Page 101 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

IMA LI NADE ZA RECIDIVANTNE I REZISTENTNE

ZAVISNIKE OD PSIHOAKTIVNIH SUPSTANCI?

Bolesti zavisnosti - pošast Bolesti zavisnosti spadaju u grupu recidivantnih bo-
savremenog doba lesti, ali je potrebno znati da je proces promjene diskon-
tinuiran ili skokovit. To znači da mnogi pacijenti i njihove
Bolesti zavisnosti pripadaju grupi najčešćih bolesti sa- porodice poslije brojnih recidiva i neuspjeha mogu da
vremenog čovjeka. Brojna istaživanja ukazuju na njihovu postignu takav stepen motivacije, uvida i saradnje koji
široku raspostranjenost u opštoj populaciji, koja u nekim obezbeđuje uspostavljanje trajne apstinencije i bolji kva-
sredinama ima epidemijske razmjere. Prema podacima litet života. Zbog toga uvijek treba iznova pružiti podršku
Svjetske zdravstvene organizacije (SZO), alkoholizam je pacijentu bez obzira na prethodne neuspjehe u liječenju.
na trećem mjestu po učestalosti, odmah poslije kardiova-
skualrnih i malignih oboljenja. Narkomanija, a naročito
kombinovna upotreba više supstanci, predstavlja sve veći Recidiv
problem, naročito među mladima. Posljednjih godina sve
je češća upotreba sintetičkih droga, vještački proizvede- Etimološko značenje pojma recidiv je ponovna pojava
nih supstanci, sa farmakološkim svojstvima koja izazivaju oboljenja za koje se smatra da je izliječeno kod određenog
specifično dejstvo i proizvode efekte slične prirodnim dro- bolesnika. Kad su u pitanju bolesti zavisnosti pojam recidiva
gama. Bolesti zavisnosti direktno ili indirektno utiču na sve se vezuje za ponovnu upotrebu supstance poslije kraće ili
faze životnog ciklusa pojedinca i porodice, onemogućava- duže apstinencije. Recidiv nije samo biološki uslovljen. On
jući funkcionisanje čovjeka u sferama ličnog, porodičnog, se ne javlja samo i isključivo zbog žudnje, tj. neodoljive po-
profesionalnog i socijalnog. Društvo u cjelini snosi brojne trebe za supstancom koja je tipična za hronične zavisnike.
posljedice zbog zloupotrebe ili zavisnosti od supstance. Recidiv je i situaciono-socijalno uslovljen ili provociran. Pre-
ma vremenu javljanja recidiv se dijeli na rani (na početku
Tokom dugogodišnjeg rada sa zavisnicima uočili smo liječenja), recidiv tokom liječenja i kasni recidiv (poslije zavr-
posebnu važnost nekih činalaca - oslonaca u liječenju. Kli- šenog procesa liječenja).
jent (pacijent), farmakoterapija, porodična i socijalna mreža
i terapijski tim sa strukturisanim terapijskim programom su Rani recidiv najčešće se javlja prvih dana pošto je zavi-
u neprekidnoj interakciji i imaju poseban značaj u liječenju snik prihvatio ili započeo liječenje. U tom periodu su česte
(„terapija četiri oslonca“) (grafikon 1) Težište se tokom liječe- apstinencijalne krize i otvorena žudnja. Komunikacija sa
nja prebacuje sa jednog na drugi oslonac u kontekstu terapij- okolinom još uvijek je nedovoljna, pa zavisnik izbjegava
skog procesa i promjena koje se tokom vremena događaju. da otvoreno govori o žudnji koja ga preplavljuje. Recidivu

PRIMJERI DOBRE PRAKSE Galenika Medical Journal, 2023; 2(5):99-103. 99