Page 60 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

ovaj metod kombinuje sa drugim metodama (graduisana Sklerozantna terapija se sastoji u iniciranju hipertonih ili
kompresivna bandaža). drugih sredstava u venski sud sa ciljem da nastane lokal-
na skleroza vene, nakon čega se cijeli ekstremitet bandažira
Spoljašnja kompresivna terapija u liječenju venskih bo- tokom 2-6 nedjelja . Postupak se izvodi kod strogo selek-
40
lesti koristi se još od Hipokrata . Ovaj vid terapije dovodi do tovanih bolesnika i ne smije se primjenjivati u blizini magi-
31
smanjenja edema, što se smatra osnovnim mehanizmom stralnih, posebno dubokih vena, da ne bi došlo do trombo-
dejstva. Graduisana kompresija je takva kompresija gdje se flebitisa, flebotromboze, tromboembolije ili nekroze kože.
elastičnim zavojem ili čarapom postiže najveći pritisak u regiji Posljednjih godina se sve više koriste endovenske ablacije
medijalnog maleolusa (30-40 mmHg), a put naviše - kompre- insuficijentnih stabala primjenom različitih (termalnih, ra-
sivni pritisak se smanjuje, pa se na taj način imitira funkcija diofrekventnih, laserskih) agenasa .
41
venske pumpe 32, 33 . To se postiže pomoću komercijalno do-
stupnih elastičnih čarapa ili primjenom elastičnih zavoja. Hirurško liječenje podrazumijeva sprovođenje različitih
Prednost zavoja je u tome što su jeftiniji. Međutim, za njiho- postupaka na insuficijentnim površinskim, dubokim i per-
ve efikasne rezultate potrebna je vještina plasiranja. Stoga forantnim (komunikantnim) venama. Sprovodi se po stro-
se sve više koriste čarape kojih ima dosta na tržištu, a neke gim indikacijama tako da bude usmjereno ka sistemu koji
su sumnjivog kvaliteta. Prije upotrebe neophodno je odre- je inkompetentan. Operacije treba izvoditi sistematično,
diti stepen kompresije i veličinu čarape za svakog bolesnika. strpljivo i kompletno, jer se tako sprečavaju komplikacije
Pokazane su prednosti multikomponentne, visoke kompre- (intraoperativne lezije živaca, limfatika, pojava opsežnih he-
sije od single niske kompresije, te da je short strech banda- matoma itd.) i recidivi varikozno-ulcerozne bolesti 42-44 .
ža manje efikasna . Indikacije za kompresivnu terapiju su
34
stanja kod kojih postoji duboki venski refluks ili kombinacija Oko 30-50% bolesnika sa venskim ulceracijama ima samo
dubokog i površinskog venskog refluksa kroz perforantne oboljenje površinskih vena 45, 46 . Hirurško liječenje takvih
(komunikantne) vene. Pokazano je da ova terapija usporava bolesnika se sastoji u krosektomiji i ligiranju insuficijentnog
lipodermatosklerozu i pospješuje zarastanje venskih ulcera- safenofemoralnog spoja, stripingu površinskog stabla i ek-
cija 31, 34 , pa je indikovana, bilo kao samostalna ili adjuvantna stirpaciji varikoziteta (Babcock-Trendelberg; Babkok-Trendel-
terapija CVI i venskih ulceracija. Kod nekih inoperabilnih bergova operacija). Pored hirurškog podvezivanja ušća i ligi-
ulceroznih stanja ova terapija može biti jedini vid liječenja. ranja pritoka u safenofemoralnoj regiji sve više se pribjegava
Kontraindikacije za primjenu kompresivne terapije su: redu- radiofrekventnoj ili laserskoj ablaciji pri čemu se mora voditi
kovani Dopler, ABI indeksi ispod 0,8 (Arterial Pressure Index, računa da se preveniraju tromboembolijske komplikacije.
ABI), inficirane ulceracije sa ispoljenom eksudacijom, celluli- Insuficijencija perforatora je često prisutna kod bolesnika sa
tis, metabolički edemi i srčana dekompenzacija. oštećenjem površinskih magistralnih stabala (C EpsAspPr
5-6
klasifikacije) 46, 47 . Prekid patološkog refluksa kroz inkompe-
Primjena medikamenata kod CVI često je reklamirana tentne komunikantne vene (Cockett, Dodd, Boyd; Koket, Dod,
od farmaceutske industrije, ali ova terapija treba da bude Bojd i dr.) se može vršiti iznad fascije (operacije po Stentonu,
racionalna i bazirana na utvrđenim mikrocirkulacijskim po- Šermanu, Luku i Majersu; Stanton, Sherman, Luke, Myers),
remećajima. Tako je edem kod CVI najčešće posljedica po- u nivou i ispod fascije (Koketova operacija) ili ispod fascije
većane kapilarne propustljivosti, pri čemu je edematozna medijalnim (Lintonova operacija), posteriornim (Dodova
tečnost bogata proteinima . Liječenje ovih edema je efika- operacija), lateralnim (Felderova operacija) ili ekstenzivnim
3
snije primjenom elevacije noge i kompresivne terapije nego (Šermanova operacija) pristupom. Subfascijalna discizija „na
diureticima. Antibiotici su indikovani samo kod celulitisa i slijepo" (Bassi, Cigaroga, Albanese, Edwards) vrši se uvođe-
septikemije. Hidroksirutozidi i flavanoidi iz biljnih glikozida njem posebnog flebotoma koji je kod nas originalno modi-
smanjuju brzinu kapilarne filtracije kod bolesnika sa CVI, što fikovan 7, 8, 48 . Slično je endoskopsko podvezivanje perforato-
je praćeno smanjenjem edema i kliničkim poboljšanjem . ra. Ipak, većina ovih operacija je potisnuta jednostavnijim
35
Ipak, nema sigurnih dokaza o povoljnim efektima ovih lije- pristupom nakon predoperativnog preciznog ultrazvučnog
kova na zarastanje venskih ulceracija. Kako je pokazano da markiranja što omogućava hirurški pristup perforatori-
kod bolesnika sa CVI i venskih ulceracija postoji značajno ma kroz male incizije kože. Takve subfascijalne ligature
oštećenje mikrocirkulacije opravdana je primjena pentok- perforatora dovode do povoljnih neposrednih i udaljenih
sifilina zbog njegovih hemoreoloških osobina . Kako ovaj rezultata 7, 18, 46-48 (slika 3).
36
agens djeluje na eritrocite (pospješuje fleksibilnost) i leuko-
cite (smanjenje adhezije na endotel) 37, 38 , njegova primjena Hirurško liječenje PU ulceracija (C EpsAdpPro klasifika-
5-6
može dovesti do saniranja ulceracija. Usvojeni koncept di- cije) se postiže različitim metodama: direktne i indirektne
fuzione barijere izazvane perikapilarnim fibrinskim naslaga- valvuloplastike, interpozicije i transpozicije venskih stabala
ma uslovio je ispitivanja primjene profibrinolitika (stanozo- (safenopoplitealne i druge anastomoze), femoro-femoral-
lol) kod venskih ulkusa, ali je broj ispitanika još uvijek mali i nim (de Palma rekonstrukcija), safenofemoralnim 48-50 i dru-
51
nisu postignuti zadovoljavajući rezultati . Slični su i inicijalni gim rekonstruktivnim procedurama sa ili bez privremenih
39
3, 7
rezultati primjene prostaglandina. Ranije primjenjivana te- arteriovenskih fistula .
rapija cink-sulfatom danas je praktično napuštena. Analiza originalnih udaljenih rezultata hirurškog lije-
čenja (1-10 godina) SU (58 bolesnika) i PU (17 bolesnika)

58 DOI: 10.5937/Galmed2306054M