Page 19 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

depresija u situacijama kada proračunata doza i brzina primje- Iskustva iz prakse ipak ukazuju da je blok najbolje izvesti
ne opioida odgovara uzrastu i težini djeteta, može biti znak prije početka hirurške intervencije. Uticaj preemptivne ili pre-
migracije katetera u subarahnoidalni prostor. ventivne analgezije utvrđen je i u dječjem uzrastu.
Volumen rastvora potrebnog da ispuni epiduralni prostor Infiltracija incizionog mjesta LA, naročito ako se izvede
(u mL/kg djeteta) smanjuje se sa rastom. Kod novorođenčadi uz neku od tehnika PRA, značajno produžava postoperativnu
postoji povećan rizik za nastanak toksičnih efekata usljed sma- analgeziju. Ova efikasna i jednostavna metoda može biti pri-
njenog vezivanja LA za proteine kao i nedovoljno razvijenog mijenjena na početku ili na kraju praktično svake hirurške pro-
metabolizma i ekskretornih organa. Manifestacije toksičnih cedure. Osnovni ograničavajući faktor infiltracije rane kao sa-
efekata LA teže je prepoznati kod djece mlađeg uzrasta nego mostalne metode je dužina analgezije, koja ne prelazi 4 do 6 h.
kod odraslih te se kod novorođenčadi i odojčadi preporučuje
primjena levobupivakaina i ropivakaina. Na tabeli 3, prikaza-
ni su lijekovi koji se najčešće koriste za izvođenje epiduralne Primjena regionalnih tehnika
analgezije. u terapiji hroničnog bola
Tehnika kontinuirane infuzije vezane za blokove perifernih Neke vrste hroničnog bola refraktarne su na konvencio-
nerava i pleksusa generalno podrazumijeva primjenu samo nalnu sistemsku terapiju i mogu zahtijevati primjenu PRA .
26
LA pošto nema dovoljno iskustvenih podataka o efikasnosti U slučaju neefikasnosti, netolerancije (prije svega na morfin),
drugih lijekova. Najčešće se koristi 0,125% bupivakain, 0,125% određenih neželjenih efekata sistemske terapije kao i neuro-
levobupivakain ili 0,2% ropivakain brzinom 0,1-0,2 mL/kg/h. patskog bola, u terapiji kancerskog bola može se primijeniti
PRA naročito u posljednjim mjesecima života . Ukoliko je pro-
3
cijenjeno vrijeme preživljavanja duže od tri mjeseca, implanti-
Primjena tehnika regionalne anestezije rane pumpe imaju prednost nad eksternim kateterima. Izbor
u terapiji postoperativnog bola bloka zavisi, pored topografije, i od specifičnih kontraindika-
cija.
PRA redukuje ili eliminiše potrebu za sistemskim analgeti-
cima čime se smanjuje mogućnost nastanka neželjenih efeka- Kompleksni regionalni bolni sindrom (Complex Regional
ta vezanih za njihovu primjenu . Pain Syndrome, CRPS) tip 1 kod djece i adolescenata nije rijedak
27
ali se često ne dijagnostikuje. Najčešće je udružen sa prethod-
Malo je apsolutnih kontraindikacija za primjenu PRA. nom traumom, a karakterišu ga bol, otok, trofičke i vazomo-
Anatomske anomalije, (mijelodisplazija, sakralna disgenezi- torne promjene i ograničena funkcija zahvaćenog ekstremi-
ja), koje otežavaju pristup ili mijenjaju anatomiju epiduralnog teta. U slučaju neuspjeha farmakološkog liječenja, savjetuje
prostora, spriječiće izvođenje epiduralnog bloka uključujući i se PRA u vidu kontinuiranih perifernih nervnih blokova koja
29
kaudalni pristup. Igla se nikada ne smije plasirati kroz tkivo omogućava ranu implementaciju intenzivne fizikalne terapije i
koje je u infekciji ili je opečeno. Kod djece koja su u sepsi ne posebno se preporučuje ako sistemska terapija u trajanju od 6
savjetuje se plasiranje epiduralnih katetera, dok za blokove pe- mjeseci nije dala efekte.
rifernih nerava i pleksusa ne postoje pouzdane preporuke.
Pri postojanju bolesti srpastih ćelija, djeca se suočavaju sa
Koagulopatija i trombocitopenija predstavljaju relativne bolnim krizama uslovljenim ishemijom usljed okluzije kapilara
kontraindikacije za PRA. Centralne neuroaksijalne blokove u mišićima, kostima i visceralnim organima. Tokom epizoda lo-
ne bi trebalo izvoditi kod djece koja boluju od koagulopatija kalizovanog bola, kog je teško kontorlisati medikamentoznom
i trombocitopenije. Protokoli koji se odnose na izvođenje cen- terapijom (antiinflamatorni lijekovi, steroidi, opioidi), moguće
tralnih blokova kod adultnih pacijenata na antikoagulantnoj je primijeniti neku od tehnika PRA.
terapiji mogu biti primijenjeni i u dječjem uzrastu.

Ne postoji konsenzus u vezi najpogodnijeg vremena za
izvođenje regionalnog bloka (na početku ili na kraju hirurške Komplikacije regionalne
intervencije) . Jednokratni kaudalni blok obezbjeđuje istu du- anestezije kod djece
27
žinu postoperativne analgezije nakon kratke hirurške proce- Kompartment sindrom (Compartment Syndrome, CS) je
dure u trajanju do jednog sata (pr. ingvinalna hernija) kao i uzrokovan povećanim pritiskom unutar fascijalnog odjeljka
da je izveden nakon završetka intervencije. U slučaju duže hi- što dovodi do poremećenog protoka krvi. Ako se ne prepo-
rurške intervencije, kaudalni blok se mora ponoviti na kraju zna, može dovesti do ishemije mišića i nekroze. Jedan od ranih
intervencije, prije buđenja. Ukoliko je proteklo manje od dva simptoma CS je bol, a PRA ga može prikriti . Ako se posumnja
26
sata od prethodnog bloka, volumen LA treba da iznosi polo- na CS, hitno treba procijeniti pritisak u odjeljku. Razblaženi ra-
vinu početne doze . Međutim, ako se očekuje duža hirurška stvori LA (npr. 1% ropivakaina) manje maskiraju ishemijski bol
28
intervencija najbolje je plasirati kateter. i manje je vjerovatno da će izazvati motorni blok.

Sistemska toksičnost lokalnih anestetika (Local Anesthetic
Systemic Toxicity, LAST) kod djece je rijetka (0,76-1,6:10000) sa

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(11):12-20. 17