Page 86 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

NOVE PREPORUKE AMERIČKOG UDRUŽENJA

ANESTEZIOLOGA (2022) ZA ZBRINJAVANJE

OTEŽANOG DISAJNOG PUTA

NEW RECOMMENDATIONS OF THE AMERICAN

ASSOCIATION OF ANESTHESIOLOGY (2022) FOR
THE MANAGEMENT OF DIFFICULT AIRWAY

Anka Tošković
1, 2
Sotir Nikolovski
3
Nevena Kalezić 1, 2, 4 Ključne riječi: otežan disajni put, zbrinjavanje,
preporuke, Američko udruženje anesteziologa
1 Klinika za endokrinu hirurgiju, Univerzitetski klinički centar Srbije,
Beograd, Srbija
2 Centar za anesteziologiju i reanimatologiju, Univerzitetski klinički centar
Srbije, Beograd, Srbija Uvod
3 Klinička bolnica „Dr Trifun Panovski“, Bitolj, Sjeverna Makedonija Uspostavljanje disajnog puta i disanja je neophodno
4 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija kod svih pacijenata koji imaju neadekvatnu ventilaciju pluća
zbog insuficijencije (ili prestanka) disanja, bilo koje etiolo-
Korespondencija sa autorom: gije, mada postoje i druge indikacije za izvođenje ove pro-
Prof. dr Nevena Kalezić cedure, kao što je na primjer toaleta traheobronhijalnog
stabla kod komatoznih bolesnika koji dišu suficijentno . Bez
1
Klinika za endokrinu hirurgiju, Univerzitetski klinički centar obzira na indikacije za asistiranu ili artificijelnu ventilaci-
Srbije, Doktora Subotića 8, Beograd, Srbija ju, činjenica je da je ovu intervenciju nekada veoma teško
nevenakalezic@gmail.com izvesti. Svako odlaganje započinjanja ventilacije pluća može
imati fatalne posljedice. Prekid gasne razmjene od svega
nekoliko minuta može dovesti do ireverzibilnih promjena
moždane cirkulacije koje vode trajnim neurološkim ošteće-
Sažetak njima i/ili smrtnom ishodu . Razlozi otežanog disajnog puta
2
su brojni. Najčešće su povezani sa samim pacijentom: uro-
Otežano uspostavljanje disajnog puta i ventilacije đeni ili stečeni anatomski deformiteti (prije svega u predjelu
pluća predstavlja jedno od najhitnijih stanja u medicini, lica, vrata i grudnog koša), fiziološki faktori, rizik od aspi-
koje može dovesti do teških komplikacija, uključujući racije, infekcije, komorbiditeti, hitnost procedure i drugo,
trajno neurološko oštećenje i smrtni ishod. Kako bi a mogu biti i jatrogeni: znanje i uvježbanost medicinskog
se olakšalo postupanje u ovoj teškoj kliničkoj situaciji, tima, pripremljenost, prisustvo stresora (poput umora, bo-
kreirani su različiti vodiči i preporuke sa ciljem povećanja lesti i slično), sposobnost donošenja odluka, dinamika tima
bezbjednosti pacijenata, pomoći ljekarima, pa i njihove (poput neadekvatnog vođstva tima ili neadekvatne podjele
uloga u timu i drugo). Takođe, faktori rizika za otežan disajni
zaštite od krivične odgovornosti. Američko udruženje put mogu biti povezani sa okruženjem i institucijom (skučen
anesteziologa (American Society of Anesthesiologists, prostor u kome se izvodi procedura, nedostupnost odgova-
ASA) izdalo je nove preporuke 2022. godine, kojima su rajuće opreme i dr.) i brojnim drugim činiocima .
3, 4
obuhvaćeni svi segmenti ovog problema, počevši od
jasnog definisanja različitih kliničkih situacija (otežana Američko udruženje anesteziologa dalo je 2022. go-
laringoskopija, otežana intubacija traheje, otežana dine nove preporuke za zbrinjavanje otežanog disajnog
puta . Imajući u vidu značaj blagovremenog i adekvatnog
5
ventilacija maskom za lice, otežano plasiranje supra i zbrinjavanja disajnog puta, prije svega u svjetlu činjenice
infraglotičkih sredstava), preko preporuka za pripremu da je preko 40% svih smrtnih ishoda povezanih sa aneste-
zbrinjavanja otežanog disajnog puta, do algoritama i zijom zapravo povezano sa otežanim uspostavljanjem di-
strategija za rješavanje anticipiranog i neanticipiranog sajnog puta i disanja (odnosno sa komplikacijama koje se
otežanog disajnog puta. U radu su prikazani najvažniji tom prilikom mogu javiti), veoma je važno upoznavanje sa
aspekti navedenih segmenata novih ASA preporuka, kao savremenim preporukama i smjernicama u ovom područ-
i njihovo poređenje sa prethodnim ASA preporukama i ju. Jedan od najsnažnijih dokaza dimenzija ovog problema
preporukama drugih udruženja. svakako je Nacionalni projekat Velike Britanije i Irske, koji je

84 DOI: 10.5937/Galmed2306083T