Page 48 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

LUMBALNI SINDROM – MOGUĆNOSTI

DIJAGNOSTIKE I LIJEČENJA

LOW BACK PAIN - DIAGNOSIS AND TREATMENT OPTIONS

Katarina Vagić 1 Uvod
1 Institut za reumatologiju, Beograd, Srbija
Lumbalni sindrom je bolest lumbalnog i/ili lumbosakral-
nog dijela (low back pain) kičmenog stuba, koja se prezentu-
Korespondencija sa autorom: je bolom koji se može propagirati duž jedne ili obje noge, sa
Dr Katarina Vagić mogućnošću pojave motornog i/ili senzitivnog poremećaja 1,
2 . LS je najčešći uzrok radne nesposobnosti u svijetu, a drugi
Institut za reumatologiju, Resavska 69, Beograd, Srbija po učestalosti razlog odlaska pacijenta ljekaru. Iz tih razlo-
kvagic@yahoo.com ga, predstavlja ne samo zdravstveni problem, već i profesi-
onalni i ekonomski problem. Smatra se da se ovaj problem
javlja kod čak 80-85% ljudi u nekom životnom trenutku, da
utiče ne samo na somatsko, već i na mentalno zdravlje, a
Sažetak samim tim i na kvalitet života pojedinca, porodice i bliskih
osoba. Recidivira kod najmanje 50% pacijenata .
2-4
Lumbalni sindrom (LS) je bolest lumbalnog i/ili lumbo-
sakralnog dijela kičmenog stuba, koja se prezentuje
bolom koji se može propagirati duž jedne ili obje noge, Vrste lumbalnog sindroma
sa mogućnošću pojave motornog i/ili senzitivnog pore- U odnosu na uzrok, tok i težinu bolesti LS se klasifikuje:
mećaja. Po svom karakteru, osobinama, načinu nastanka nespecifični LS, sindrom lumboišijalgije (radikulopatija) i sin-
i dužini trajanja, bol može biti akutni (nespecifični LS), drom sa ozbiljnom spinalnom patologijom.
subakutni, hronični, neuropatski, radikularni (sindrom
lumboišijalgije), a može biti praćen ozbiljnom spinalnom Nespecifični lumbalni sindrom koji se manifestuje u vidu
patologijom, sa velikim neurološkim deficitom. Na značaj lokalizovanog bola u krsnoslabinskoj regiji, uz pojavu spaz-
ovog problema ukazuje i činjenica da je LS drugi po uče- ma paravertebralne muskulature i bez neuroloških ispada
u kliničkoj slici. Kod ovog sindroma nije jasno verifikovan
stalosti razlog posjete izabranom ljekaru, ali i vodeći uzrok patoanatomski uzrok bola i najčešće je u pitanju akutni bol,
radne nesposobnosti. U radu je dat kratak osvrt na ovaj koji spontano prolazi. Uzroci mogu biti mehanički, a simp-
problem sa aspekta epidemiologije, etiologije, patofizio- tomi su obično povezani sa edemom i inflamacijom. Prema
logije i kliničke prezentacije, sa fokusom na mogućnostima preporukama nije neophodna dodatna dijagnostika, osim
dijagnostike i liječenja. Posebno je apostrofiran značaj kod prisustva osteoporoze i prethodne upotrebe kortikoste-
3
kliničkog pregleda, sa naglaskom na važnost uočavanja roida .
upozoravajućih simptoma („crvene zastavice”), koji Sindrom lumboišijalgije (lumbosakralna radikulopatija)
zahtijevaju hitnu procjenu i liječenje. Dodatni dijagnostički karakteriše bol koji se širi najčešće duž jedne noge ili duž
modaliteti, uključujući radiografiju, magnetnu rezonancu, obje noge, a vodeći uzrok je hernijacija intervertebralnog
kompjuterizovanu tomografiju, elektromioneurografiju diskusa koja dovodi do kompresije nerva. U kliničkoj slici
(Electromyoneurography, EMNG), korisni su u otkrivanju postoji bol u krsnoslabinskom dijelu kičme, uz spazam pa-
uzroka lumbalnog sindroma i donošenju odluka o liječenju. ravertebralne muskulature, kao i neurološki deficit, u smislu
Tretman lumbalnog sindroma zahtijeva multispecijalistički senzornih i motornih ispada i promijenjenog stanja mišićno
tim i multimodalni pristup, uključujući nefarmakološku i tetivnih refleksa na donjim ekstremitetima. Kod ovog obli-
ka, neophodna je dodatna dijagnostika da bi se isključila
farmakološku terapiju, a u nekim, najtežim slučajevima i druga patologija. Zlatni standard za postavljanje dijagnoze
hirurško liječenje. Multidisciplinarni pristup podrazumijeva je nuklearna magnetna rezonanca (Nuclear Magnetic Reso-
angažovanje različitih medicinskih specijalnosti i supspe- nance, NMR) LS kičme.
cijalnosti, uključujući specijaliste fizikalne medicine i
rehabilitacije, neurologije, medicine bola, neurohirurgije, Sindrom sa ozbiljnom spinalnom patologijom prati veliki
ortopedije, anesteziologije i drugih, po potrebi. neurološki deficit. U ovu grupu se svrstava sindrom cauda
equina, koji je uglavnom uzrokovan masivnom posterior-
Ključne riječi: lumbalni sindrom, hronični lumbalni bol, nom hernijacijom intervertebralnog diska, sa posljedičnim
neuropatski bol, nefarmakološka i farmakološka terapija poremećajima funkcije sfinktera i pražnjenja mokraćne

46 DOI: 10.5937/Galmed2410059V