Page 59 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Slika 2. Ulcus venosum et arteriosum cruris (miješana etiologija): protok. Turnike se koristi da bi se utvrdilo postojanje refluk-
ulceracija zahvata cijelu cirkumferenciju distalne polovine potko- sa u površinskim, perforantnim (komunikantnim) ili dubo-
ljenice. Kod bolesnice su utvrđena posttrombotska okluzija poplite- kim sistemima .
25
alne i kruralnih dubokih vena i značajno redukovani dopler indeksi
zbog okluzije kruralnih arterija Dupleks ultrazvučno skeniranje uz pomoć dodatnog
transdjusera ili faznog niza transdjusera daje bolju sliku i
bolje informacije. To omogućava preciznije vaskularno is-
pitivanje uz mjerenje brzine i pravca protoka (površinske,
komunikantne, duboke vene) . Protok se pospješuje ma-
26
nuelnom kompresijom lista. Praktično, sve vene ispod in-
gvinalnog ligamenta se mogu vizualizovati uz pomoć ove
tehnike, pa se može procijeniti i kompetentnost pojedinih
zalistaka . Dupleks skeniranje je u dobroj korelaciji sa veno-
27
grafijom pri procjeni venskog refluksa i tromboze dubokih
vena 28-30 . Kolor dupleks skeniranje je zlatni standard u ispi-
tivanju pacijenata sa venskom patologijom. Ono daje tačne
anatomske i značajne funkcionalne podatke o venama do-
njih ekstremiteta.
Flebografija (venografija) donjih ekstremiteta je inva-
zivna metoda koja se izvodi tako što se kontrast ubrizga-
va u venu na nozi ili stopalu, pa se vizualizuju površinske,
komunikantne (perforantne) i duboke vene . Venografija
3
(ascendentna, descendentna i varikografija) donjih ekstre-
miteta se danas koristi samo u preoperativnoj dijagnostici
7
posebnih stanja. Postoje i druge invazivne i neinvazivne di-
jagnostičke metode (laser Dopler fluksimetrija, transkutani
pritisak kiseonika, kapilarna mikroskopija, mjerenje protoka
kože pomoću radioaktivnih obilježivača, itd. koje se rijetko
koriste .
3

Anamneza venskih ulceracija je tipična: pozitivna poro- Liječenje venskih ulkusa
dična anamneza i prisutni faktori rizika. Klinički znaci CVI
(ekstenzivnost ulceracije, osjećaj težine i napetosti, bol, ven- Efikasno liječenje CVI i venskih ulceracija treba da bude
ske klaudikacije, hiperpigmentacije i druge kožne promjene, zasnovano na etiopatogenetskim principima i CEAP klasifi-
otok i sekundarni limfedem) su ispoljeniji u grupi bolesnika kaciji. Da bi se postigli dobri neposredni i udaljeni rezultati
sa oštećenjem dubokih (PU) nego bolesnika sa oštećenjem obično je potrebno istovremeno ili sukcesivno primjenjivati
površinskih i komunikantnih (SU) vena . dvije ili više terapijskih opcija.
3, 7
Neinvazivna procjena venskog sistema se može postići Opšte terapijske mjere su: liječenje udruženih i pratećih
primjenom pletizmografije, strain gauge pletizmografije, oboljenja (hipertenzija, dijabetes melitus, anemija i dr.),
vazdušne pletizmografije (mjerenje protoka krvi i volumena otklanjanje faktora rizika i štetnih navika i insistiranje na
ekstremiteta u zavisnosti od kompetentnosti venske funk- svakodnevnom kretanjui fizičkim aktivnostima bolesnika.
cije). Slično se može koristiti fotopletizmografija (mjerenje Posebni terapijski postupci su: lokalna toaleta i povremena
apsorpcije svjetlosti kože u dermalnim venskim pleksusima) elevacija ekstremiteta, graduisana kompresivna bandaža,
i svjetlosna refleksna reografija 3, 21, 22 . Međutim, sve ove me- fizikalna terapija, primjene medikamenata (pentoksifilin,
tode su posljednjih godina potisnute dopler ultrazvučnom flebotropski lijekovi) i hirurške metode (odstranjenje pov-
dijagnostikom. Dopler ultrazvuk se široko primjenjuje u ršinskih postflebitičnih venskih stabala, ligatura inkompe-
angiologiji. Johan Kristijan Andreas Dopler (Johann Chris- tentnih perforantnih vena i rekonstrukcije (interpozicije,
tian Andreas Doppler) 23, 24 je pokazao da se frekvencija refl- bypass procedure, intraluminalne dilatacije) insuficijentnih
ektornog talasa sa pokretnog objekta razlikuje u zavisnosti ili okludiranih dubokih vena.
od brzine kretanja tog objekta. Primjenu tog efekta u ispiti- Lokalna toaleta venskih ulceracija se vrši primjenom
vanju protoka krvi je prvi uveo Frenklin (Franklin) .
24
blagih antiseptika i lokalnih agenasa. Postoji veliki broj far-
Površinske i duboke vene se mogu ispitati ručnom line- maceutskih obloga koje se koriste za tzv. dressing ulceraci-
arnom Dopler sondom (protok, fluktuacija protoka zavisno ja (hidrokoloidne, hidrofiber, hidrogel, kolageni itd.) sa ili
od respiratornih pokreta i distalne manuelne kompresije). bez baktericidnih dodataka. Ipak, njihov terapijski efekat je
Kod venskog refluksa se utvrđuje povećani retrogradni ograničen, a nedostatak im je to što su skupe. Obično se

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(6):55-61. 57