Page 75 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

i tiazidni diuretici. Fiksne kombinacije sa dva ili tri antihiper- događaja kod pacijenata sa valjano definisanom RH, u po-
tenziva u jednoj piluli daju određene prednosti u odnosu na ređenju sa onima koji su dobro regulisani. Zajedno, ove stu-
pojedinačne lijekove, uključujući povećanu efikasnost, sma- dije potvrđuju da je RH povezana sa značajno većim rizikom
njenu incidencu neželjenih efekata i poboljšanu adherencu od neželjenih ishoda i predstavlja važan javnozdravstveni
pacijenata. problem.
Ipak, RH kao specifična podgrupa, ostaje nedovoljno Rezistentna hipertenzija je udružena sa lošijim ishodi-
proučavana. Potrebni su dodatni podaci kako bi se pobolj- ma, posebno kod pacijenata sa komorbiditetima. Kod pa-
šala identifikacija i liječenje ovih pacijenata. Potreban je cijenata sa bubrežnom slabošću, RH je povezana sa većim
pregled efikasnosti preciznih režima sa više lijekova, uklju- rizikom od infarkta miokarda, moždanog udara, bolesti pe-
čujući nove terapije. Nedavno su objavljeni podaci o efika- rifernih arterija, srčane insuficijencije i većeg mortaliteta od
snosti novog vazodilatatornog, selektivnog antagonista svih uzroka u poređenju sa pacijentima bez RH. Slično, kod
endotelina tipa A, darusentana. Hiperaktivnost bubrežnog pacijenata sa ishemijskom bolešću srca, RH je povezana sa
simpatikusa povezana je sa HT i njenom progresijom, razvo- višim stopama neželjenih događaja, uključujući smrt, infarkt
jem bubrežne slabosti i srčanom insuficijencijom. Nedav- miokarda i moždani udar 9-11 . Nasuprot tome, RH nije pove-
no ispitivanje pokazuje da denervacija bubrega dovodi do zana sa povećanim neželjenim kliničkim događajima kod
značajnog i održanog smanjenja krvnog pritiska kod grupe pacijenata sa srčanom insuficijencijom sa smanjenom ejek-
rezistentnih hipertenzivnih pacijenata, bez ozbiljnih neželje- cionom frakcijom lijeve komore i može smanjiti rizik od po-
nih događaja, kao bezbjedna procedura. Renalna denerva- novne hospitalizacije uzrokovane srčanom insuficijencijom.
cija je inovativna metoda liječenja HT koja je zasnovana na Među pacijentima sa RH, grupa pacijenata sa nižim krvnim
smanjenju ili prekidu simpatičkih signala bubrezima, putem pritiskom je povezana sa smanjenim rizikom za neke kardio-
denervacije bubrega primjenom endovaskularnih uređaja. vaskularne događaje .
12
Rezimirano, definicija RH je modifikovana u odnosu na U studiji REGARDS (Reasons for Geographic and Racial
onu iz 2008. godine (American Heart Association, AHA), na Differences in Stroke) koja se bavila razlozima geografskih
četiri važna načina: 1) krvni pritisak treba mjeriti i prag BP i rasnih razlika u učestalosti moždanog udara, utvrđeno je
za ciljeve dijagnoze i liječenja treba da bude u skladu sa da je nekontrolisana RH povezana sa dva puta povećanim
aktuelnim smjernicama kliničke prakse; 2) pacijenti treba rizikom od koronarne bolesti srca, u poređenju sa kontro-
da uzimaju ≥ 3 antihipertenzivna sredstva, obično uključu- lisanom RH. U drugoj studiji na više od 118.000 liječenih
jući blokatore kalcijumovih kanala (Calcium Channel Bloc- odraslih pacijenata sa HT, uključujući i 40.000 osoba sa RH,
ker, CCB) dugog dejstva, blokator renin-angiotenzinskog kontrola krvnog pritiska bila je povezana sa značajno nižim
sistema (ACE inhibitor ili ARB) i diuretik u maksimalnim ili stopama pojave moždanog udara i koronarne bolesti srca,
maksimalno podnošljivim dozama; 3) pacijenti kod kojih se bez razlike u učestalosti srčane insuficijencije. Kontrola krv-
manifestuje „efekat bijelog mantila” ne bi trebalo da budu nog pritiska smanjila je rizik od nastanka moždanog udara,
uključeni u definiciju RH; 4) dijagnoza RH zahtijeva isklju- koronarne bolesti srca ili srčane insuficijencije za 13% među
čenje nepridržavanja režima korišćenja antihipertenzivnih hipertoničarima sa RH, u poređenju sa 31% manjim rizikom
lijekova . od ovih ishoda među pacijentima bez RH . Iako je kontrola
8
13
krvnog pritiska povezana sa manjim rizikom za neke ishode
CVDs, moguće je da korist od snižavanja BP može biti manja
Rizici kod rezistentne hipertenzije kod pacijenata sa RH u poređenju sa pacijentima bez RH.
Opservacione studije u kojima su korišćeni kriterijumi Da bi se pristupilo liječenju RH, potrebno je isključiti
iz 2008. godine, pokazale su da su pacijenti sa RH u većem sekundarnu hipertenziju kao uzrok. Uz mnogobrojne eti-
riziku za loše ishode u poređenju sa pacijentima bez RH. U ološke faktore sekundarne hipertenzije, kao što su bolesti
retrospektivnoj studiji na više od 200.000 pacijenata sa HT, nadbubrežnih žlijezda, štitaste žlijezde, poremećaji disanja
oni sa RH imali su 47% veći rizik za lošije ishode poput in- tokom sna i drugo, renovaskularna hipertenzija je posebno
farkta miokarda, srčane insuficijencije, smrti, moždanog važna ukoliko se planira terapija zasnovana na transkate-
udara ili hronične bolesti bubrega (Chronic Kidney Disease, terskoj renalnoj denervaciji. Ova vrsta terapije izričito za-
CKD) tokom praćenja u periodu od 3,8 godina (u prosjeku). htijeva da se isključi stenoza renalnih arterija kao uzrok HT.
Razlike u CV događajima u ovoj studiji bile su u velikoj mjeri Renovaskularna hipertenzija (Renal Vascular Hypertension,
praćene većim rizikom za razvoj CKD. U drugoj studiji na više RVH) je jedan od patofizioloških mehanizama za nastanak
od 400.000 pacijenata, u poređenju sa pacijentima bez RH, sekundarne hipertenzije, uz brojne druge mehanizme. RVH
pacijenti sa RH imali su 32% veći rizik od razvoja terminalne se definiše kao stanje u kome okluzija ili stenoza bubrež-
bubrežne bolesti, 24% veći rizik od ishemijskog srčanog do- ne arterije smanjuje bubrežni protok do nivoa koji aktivira
gađaja, 46% veći rizik od srčane insuficijencije, 14% veći rizik sistem renin-angiotenzin-aldosteron (Renin-angiotensin-al-
od moždanog udara i 6% veći rizik od smrti. Prospektivne dosterone System, RAAS) i na taj način dolazi do povišenja
studije koje su koristile monitoring krvnog pritiska, upo- krvnog pritiska. Neki od glavnih uzroka i mehanizama su
zoravaju na skoro dva puta veći rizik od kardiovaskularnih fibromuskularna displazija (Fibromuscular Dysplasia, FMD)

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(6):71-75. 73