Page 39 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Tabela 4. Tri generacije dihidropiridinskih kalcijumskih antagonista

Dihidropirdinski kalcijumski antagonista Predstavnici Karakteristike
I generacija Kratkodjelujući

Nifedipin retard Dugodjelujući - modifikacija resorpcije na nivou GIT-a
Nikardipin
Nitrendipin
Nizoldipin
II generacija Dugodjelujući - produžen poluživot u plazmi
Nimodipin
Izradipin
Amlodipin
Dugodjelujući - produžen poluživot na nivou receptora
Bez značajnijih interakcija sa drugim lijekovima
Lacidipin
III generacija Lerkanidipin Farmakokinetske karakteristike nezavisne od godina bolesnika
Manja incidenca edema potkoljenica
Klevidipin
Redukcija pojave crvenila
Redukcija pojave glavobolje i svraba
Visoka selektivnost za vaskularno tkivo praćena je izostan- U studiji Lercanidipine Chalenge Trial, uvođenjem lerkanidi-
kom negativnog inotropnog djelovanja, uz postepen poče- pina umjesto amlodipina, neželjeni efekti su se smanjili, i to
tak djelovanja i produženo djelovanje . Na farmakokinetiku otoci potkoljenica za 46%, crvenilo lica za 51%, glavobolja
14
kalcijumskih antagonista dihidropiridinske strukture ne uti- i osip za 53%, a učestalost vrtoglavica za 26%. Povratkom
če životno doba. Ovi lijekovi odlikuju se dvostrukim putem na inicijalnu terapiju (rechallenge), svi neželjeni efekti su
eliminacije (preko bubrega i jetre) i nemaju značajne inte- se povećali do početnih vrijednosti 3, 16, 17 . Lerkanidipin kroz
rakcije sa drugim lijekovima 13, 15 . Sem postepenog i ujedna- vazodilataciju aferentnih i eferentnih arteriola smanjuje ka-
čenog antihipertenzivnog efekta, u poređenju sa drugim pilarni pritisak u glomerulama, što je praćeno smanjenjem
klasama antihipertenziva, kalcijumski antagonisti novije albuminurije i značajnim nefroprotektivnim efektom . Ob-
17
generacije pokazuju poželjan trend kada je u pitanju regre- zirom na značajno manji rizik od vazodilatatornih neželjenih
sija hipertrofije lijeve komore (Left Ventricular Hypertrophy, efekata pri visokim dozama u poređenju sa amlodipinom i
LVH) u sklopu hipertenzivnog oštećenja srca. U poređenju nifedipinom, komplijansa pacijenata koji uzimaju lerkani-
sa losartanom, lerkanidipin je doveo do značajnijeg smanje- dipin je bila bar za 25% veća nego na drugim blokatorima
nja LVH 3, 15 . kalcijumskih kanala . Lerkanidipin je metabolički neutra-
18
lan, ne mijenja biohemijske parametre (glikemiju, kreatinin,
Očekivani neželjeni efekti liječenja konvencionalnim ukupni holesterol) i ne utiče na lipidni profil bolesnika 3, 16-18 .
antagonistima kalcijumovih receptora (edemi potkoljenica, Štaviše, skorašnje studije sugerišu potencijalno pozitivan
crvenilo, glavobolja i svrab), proističu iz činjenice da oni dila- metabolički efekat lerkanidipina u smislu poboljšanja pa-
tiraju samo arteriole, povećavajući pritisak u kapilarima, što rametara lipidnog statusa (ukupni, LDL i HDL holesterol,
sve rezultira pojavom otoka, petehija i hiperpigmentacija. trigliceridi, apo A-I i apo B) kao dugoročni ko-efekat, pored
Takođe, dihidropiridinski kalcijumski antagonisti I i II gene- antihipertenzivnog, dok je kod pacijenata sa dijabetesom
racije (nifedipin, amlodipin), izazivaju vazodilataciju aferen- pokazao povoljan uticaj na glikoregulaciju u smislu smanje-
tnih arteriola i povećanje kapilarnog pritiska u glomerulima nja glikemija našte i glikoziliranog hemoglobina, nezavisno
sa konsekutivnim oštećenjem glomerula 12, 13 . LEAD studija od doze 3, 16-19 . Sem efikasnog sniženja sistolnog i dijastolnog
je poredila efekte tri dihidropiridinska kalcijumska antago- krvnog pritiska kod bolesnika sa sistolno/dijastolnom hiper-
nista: lerkanidipina, felodipina i nifedipina u obliku gastro- tenzijom, obezbjeđuje kontrolu vrijednosti krvnog pritiska,
intestinalnog terapijskog sistema (Gastrointestinal Therape- u trajanju dužem od 24 sata, bez negativnog inotropnog
utic System, GITS), na krvni pritisak i puls kod 325 pacijenata efekta (kontraktilnost) uz homogenu distribuciju antihiper-
sa blagom do umjerenom hipertenzijom, uzrasta od 35-74 tenzivnog efekta. Jasno je dokazana prednost kod bolesnika
godine. Nakon 8 nedjelja terapije nisu primijećene značaj- sa izolovanom sistolnom hipertenzijom i kod bolesnika sa
ne razlike u promjenama krvnog pritiska između tri grupe. šećernom bolešću, obzirom da pruža zaštitu od hipertenziv-
Incidenca neželjenih reakcija na lijek bila je niža u grupi pa- nog oštećenja organa i omogućava kombinovanje sa dru-
cijenata na terapiji lerkanidipinom i nifedipinom, u odnosu gim lijekovima 17-19 .
na grupu pacijenata na terapiji felodipinom. Na kraju studije
89% pacijenata je dostiglo ciljne vrijednosti krvnog pritiska. Kod starih je zabilježeno povećanje perifernog vaskular-
Njegovo djelovanje započinje polako, što omogućava izbje- nog otpora uz smanjenje broja i kalibra arteriola . Zato an-
19
gavanje refleksne tahikardije, koja je povezana sa upotre- tihipertenzivna terapija starijih osoba mora biti prilagođena
bom dihidropiridina . Lerkanidipin dilatira i arteriole i venu- sporijem odgovoru baroreceptora i adrenergičkog sistema,
16
le, te ne izaziva povećanje kapilarnog pritiska i konsekutivne pogoršanoj cerebralnoj autoregulaciji, kao i čestim komor-
događaje. Tokom 8 nedjelja amlodipin je doveo do značaj- biditetima 3, 19 . Sem hipertenzije, korišćenje blokatora kalci-
nog porasta volumena noge, za razliku od lerkanidipina 3, 16 . jumskih kanala kao antihipertenziva kod starijih favorizuju

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(6):35-39. 37