Page 79 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

VASKULARNI PRISTUPI KOD

DJECE – TEHNIKE I KOMPLIKACIJE

CENTRALNIH VENSKIH KATETERA

VASCULAR ACCESSES IN CHILDREN – TECHNIQUES AND

COMPLICATIONS OF CENTRAL VENOUS CATHETERS

Ehrenfried Schindler 1, 2 nego prije deset godina. Čak 61% djece koja su imala ope-

1 Medicinski fakultet Univerziteta u Bonu, Bon, Njemačka racije na srcu su bila mlađa od godinu dana. Uz to, statistika
2 Оdjeljenje pedijatrijske anesteziologije, Odsjek za anesteziologiju i navodi da se svake godine u Njemačkoj rodi 49.000 djece sa
intenzivnu njegu, Univerzitetska bolnica, Bon, Njemačka velikim malformacijama. Oni čine oko jedne trećine svih pe-
dijatrijskih prijema u bolnicu. Ta djeca ne zahtijevaju samo
Korespondencija sa autorom: intenzivni medicinski, interdisciplinarni i često doživotni
tretman, već i hirurške intervencije. Anesteziološki pristup
Prof. dr Ehrenfried Schindler
ovim pacijentima je zbog toga kompleksan i često zahtijeva
Klinik für Anästhesiologie und operative Intensivmedizin puno vremena.
(KAI), Universitätsklinikum Bonn (UKB), Venusberg-Campus 1,
Gebäude 30 4. OG/ Raum: 116 53127 Bonn Ovi pacijenti zahtijevaju prošireni monitoring, zbog čega
je neophodno plasiranje centralnog venskog katetera (CVC),
ehrenfried.schindler@ukbonn.de
kao dio intraoperativnog monitoringa, pored invazivnog
monitoringa krvnog pritiska. Govoreći o anatomskim uslo-
vima za plasiranje, same strukture kod djece se u mnogome
Sažetak ne razlikuju od onih kod odraslih. Međutim, ono što otežava
i komplikuje plasiranje CVC su male dimenzije i osjetljivost
Plasiranje centralnih venskih katetera kod djece je anatomskih struktura. Pored toga, tehnike koje se koriste za
utoliko kompleksnije i teže, ukoliko su pacijenti mlađi/ olakšavanje plasiranja kod odraslih nisu izvodljive kod odoj-
manji. To ne zavisi toliko od same anatomije, koliko čadi. Skoro potpuna prekrivenost novorođenčeta hirurškim
od dimenzija anatomskih struktura i pridružene kompresama tokom operacije predstavlja dodatnu poteš-
koću za anesteziologa. Periferno postavljeni venski kateteri
osjetljivosti istih. Iako ne treba zaboraviti slijepu metodu se nalaze obično u veoma malim venama koje imaju tanke
plasiranja CVC (Central Venous Catheter), ponajviše u zidove, što povećava rizik od sekundarne perforacije (npr.
hitnim slučajevima, korišćenje ultrazvučnih metoda kod usljed nadoknade volumena ili potrebe za transfuzijom).
novorođenčadi, odojčadi i male djece je u svakodnevnoj Takođe, često je neophodna nadoknada elektrolita ili zapo-
kliničkoj praksi postalo neizbježno. Iako treba savladati činjanje terapije kateholaminima. Sve navedeno ukazuje na
tehnike punktiranja i plasiranja, uvijek treba imati na neophodnost uspostavljanja bezbjednog centralnog ven-
umu posebnost djece, prije svega mlađe, i biti svjestan skog pristupa.
potencijalnih nedijagnostikovanih anatomskih varijacija. Široka upotreba ultrazvuka prilikom kanulacije krvnih
Ako se vodi računa o svemu ovome, plasiranje centralnog sudova omogućila je unapređenje postojećih tehnika, kao
venskog katetera kod djece se može izvesti bezbjedno, i razmatranje novih pristupa kanulacije. U daljem tekstu
lako i sa malo komplikacija. biće objašnjene standardne procedure, kao i novi pristupi,
opisane komplikacije i predstavljene strategije za njihovo
Ključne riječi: centralni venski pristup, kanulacija izbjegavanje.
vena, pedijatrijski venski pristup, ultrazvukom vođena
kanulacija
Donošenje odluke o plasiranju CVC

Uvod Kako donijeti odluke vezane za plasiranje CVC, pokaza-
ćemo na primjeru odojčeta uzrasta 6 mjeseci koje je plani-
U Njemačkoj je 2016. godine izvršeno ukupno 11.175 rano za laparatomiju zbog ileusa. Očekivano je da će nakon
operacija na srcu kod djece uzrasta do 13 godina (uključuju- otvaranja abdominalne šupljine doći do promjene sastava
ći i one koji imaju 13 godina). U izvještaju Njemačkog zavo- elektrolita i tečnosti. Uz to, očekivana je produžena primje-
da za statistiku, koji je objavljen 2018. godine na Dan djece na antibiotika i učestalije uzorkovanje krvi, što čini plasira-
sa srčanim oboljenjima (5. maj), taj broj je za 5,7% bio veći nje centralnog venskog katetera neophodnim. Sistemi za

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(6):77-83. 77