Page 68 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

TCS i druge neurodegenerativne bolesti sa poreme- ganglija. Hiperehogenost SN pronađena je kod 12 (26,7%)
ćajima pokreta pacijenata. Kod njih 10 (83,3%) pronađene su bilateralne
promjene. Broj CAG kopija u korelaciji je sa hiperehogeno-
TCS je takođe pokazala obećavajuće rezultate u dija- šću SN. Hiperehogeni signal CN detektovan je kod 6 (13,3%)
gnostici nekoliko drugih neurodegenerativnih bolesti koje pacijenata, a kod 3 (6,7%) pacijenta detektovan je hipereho-
se karakterišu poremećajima pokreta. Specifične promjene geni signal LN. Ehogenost talamusnog regiona je konstan-
na TCS zapažene su u nekim neurodegenerativim bolesti- tno bila normalna .
25
ma koje se karakterišu nakupljanjem metala. Kostić i sar.
sproveli su snimanje MR i TCS, 5 pacijenata koji pate od ne- TCS u dijagnostici najčešćih poremećaja u sekundar-
urodegeneracije u vezi sa pantotenat kinazom, izazvanom nom parkinsonizmu
mutacijom gena koji kodira enzim pantotenat kinaza 2 (Pan-
tothenate kinase, PanK 2). Svi pacijenti su imali znak tigro- a) Vaskularni parkinsonizam: u starijoj populaciji, vasku-
vih očiju na MR (hipointenzne lezije ograničene na Globus larne promjene moždanih arterija najčešće su udružene sa
Pallidus (GP) i na SN. TCS je pokazala hiperehogene lezije PD, međutim u slučaju da je uzrok parkinsonizma isključivo
ograničene na LN i SN, sa normalnim vrijednostima Trans D. vaskularne prirode, u najvećem broju slučajeva ne detektuje
26
I MR i TCS kod pacijenata koji boluju od neurodegeneracije se hiperehogenost SN . Normalni ehogeni signal SN i ate-
povezane sa pantotenat kinazom su u skladu sa patološkim rosklerotske promjene krvnih sudova mozga detektovane
nalazima da je akumulacija željeza, čak i u odmaklim stadi- kolor doplerom, sa velikom sigurnošću govore u korist va-
jumima bolesti, ograničena na GP i SN, sugerišući selektivno skularnog parkinsonizma. Međutim, treba imati na umu da
uključivanje ovih struktura u patološki proces . kod 10% zdravih postoji hiperehogenost SN čija se incidenca
21
povećava sa godinama. Dakle, hiperehogenost SN ne znači
Kod pacijenata koji boluju od distonije vrata i gornjih nužno da je u pitanju idiopatska forma PD , dok normal-
27
ekstremiteta, TCS pokazuje povećanu ehogenost LN koja je ni nalaz SN sa velikom vjerovatnoćom isključuje neurode-
više izražena kontralateralno od klinički manifestne strane. generativni uzrok parkinsonizma u odnosu na vaskularnu
Hiperehogenost LN je vjerovatno posljedica povećanog na- etiologiju.
kupljanja mangana i bakra .
22
b) Sekundarni parkinsonizam prouzrokovan akumulaci-
Dvije studije su pokazale slične hiperehogene promjene jom mangana: najčešće se javlja kod hronične ekspozicije
bazalnih ganglija u spinocerebelarnoj ataksiji (Spinocere- manganu (najčešće kod rudara). Do sada je objavljena jedna
bellar Ataxia, SCA) tip 2 i tip 3. Takođe, hiperehogene lezi- studija slučaja na dva pacijenta koja je pokazala normalnu
je SN bile su čest nalaz u obje studije, što je ukazivalo na ehogenost SN i hiperehogenost LN, pretpostavljajući da je
pogođenost nigrostrijatnog dopaminergičkog sistema kod strijatum predilekciono mjesto za taloženje mangana .
28
ovih pacijenata. Hiperehogenost SN je nađena kod 66,7%
pacijenata sa SCA 2 i 73,3% sa SCA 3 23, 24 . Pacijenti sa SCA c) Hemohromatoza: bolest nakupljanja željeza, smatra
2 su takođe imali značajnu dilataciju komorskog sistema se da ne pogađa centralni nervni sistem, zbog krvno-mož-
koja se ogledala u dilataciji TV. Iako su dokazi TCS promjena dane barijere. Ipak, u neznatno većem broju slučajeva u od-
ograničeni, uvećanje četvrte moždane komore i hipereho- nosu na populaciju u cjelini (10%), kod ovih pacijenata se
genost nukleusa dentatusa mogu se smatrati karakteristič- može detektovati hiperehogenost SN (14%). Takođe, hipere-
29
nim promjenama u SCA 3, ali i u SCA 17. Takođe, bilateralna hogenost LN je izraženija kod ovih pacijenata .
i posebno izražena hiperehogenost palidostrijatnih regiona, TCS u depresiji i diferencijalnoj dijagnozi depresije
opisana je kao nov dijagnostički marker u sonografskoj di-
ferencijaciji ekstrapiramidalnih i ataksičnih poremećaja po- Brojna istraživanja su pokazala da su limbički sistem i
kreta 23, 24 . rafe uključeni u patogenezu depresije. Ultrazvučni marker
koji može biti od koristi u dijagnozi i diferencijalnoj dijagno-
Iako se rijetko izvještava o tome, TCS takođe otkriva zi depresije jeste promjena ehogenosti i kontinuiteta rafe.
promjene bazalnih ganglija kod oboljelih od Hantingtono- Hipoehogenost rafe prisutna je u unipolarnoj depresiji (kod
ve bolesti (Huntington's Disease, HD) . Hiperehogenost SN 50-70% pacijenata), kao i depresiji udruženoj sa PD (kod pre-
25
povezivana je sa ozbiljnijom prognozom, a slabije kogni- ko 85% pacijenata). Međutim, kod zdravih osoba, bipolar-
tivne sposobnosti povezane su sa proširenjem komorskog nih afektivnih poremećaja, šizofrenije, depresije u multipla
sistema. Takođe, procjena širine frontalnih rogova lateral- sklerozi i kod PD bez udružene depresije, ehogenost rafe je
nih komora primjenom TCS, precizno odgovara njihovim očuvana. Pretpostavlja se da hipoehogenost rafe može biti
dimenzijama procijenjenim uz pomoć kompjuterizovane uzrokovana modifikacijom gustine ćelija u moždanom pa-
tomografije (Computerized Tomography, CT). Simptomi de- renhimu, kao i promjenom sastava intersticijalnog matriksa
presije odgovarali su abnormalnoj ehogenosti mezencefa- ili oštećenjem integriteta nervnih vlakana i traktova .
10
ličkih struktura rafe. Takođe, veći broj ponovaka CAG (Cytosi-
ne-Adenine-Guanine) alela korespondirali su sa prisustvom Studije su pokazale da je smanjena ehogenost rafe česta
hiperehogenosti SN. Oko 40% pacijenta oboljelih od HD, po- u depresivnim poremećajima, bez obzira na dijagnostičku
kazuje znake hiperehogenosti bar jednog regiona bazalnih kategoriju depresije, a da je ovakav nalaz rijedak kod zdravih

66 DOI: 10.5937/Galmed2306061M