Page 79 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

da se kod postmenopauzalnih žena bilježi smanjenje rizika individualno prilagođena kako uzrastu tako i opštem stanju
od preloma - suplementacijom vitaminom D do 700-800 IU, pacijenta.
na dan. Kod pacijenata sa ozbiljnim nedostatkom vitamina
D, suplementacija vitaminom D ide do 2.000 i više IU na Takođe, preporučuje se i edukacija o tome kako preve-
34
dan . nirati padove i posljedične prelome .
33
Povećana upotreba alkohola ima negativan efekat na Važno je napomenuti da i fitoestrogeni predstavljaju
zdravlje kostiju, jer se povećava rizik od preloma. Način uti- opciju za prevenciju osteoporoze kod žena. Smatra se da fi-
caja alkohola na kosti je složen, multifaktorijalno uslovljen i toestrogeni utiču na zdravlje kostiju. Sojini izoflavoni, funk-
povećava rizik od padova, nedostatka kalcijuma i hroničnog cionalno slični 17-beta-estradiolu, pokazuju aktivnost na
opreterećenja jetre. Takođe, ne preporučuje se više od 1-2 osteoblaste i osteoklaste preko genomskih i negenomskih
kafe na dan, jer su neke studije ukazale na pozitivnu poveza- mehanizama i pokazuju povoljan efekat na gustinu koštane
nost kofeina i rizika od preloma, najverovatnije zbog sman- mase i mehaničku izdržljivost kostiju kod postmepauzalnih
jenog unosa kalcijuma. žena, doprinoseći formiranju kostiju dejstvom preko estro-
genih receptora na površini ćelije .
35
Pušenje cigareta znatno utiče na zdravlje kostiju. Tačan
mehanizam djelovanja nije u potpunosti razjašnjen, ali se
smatra da utiče preko povećanog metabolizma estrogena
i direktnog djelovanja kadmijuma na metabolizam kostiju.
Redovna fizička aktivnost, npr. svakodnevna šetnja u
trajanju od 30 minuta i vježbanje u trajanju od 10-ak minu-
ta nekoliko puta nedjeljno doprinose postojanju zdravog
koštanog sistema. Istraživanja ukazuju da mišična snaga
kod mlađih žena pozitivno korelira sa gustinom koštane
mase. Svakako, fizička aktivnost kod starijih treba da bude

Zaključak

Postmenopauzalna osteoporoza je tiha ali progresivna bolest koja je veoma rasprostranjena širom
sveta. Predstavlja hronično stanje koje je asimptomatsko, a njegovo napredovanje je sporo. Brojna
istraživanja ove problematike jasno su ukazala na etiopatogenetske faktore i mehanizme nastanka

uz evidentirane faktore rizika. Postmenopauzalna osteoporoza, bez pravilne i pravovremene
dijagnoze i liječenja, može izazvati značajan pad kvaliteta života. Potrebno je uložiti napore kako bi
žene u postmenopauzi bile upoznate sa neophodnim modifikacijama životnog stila već u periodu
perimenopauze kako bi se spriječio ovaj poremećaj.

Abstract

The paper describes menopausal events and their impact on bone health. Physiological events in the menopausal period
as well as the pathophysiological basis for the occurrence of osteoporosis were considered. Postmenopausal women
are at high risk for osteoporosis and bone fractures. The genesis of this problem lies in two factors - aging and loss of
gonadal function, or their combination. Senile osteoporosis is associated with the aging process of the organism, and
postmenopausal osteoporosis is primarily a consequence of estrogen deficiency. Osteoporosis is the main cause of
bone fractures in the elderly population. Numerous markers of bone formation and breakdown have been described as
biochemical markers of osteoporosis. For diagnostic purposes, double X-ray absorptiometry of the hip and spine is used,
which is the gold standard in the diagnosis of osteoporosis. Alternatively, quantitative ultrasonography can be performed,
which is a good method, but the measurements are not sufficiently precise as in other imaging techniques. An overview of
the therapeutic possibilities of measures to prevent osteoporosis in the postmenopausal period is presented.

Keywords: menopause, bone health, osteoporosis, prevention

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(9):72-78. 77