Page 65 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

- crvenilo, bljedilo kože ili cijanoza, potvrđivanju dijagnoze. Te metode uključuju termografiju,
scintigrafiju kostiju i elektromiografiju .
11
- povišena lokalna temperatura kože,
Studije nervne provodljivosti mogu pokušati da potvrde
- ograničeni pokreti u zglobu - ukočenost zgloba, tzv. ko- postojanje povrede nerva. Budući da je CRPS djelimično di-
ntraktura, jagnoza isključenja, EMG i studije nervne provodljivosti se

- promjene na kostima u smislu lokalne mrljaste osteo- mogu koristiti kako bi se isključile druge diferencijalne dija-
poroze koju vidimo na rendgenskom snimku. gnoze. Običan rendgenski snimak pokazuje klasičan izgled
kompleksnog regionalnog bolnog sindroma (mrljasta oste-
oporoza). Scintigrafija kostiju takođe pokazuje promjene u
Dijagnoza CRPS u veoma ranim fazama, iako scintigrafija kostiju nije
često korišćena metoda ispitivanja u CRPS. Ultrazvuk može
CRPS zahtijeva multimodalan pristup koji integriše kli- biti od koristi za procjenu napredovanja promjena kod kom-
ničku evaluaciju, dijagnostičke kriterijume i dodatna ispiti- pleksnog regionalnog bolnog sindroma . Dijagnoza CRPS
12
vanja. Smjernice Hardena i Oaklandera pružaju sistematski se postavlja pretežno na kliničkoj osnovi i ne postoji speci-
okvir, naglašavajući značaj anamneze, kliničkog pregleda i fičan test koji se koristi za potvrdu ili isključenje dijagnoze
dodatnih testova u potvrđivanju dijagnoze . Budimpeštan- CRPS. Drugim riječima, ne postoje specifični dijagnostički
1
ski kriterijumi iz 2003. godine predstavljaju standardizovane alati i instrumentalni testovi se koriste samo za identifiko-
dijagnostičke kriterijume, obuhvatajući senzorne, motorne, vanje etiologije na osnovu koje je postavljena dijagnoza
vazomotorne i sudomotorne simptome . CRPS . Postavljanje dijagnoze komplesknog regionalnog
13
1
bolnog sindroma predstavlja i dalje izazov zbog varijabilno-
Budimpeštanski kriterijumi za CRPS obuhvataju sljede- sti kliničke prezentacije i nedostatka specifičnih dijagnostič-
će: kih testova.
- Kontinuirani bol neproporcionalan veličini inicijalnog
događaja.
Modaliteti liječenja
- Pacijent mora prijaviti najmanje jedan simptom u tri od
četiri navedene kategorije (senzorni, vazomotorni, sudomo- Liječenje CRPS obuhvata raznovrsne terapijske modali-
torni/otok i/ili motorni/trofički). tete koji imaju za cilj ublažavanje bola, poboljšanje funkcije
i unapređenje kvaliteta života. Pregled sistematskih rado-
- Pacijent mora imati najmanje jedan znak u vrijeme pre- va O'Connella i saradnika pruža sveobuhvatnu evaluaciju
gleda u dvije ili više navedenih kategorija: intervencija za CRPS, ističući efikasnost multidisciplinarnih
pristupa koji obuhvataju fizikalnu terapiju, psihološke inter-
- senzorni: postojanje alodinije i/ili hiperalgezije, vencije i farmakoterapiju . Multimodalne intervencije koji-
14
ma je cilj liječenja i bol i invaliditet pokazale su se obećava-
- vazomotorni: postojanje temperaturne asimetrije i/ili
14
promjene boje kože i/ili asimetrije u boji kože, jućim u poboljšanju ishoda za osobe sa CRPS .
Prospektivno randomizovano ispitivanje Albrechta i sa-
- sudomotorni/edem: prisustvo edema i/ili znojenja i/ili
asimetrije u znojenju, radnika istražuje efikasnost terapije intravenskim imuno-
globulinima (Intravenous Immunoglobulin, IVIG) kod CRPS,
- motorni/trofički: postojanje smanjenja obima pokreta pokazujući njegov potencijal kao modalitet liječenja za re-
14
i/ili motorne disfunkcije (slabost, tremor, distonija) i/ili tro- fraktorne slučajeve . Terapija IVIG moduliše imunološku
fičke promjene (koža, nokti, kosa). disfunkciju koja je implicirana u patofiziologiji CRPS, nudeći
alternativnu terapijsku opciju za pacijente koji ne reaguju na
Ne postoji druga dijagnoza koja bi objasnila simptome konvencionalne tretmane .
15
i znakove.
Osim toga, sistematski pregled Azarija i saradnika pro-
Znak se uzima u obzir samo ukoliko postoji u trenutku cjenjuje efikasnost i bezbjednost ketamina u liječenju CRPS,
postavljanja dijagnoze . ističući njegovu ulogu kao obećavajuće adjuvantne terapi-
10
je za olakšanje bola i poboljšanje funkcije . Antagonizam
16
Da bi se dalje kvantifikovala ozbiljnost bolesti, 2010. go-
dine, Harden i kolege su razvili Skor za težinu CRPS (CRPS N-metil-D-aspartata (N-methyl-D-aspartate, NMDA) recep-
tora i analgetska svojstva ketamina čine ga vrijednom op-
severity score - CSS). CSS uključuje 17 različitih simptoma cijom, posebno u slučajevima koji nemaju zadovoljavajući
CRPS, dajući poen za prisustvo svakog simptoma. Viši rezul- odgovor na konvencionalne tretmane .
16
tati nisu samo pokazali pozitivnu korelaciju sa povećanim
bolom i funkcionalnim ograničenjem, već su korišćeni i Prospektivna studija Beana i saradnika ističe uticaj psi-
kao mjera za praćenje odgovora na terapiju kod pacijena- holoških faktora na oporavak, naglašavajući važnost napo-
ta sa CRPS. Nijedan dijagnostički test se ne smatra defini- minjanja psihosocijalnih varijabli u planiranju tretmana .
17
tivnim za CRPS; međutim, druge metode mogu pomoći u Psihološke intervencije, uključujući kognitivno-bihevioralnu

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(10):61-66. 63