Page 56 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

KANCERSKI BOL - SPECIFIČNOSTI I LIJEČENJE

CANCER PAIN - SPECIFICITIES AND TREATMENT

Teodora Bagi Uvod
1
Bojan Bagi 1
Kancerski bol je često prvi znak maligne bolesti. Može se
1 Opšta bolnica Subotica, Subotica, Srbija javiti u svim fazama bolesti . Kod onkoloških bolesnika uzrok
1
bola je najčešće posljedica promjena koje izaziva rast tumo-
Korespondencija sa autorom: ra i metastatskih lezija, ili nuspojava specifičnog liječenja ili
disfunkcije nervnog sistema (neuropatski bol). Kod onkološ-
Dr Teodora Bagi
kih bolesnika, zbog prirode i proširenosti maligne bolesti,
Opšta Bolnica Subotica, Šandora Olaha 7, Subotica, Srbija bol je vrlo često hroničnog tipa, a uzrok bola (uznapredovala
teodorasu@gmail.com i/ili metastatska bolest) se ne može ukloniti, te bol definitiv-
no negativno mijenja molekularne procese i funkcionisanje
nervnog sistema, odnosno kvalitet života bolesnika .
2
U vrijeme postavljanja dijagnoze maligne bolesti oko 30-
Sažetak 40% pacijenta ima bol kao simptom. U odmakloj fazi mali-

Kancerski bol je često prvi znak maligne bolesti. gne bolesti oko 70-80% bolesnika ima bolove, što dovodi do
U vrijeme dijagnoze maligne bolesti oko 30-40% lošeg fizičkog i emocionalnog stanja bolesnika. S obzirom
pacijenta ima bol, a u odmakloj fazi oko 70-80%, na procjenu Svjetske zdravstvene organizacije (World Health
Organization, WHO) da oko 17 miliona ljudi u svijetu boluje
što dovodi do lošeg fizičkog i emocionalnog stanja od zloćudnih bolesti, oko 12-13 miliona ljudi ima hronični
bolesnika. Poboljšano preživljavanje dovodi do porasta kancerski bol .
3
prevalence, bilo uz liječenje koje produžava život
ili uz kurativni tretman, što dovodi do povećanog Poboljšano preživljavanje dovodi do porasta prevalence
broja pacijenata koji ga doživljavaju. Za uspješno prisustva bola, bilo uz liječenje koje produžava život ili uz ku-
rativni tretman, što dovodi do povećanog broja pacijenata
liječenje bola je neophodna dobra i detaljna procjena koji doživljavaju bol . Otprilike 5-10% od maligniteta imaju
4
bola. Neuropatski bol je definisan kao „bol izazvan hroničan jak bol, koji znatno negativno utiče na svakodnev-
primarnom lezijom ili disfunkcijom nervnog sistema“. no funkcionisanje i smanjuje kvalitet života .
5
Poseban oblik neuropatskog bola je neuropatski bol
kancerskog porijekla. Hemoterapijom indukovana Istovremeno, bol koji osjećaju pacijenti, utiče i na člano-
periferna neuropatija (Chemotherapy-Induced Peripheral ve njihovih porodica i na ljude iz njihovog okruženja. Sve na-
vedeno upućuje na to da je liječenje bola jedan od osnovnih
Neuropathy, CIPN), predstavlja vrstu neuropatskog problema i imperativa u onkološkoj medicini .
3
bola koji ima prepoznatljivu simptomatologiju,
neizvjesnu prognozu i ne može se prevenirati. Pacijenti
se žale na pojavu bola u distalnim ka proksimalnijim Klasifikacija kancerskog bola
dijelovima ekstremiteta, po rasporedu u vidu čarapa Na osnovu vremenskog obrasca bol se klasifikuje kao
i rukavica, koji ima karakteristike trnjenja, žarenja, akutni, hronični ili kao epizode „proboja bola”.
paljenja, električnih udara, utrnulosti, neosjetljivosti ili
pretjerane osjetljivosti na dodir. U cjelini neuropatski Akutni bol traje kratko i predstavlja zaštitni mehanizam
3
bol osim bolne fizičke komponente hroničnog toka, koji nas upozorava na opasnost . Može se javiti na početku
utiče na emotivni doživljaj i uzrokuje generalizovani bolesti ili u momentima relapsa osnovnog malignog obo-
anksiozni poremećaj, a može dovesti i do depresije. ljenja ili u momentima nastajanja komplikacija, kao subile-
us, patološki prelom kosti, kompresija kičmene moždine,
Ključne riječi: kancerski bol, neuropatski bol, posljedica antitumorske terapije ili radioterapije itd. Izaziva
neuropatski bol kancerskog porekla, CIPN - strah i posljedično hipertenziju, tahikardiju, preznojavanje,
paniku .
2
hemoterapijom indukovana periferna neuropatija
Hronični bol traje duže od tri mjeseca, ali osim trajanja,
suština je da stalni bol dovodi do promjena u centralnom
nervnom sistemu, te se smatra nezavisnim oboljenjem , a
3
može da izazove depresiju, anoreksiju, asteniju (nemoć, sla-
bost, iscrpljenost), poremećaj sna .
2

54 DOI: 10.5937/Galmed2410046B