Page 18 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Ropivakain se često primjenjuje u dječjem uzrastu, na- Već više od dvije decenije, opioidni analgetici injektuju
ročito kod uzrasta do 6 mjeseci. Dužina analgetskog dejstva se u epiduralni i intratekalni prostor radi postizanja analge-
je nešto veća nego kod bupivakaina. Za razliku od odraslih, zije kod djece, sa ili bez LA. Morfin bez konzervansa se može
kod djece nije izraženija senzorna u odnosu na motornu blo- dodati centralnom bloku u dozi od 10-20 mcg/kg . Ipak,
6
kadu. Ropivakain je manje kardiotoksičan od bupivakaina. centralna neuroaksijalna primjena opioida može dovesti do
odložene respiratorne depresije pa je treba izbjeći u ambu-
Levobupivakain posjeduje svojstva identična bupivaka- lantnoj anesteziji.
inu uz umjereno smanjenje rizika za nastanak toksičnosti.
Bolus doza levobupivakaina pri izvođenju kaudalnog blo- S(+) - ketamin bez konzervansa može biti korišćen za
ka u dječjem uzrastu ne bi trebalo da iznosi više od 20 mL izvođenje kaudalne analgezije samostalno ili u kombinaciji
0,25% rastvora. sa lokalnim anesteticima kada u dozi od 0,5 mg/kg dovodi
do produženja analgetskog efekta do 24 h. Isključivo treba
Doziranje LA (u bolusima i infuziji) u dječjem uzrastu pri- koristiti ketamin bez benzetonijum hlorida kao konzervansa
kazano je u tabeli 2 . Ako kontinuirana infuzija kod odojčadi koji je neurotoksičan .
21
25
traje duže od 48 h brzinu infuzije svih lokalnih anestetika
treba smanjiti za još 30%.
Izbori doziranja lijekova za
kontinuiranu infuziju
Aditivi i opioidni analgetici u PRA
Izbor lijeka za kontinuiranu infuziju zavisi od brojnih fak-
Klonidin (1-2 µg/kg) ili deksmedetomidin (1 µg/kg) su tora koji uključuju vrstu i mjesto operativnog zahvata, položaj
najčešće korišćeni aditivi i mogu produžiti analgeziju . Klo- vrha epiduralnog katetera kao i faktore rizika vezane za pojedi-
22
nidin se može bezbjedno koristiti u centralnim neuroaksi- načnog pacijenta. Lokalni anestetici, liposolubilni opioidi i klo-
jalnim blokovima. Klonidin produžava analgetsko dejstvo nidin odlikuju se ograničenim kranijalnim širenjem u odnosu
bupivakaina datog kaudalno za približno 3 sata, uz neznat- na hidrosolubilne opioide kao što su hidromorfon ili morfin.
ne hemodinamske efekte i blago sedativno dejstvo. Kaudal-
no dat klonidin u manjoj mjeri dovodi do mučnine, svraba, Optimalno pozicioniranje vrha katetera može poboljšati
ileusa i retencije urina u odnosu na opioide, mada može postoperativno analgetsko dejstvo datih lijekova. Analgezija
povećati postoperativnu somnolenciju i dovesti do respira- je odgovarajuća kada je vrh epiduralnog katetera postavljen
torne depresije u dozi većoj od 1 µg/kg, naročito kod novo- nešto iznad dermatoma koji je obuhvaćen hirurškom inter-
rođenčadi . Pošto je klirens klonidina trostruko manji kod vencijom što je još izraženije pri pomjeranju djeteta nego u
23
odojčadi nego kod starije djece, ne savjetuje se primjena mirovanju.
klonidina u dozi većoj od 1 µg/kg pri izvođenju ambulantne
anestezije, naročito kod mlađe odojčadi prije svega zbog Pošto je povećanje volumena infuzije limitirano maksimal-
postojanja rizika za nastanak respiratorne depresije. Oba no dozvoljenom koncentracijom LA, odgovarajuću alternativu
lijeka se sistemski apsorbuju i doprinose postoperativnoj predstavljala bi administracija hidrosolubilnog opioida kao što
sedaciji. Zbog toga se izbjegavaju kod prevremeno rođenih je morfin uz povećan rizik neželjenih dejstava koja uključuju i
beba i odojčadi mlađih od 6 mjeseci. Adrenalin se ne pre- respiratornu depresiju. Važno je naglasiti da se u dječjem uzra-
poručuje zbog rizika od ishemije kičmene moždine . Kod stu mora pratiti i dubina disanja, a ne samo frekvencija, zato
24
odojčadi mlađe od 6 mjeseci, najbezbjednije je ne koristiti što često dolazi do smanjenja disajnog volumena prije nego
dodatna sredstva. što se javi usporavanje disanja. Novonastala respiratorna
Tabela 3. Najčešće korišćeni lijekovi za izvođenje epiduralne analgezije u dječjem uzrastu 26

Doza Neželjena dejstva Komentar

Lokalni anestetici
Bupivakain 0,2-0,4 mg/kg/h
redukovati dozu za 30% i ne primjenjivati duže od 48 h, kontinuirano
Levobupivakain 0,2-0,5 mg/kg/h motorni blok
kod novorođenčadi i odojčadi mlađe od 6 mjeseci
Ropivakain 0,2-0,5 mg/kg/h
Opioidi
respiratorna depresija, sedacija, liposolubilan, primijeniti kada je vrh katetera pozicioniran u bizini zahvaćenih dermatoma
Fentanil 0,3-1 µg/kg/h
svrab, retencija urina
hidrosolubilan, primijeniti kada je hirurška intervencija ekstenzivnija
Morfin 1-5 µg/kg/h rostralno širenje i/ili je vrh katetera udaljen od zahvaćenih dermatoma
Ostali lijekovi
sedacija, respiratorna depresija i
Klonidin 0,1-0,5 µg/kg/h hipotenzija (posturalna) pri većim povećan rizik nastanka apneje kada se primjeni u većoj dozi kod novorođenčadi
dozama

16 DOI: 10.5937/Galmed2411012S