Page 79 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Slika 1. Tipične elektrokardiografske promjene najčešće podrazu- na srčanu insuficijenciju (dispneja, ortopneja, uvećana jetra,
mijevaju difuznu konkavnu ST elevaciju uz depresiju PR segmenta nabrekle jugularne vene). Važno je istaći da ovakvi bolesnici
- slika lijevo. Radiografski nalaz perikardnog izliva - slika desno. auskultatorno nikada nemaju zastojne promjene na plući-
ma 4, 12 . Ehokardiografski, u procesu razvoja tamponade srca
prvo se detektuje kolaps desne pretkomore, zatim desne
komore, a rjeđe kompresija lijeve pretkomore i lijeve komo-
re. Kod velikih izliva može da se registruje fenomen „klaće-
nja srca“ ili „plivajućeg srca“ (slika 2).
Slika 2. Ehokardiografski nalaz u prijetećoj tamponadi srca. Znak
„klaćenja srca” ili „plivajuće srce” gdje se u velikom perikardnom
izlivu srce kreće kao klatno. RV (Right Ventricle) - desna komora;
bolesti. Inicijalno se daje analgetska i antiinflamatorna tera- RA (Right Atrium) - desna pretkomora; LV (Left Ventricle) - lijeva
pija sve dok bolesnik ima bolove u grudima uz kasnije poste- komora; LA (Left Atrium) - lijeva pretkomora.
peno ukidanje. Visoke doze nesteroidnih antiinflamatornih
lijekova (ibuprofen 600-800 mg, 3 puta dnevno; indometacin
25-50 mg, 3 puta dnevno) ili acetilsalicilne kiseline (750-1.000
mg, 3 puta dnevno) su glavni oslonac u terapiji akutnog peri-
karditisa. Istovremeno se sljedeća tri mjeseca daje lijek kolhi-
cin u dozi 0,5 mg dva puta dnevno ili u duplo manjoj dozi kod
bolesnika sa tjelesnom težinom manjom od 70 kg (0,25 mg,
2 puta dnevno). Kod rekurentnih formi, prolongira se terapija
kolhicinom na 6 mjeseci ili duže, uz protekciju inhibitorima Tamponada srca je apsolutna indikacija za urgentnu pe-
protonske pumpe 6, 8, 9 . Kortikosteroidi se ne preporučuju u rikardnu drenažu perikardiocentezom (slika 3) ili hiruršku
akutnoj fazi bolesti, jer povećavaju rizik od nastanka recidiva. intervenciju - perikardiotomiju. Medikamentozna terapija je
Ovi lijekovi se najčešće primjenjuju kod bolesnika kod kojih samo pomoćna mjera dok se ne evakuiše perikardni izliv.
lijekovi prve terapijske linije ne dovode do adekvatnog tera- Bolesnicima koji su u hipovolemiji daju se kontinuirane in-
pijskog odgovora. Kod određenog broja bolesnika moguća je fuzije tečnosti. Bolesnici koji su u hipoksiji i pod prijetećim
primjena biološke terapije (kao što su antagonist receptora respiratornim arestom, moraju biti intubirani i ventilirani
IL-1-anakinra). Ipak, kada se koriste kortikosteroidi (0,2-0,5 tokom pripreme za perikardiocentezu 13, 14 .
mg/kg/dan metilprednizona) i anakinra (2 mg/kg/dan do 100
mg/dan), potrebno je pažljivo praćenje mogućih komplikacija Slika 3. Set za perikardiocentezu (slika lijevo). Interkostalna punk-
cija se radi uz gornju ivicu donjeg rebra da ne bi došlo do povrede
u smislu pojave bakterijskih superinfekcija 4, 6, 10 . Biološka tera- interkostalnih arterija (slika desno).
pija je i dalje predmet savremenih istraživanja, ali već postoje
jasne kliničke potvrde o efikasnosti i koristi ovakvog liječenja,
naročito kod bolesnika sa rekurentnim perikarditisom. Kada
su recidivi bolesti česti, multipli i onesposobljavajući i traju
duže od dvije godine, najčešće se razmatra hirurško liječenje
- perikardiektomija.

Srčana tamponada Kod svakog bolesnika nakon perikardiocenteze neop-

Tamponada srca podrazumijeva nakupljanje određene hodno je uraditi kompletnu biohemijsku, bakteriološku i ci-
količine perikardnog izliva koja dovodi do opstrukcije do- tološku analizu perikardne tečnosti da bi se utvrdio uzročnik
toka krvi u srce. Najčešći etiološki faktori koji prouzrokuju perikardnog izliva (slika 4).
ovu bolest su neoplastični i virusni perikarditis. Tamponada Slika 4. Makroskopska prezentacija perikardnog izliva u toku
može nastati i kao posljedica intraperikardnog krvarenja perikardiocenteze. Veliki serozni izliv neposredno po evakuaciji iz
(trauma, neoplazme, disekcija aorte, postinfarktne rupture perikardnog prostora u kesu za drenažu izliva.
i perforacije srca tokom interventnih procedura). U klinič-
koj praksi je poznato da akutno nakupljanje male količine
perikardne tečnosti, od svega 200 mL, može da dovede do
srčane tamponade. Kod hroničnog nakupljanja tečnosti, pe-
rikard može da toleriše i 2.000 mL samog izliva, u zavisnosti
od debljine miokarda, parijetalnog perikarda i intrakardijal-
nih pritisaka. Klasični Bekov trijas (Beck's triade), hipotenzija,
porast venskog pritiska i tihi srčani tonovi, obično se sreću
samo kod teške, akutno nastale srčane tamponade 2, 11 . Kada
se bolest razvija sporije, kliničke manifestacije podsjećaju

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(7):76-78. 77