Page 64 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

TRANSKRANIJALNI ULTRAZVUČNI

PREGLED MOŽDANOG PARENHIMA KOD

NEUROPSIHIJATRIJSKIH OBOLJENJA

TRANSCRANIAL ULTRASOUND EXAMINATION OF THE

BRAIN PARENCHYMA IN NEUROPSYCHIATRIC DISEASES

Milija D. Mijajlović 1, 2 Uvod

1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija Transkranijalna parenhimska ultrasonografija možda-
2 Klinika za neurologiju, Univerzitetski klinički centar Srbije, Beograd, nog parenhima, u dijagnostici i diferencijalnoj dijagnostici
Srbija neurodegenerativnih bolesti i drugih poremećaja pokreta,
metod je koji se ubrzano razvija u protekle dvije decenije.
Korespondencija sa autorom: Mnogo godina vjerovalo se da intaktna lobanja odraslih
ljudi onemogućava detekciju patoloških intrakranijalnih
Doc. dr Milija D. Mijajlović
procesa upotrebom TCS. Početkom osamdesetih godina
Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Dr Subotića 6, prošlog vijeka, istraživanja su pokazala da je transkranijalni
Beograd, Srbija ultrazvuk koristan u dijagnostici hemodinamskih promje-
milijamijajlovic@yahoo.com na intrakranijalnih arterija (stenoze arterija, intrakranijalni
vazospazam, arteriovenske malformacije) . Već početkom
1
sljedeće decenije, transkranijalni dopler postaje ključna me-
toda za dijagnostiku akutnih i hroničnih cerebrovaskularnih
Sažetak promjena . Međutim, vizualizacija moždanog parenhima
2
primjenom TCS predstavljala je još veći izazov. Građa loba-
Transkranijalna sonografija (Transcranial sonography, nje zahtijeva upotrebu ultrazvuka niske frekvencije (maksi-
TCS) je visoko senzitivna i neinvazivna ultrazvučna malno 5MHz) što ograničava rezoluciju dobijene slike. Prvi
metoda za detekciju ranih specifičnih promjena pokušaji uvođenja TCS u kliničku praksu datiraju još iz se-
ehogenosti bazalnih ganglija (Basal Ganglia, BG) kod damdesetih godina, međutim početkom devedesetih godi-
pacijenata sa neurodegenerativnim oboljenjima. na, ova dijagnostička metoda razvija se ubrzanim tempom.
TCS pokazuje hiperehogenost supstancije nigre Beker (Becker) i sar. 1995. godine su koristeći TCS, prikazali
kao tipičan eho nalaz u idiopatskoj Parkinsonovoj specifične ultrazvučne promjene u predjelu supstancije
nigre (Substantia Nigra, SN) kod pacijenata koji su bolovali
bolesti i hiperehogenost lentiformnih nukleusa kao od Parkinsonove bolesti (Parkinson's Disease, PD), što nije
karakterističnog ultrazvučnog nalaza u atipičnim bilo moguće do tada uraditi ni jednom drugom dijagnostič-
parkinsonizmima. Prekid kontinuiteta ili hipoehogenost kom metodom .
3
rafe je čest nalaz kod pacijenata sa unipolarnom
depresijom ili depresijom udruženom sa određenim Glavne prednosti TCS u odnosu na ostale neuroimidžing
neurodegenerativnim oboljenjima. TCS takođe pokazuje metode ogledaju se u sljedećem: TCS je neinvazivna, rela-
tivno lako dostupna, lako primjenljiva i jeftina metoda za
hiperehogene promjene BG kod poremećaja pokreta dijagnostiku neurodegenerativnih oboljenja. Pacijenti nisu
udruženih sa akumulacijom određenih metala kao što izloženi radijaciji ili radioaktivnim supstancama, te se može
su Vilsonova bolest (Wilson’s disease, WD), neki entiteti ponavljati koliko god je potrebno, posebno kod pacijenata
neurodegeneracije sa akumulacijom metala, kao i u sa nevoljnim pokretima. Glavni nedostaci TCS ogledaju se u
nekim formama spinocerebelarne ataksije. činjenici da kvalitet rezultata zavisi od kvalifikacije i iskustva
osobe koja ga izvodi, kao i od karakteristika akustičkih tran-
TCS je pouzdana neuroimidžing metoda za ranu skranijalnih prozora. Kod 10-20% osoba bijele rase i kod čak
diferencijalnu dijagnozu i praćenje pacijenata sa 20-40% Azijata, akustički prozori pokazuju ili malu insonabil-
4
neurodegenerativnim i psihijatrijskim bolestima. nost ili su potpuno netransparentni . Uprkos ograničenjima,
TCS pokazuje visoku senzitivnost i specifičnost, što doprino-
Ključne riječi: ehogenost bazalnih ganglija, si njenom značaju kao dopunske dijagnostičke procedure u
neurodegenerativne bolesti, psihijatrijska oboljenja, dijagnostici i diferencijalnoj dijagnostici neurodegenerativ-
transkranijalna parenhimska sonografija nih i nekih psihijatrijskih oboljenja.

62 DOI: 10.5937/Galmed2306061M