atrijalni interval kraći od polovine cjeloku-
vanoj od magnetnih uticaja 18-21 . U praksi se zato ne služimo pnog intervala između kontrakcija („RR-intervala“) obično su
analizom električne (ili magnetne) aktivnosti fetalnog srca, AV-kružne tahikardije koje se koriste akcesornim putem.
nego analizom njenih mehaničkih posljedica. Ta surogat eho- Ventrikularne ekstrasistole se pojavljuju izuzetno rijetko,
kardiografska metoda sasvim je dovoljna za analizu poreme- a dijagnoza je otežana jer su obično nedostupni snimanje i
ćaja fetalnog srčanog ritma na nivou određivanja prognostič- analiza fMCG. Ipak, ehokardiografski se pomnim posmatra-
nog značenja i neophodnosti liječenja. njem može utvrditi abnormalna sekvenca aktivacije ventriku-

Kod tahiaritmije je važno isključiti fiziološke akceleracije la. Ako nije povezana sa bradikardijom, sindromom produže-
srčane frekvence fetusa i isključiti sinusnu tahikardiju zbog nog QT intervala ili miokarditisom, prihvata se kao benigna.
fetalnog distresa (tada ne postoji ni varijabilnost otkucaja), Ventrikularne tahikardije su takođe izuzetno rijetke kod
anemije fetusa ili horioamnionitisa (sa povišenom tempera- fetusa. Obično se prepoznaju prema VA-disocijaciji, uz bržu
turom majke), drugih bolesti majke (tireotoksikoza, upotreba frekvencu ventrikula. Tkivnim doplerom se može utvrditi
stimulansa). Od patoloških ritmova, najčešći poremećaj je mjesto najranije aktivacije ventrikula. Pojavljuju se u sluča-
nepravilnost otkucaja zbog pretkomorskih ekstrasistola, po- ju organske bolesti srca - strukturne greške, kongenitalnog
tom slijede undulacija atrija i supraventrikularne tahikardije. AV-bloka ili u slučaju bolesti kanala (npr. sindroma dugog QT
Fibrilacija pretkomora se praktično ne pojavljuje kod fetusa, intervala) .
18
dok su ventrikularne tahikardije kod fetusa izuzetno rijetke.
Svi ozbiljni i trajni poremećaji srčanog ritma mogu izazvati Bradiaritmije fetusa su najčešće bezazlene, blokirane
neadekvatnost srčane funkcije, i u krajnjem slučaju rezultirati atrijskim ekstrasistolama, naročito ako je prisutna atrijalna
hidropsom fetusa usljed raznih hemodinamskih i perfuzijskih bigeminija (tada je srčana akcija pravilna) ili trigeminija (ne-
promjena 15, 16 . pravilna akcija) . Sa aktivnošću fetusa aritmija se obično
19
izgubi. U mnogim slučajevima bradikardije utvrdi se kon-
Atrijalne ekstrasistole fetusa imaju dobru prognozu. Ispo- genitalni kompletni AV-blok. Tada je u 50% slučajeva riječ o
ljavaju se kao nepravilnost u srčanom ritmu, a katkad nakon strukturnoj srčanoj bolesti, a u preostalim slučajevima blok

32 DOI: 10.5937/Galmed2411028B