Page 97 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

DIJAGNOZA DIJABETESA TIP 1 U

PEDIJATRIJSKOM UZRASTU - NOVE

PREPORUKE INTERNACIONALNOG

UDRUŽENJA DJEČIJE I ADOLESCENTNE

DIJABETOLOGIJE IZ 2022. GODINE

PEDIATRIC DIABETES DIAGNOSIS -

NEW ISPAD GUIDELINES 2022

Vera Zdravković Diabetes, ISPAD) objavilo je 2022. godine nove preporuke,
1, 2
Maja Ješić koje se nadovezuju na one iz 2018. godine i predstavljaju
1, 2
Vladislav Bojić vodič dobre prakse za liječenje pacijenata sa dijabetesom u
1
Smiljka Kovačević pedijatrijskom uzrastu. Cilj ovog rada je osvrt na dio koji se
1
Jelena Blagojević odnosi dijagnozu, prevenciju i terapiju dijabetesa.
1
Jelena Miolski Dijabetes melitus (DM) je hronični poremećaj metabo-
3
Nevena Didić 1 lizma, koji karakteriše hiperglikemija, uzrokovana nedostat-
1 Univerzitetska dečja klinika, Beograd, Srbija kom ili poremećejem djelovanja insulina. Kriterijumi za po-
tvrdu dijagnoze prikazani su u tabeli 1 .
1
2 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija
3 Opšta bolnica „Stefan Visoki”, Smederevska Palanka, Srbija
Patogeneza bolesti
Korespondencija sa autorom:
Hronična, autoimunska destrukcija pankreasnih β ćelija
Prof. dr Vera Zdravković
uzrokuje parcijalni, a potom i potpuni nedostatak insulina.
Univerzitetska dečja klinika, Tiršova 10, Beograd, Srbija Rana faza bolesti predstavlja proces, koji prolazi kroz sta-
dijume prikazane u tabeli 2, prije ispoljavanja manifestnog
vera.zdravkovic@udk.bg.ac.rs
dijabetesa. Fazu 1 karakteriše β ćelijska autoimunost, uz
normoglikemiju. Fazu 2 karakteriše asimptomatski pore-
mećaj glikoregulacije. Fazu 3 karakteriše početak simptoma
Sažetak dijabetesa (poliurija, polidipsija, polifagija, gubitak u težini),
a javlja se nakon što je 90% β ćelija uništeno. Četvrta faza
Incidencija dijabetesa kod djece je u porastu, a Srbija predstavlja manifestni dijabetes . Skrining i praćenje djece
2
spada u zemlje sa visokom incidencijom dijabetesa. u prvim stadijumima dijabetesa smanjuje incidenciju dijabe-
Dijagnoza dijabetesa u ranim, asimptomatskim tesnih ketoacidoza i omogućava izvjesno očuvanje funkcije
3
stadijumima omogućava edukaciju porodica i prevenciju beta ćelija . Neophodna je edukacija porodice da u prvoj i
dijabetske ketoacidoze, ali i potencijalno odlaganje drugoj fazi povremeno određuju nasumične glikemije, gli-
kemije nakon obroka i HbA1c .
4
manifestnog dijabetesa primjenom inovativnih terapija.
Napredak u primjeni novih vrsta insulina i novih
tehnologija u dijagnostici i liječenju dijabetesa analiziran Etiologija
je u svijetlu novih preporuka Internacionalnog udruženja
dječije i adolescentne dijabetologije. Etiologija dijabetesa tip 1 (T1D) je multifaktorijalna i
uključuje genetsku predispoziciju, faktore sredine, autoi-
Ključne riječi: dijabetes tip 1, djeca, prevencija, munost i dr. Antitijela koja se mogu detektovati su serološki
insulinska terapija marker β-ćellijske autoimunosti: GAD i IA2 (kod starije dje-
ce), odnosno, IAA i ZnT8 (kod djece < 10 godina) 2, 5-7 . Autoan-
titjela se javljaju veoma rano, a redosljed javljanja povezuje
se sa HLA-DR-DQ genotipom (najveći rizik DR3-DQ2 i DR4-
Uvod DQ8). U opštoj populaciji, djeca sa ovim haplotipom imaju
Internacionalno udruženje za dječiji i adolescentni di- 5% rizik da razviju T1D, dok je ovaj rizik kod bliskih rođaka
jabetes (International Society for Pediatric and Adolescent povećan na 20% . Analizom cijelog genoma (Genome-wide
8, 9

SMJERNICE I PREPORUKE Galenika Medical Journal, 2023; 2(5):95-98. 95