Page 62 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Tabela 2. Pozitivni simptomi i znaci kod neuropatskog bola
Spontani pozitivni simptomi i znaci:
Parestezija - bezbolna abnormalna senzacija
Dizestezija - bezbolna neprijatna abnormalna senzacija
Paroksizmalni bol - udarni, probadajući bol
Površni žareći bol - trajni bol opečenosti kože
Duboko lokalizovan bol
Simpatički bol - udružen sa sudomotornim, vazomotornim i trofičkim promjenama
Evocirani pozitivni simptomi/znaci:
Simptom/znak Nalaz
Alodinija - bezbolan lagan pritisak na kožu izaziva bol Širenje oštrog, žarećeg bola iz zone draženja u nenadraženu kožu
Primarna hiperalgezija - bol izaziva bezbolan tatički pritisak na kožu Tup bol prisutan u zoni aferentnih završetaka. Primarna zona.
Sekundarna hiperalgezija - bol izaziva bezbolna ubodna draž Oštar površni bol u nadraženoj zoni sa širenjem u nenadraženu kožu
Hiperalgezija na hladno ili toplo - bol provociran bezbolnim dražima Osjećaj pečenja u zoni nadražaja. Primarna zona.
Vremenska sumacija - pri ponavljanoj aplikaciji pojačava se senzacija bola Oštar površni bol rastućeg intenziteta
Naknadna senzacija - bol koji nastaje tokom stimulacije i traje i nakon prestanka dejstva draži Trajni evocirani bol

su uglavnom koristile nevalorizovane upitnike. U studiji u Rijetke studije koje su pratile bolesnike pokazale su da
kojoj je korišćen DN4 upitnik, identifikovan je bol kod 70%, se nakon akutne faze bolesti, bol redukuje, ali često zaosta-
a neuropatska komponenta bola kod 43% bolesnika sa GBS ju senzitivni neuropatski elementi kao što su parestezije/
tokom akutne faze bolesti . Studija koju su sproveli Svami dizestezije . Dosadašnja istraživanja su pokazala da bol ili
20
22
i koautori, na populaciji bolesnika u Indiji, je koristila PD-Q neki senzitivni simptom može trajati godinama nakon izla-
i pokazala prevalencu neuropatskog bola od 56,25% . Pret- ska iz bolne faze . Muskuloskeletni bol se održava i do dvije
28
23
hodno sprovedenim istraživanjem bola kod pacijenata sa godine kod čak trećine bolesnika 20, 29 .
GBS u našoj populaciji utvrđeno je da je prevalenca bola u
akutnoj fazi 85,5%, a neuropatskog bola 26,4% . Psihiološki distres je povezan sa GBS, obzirom na nagli
24
početak tegoba i izražen motorički deficit. Pretpostavka je i
Postoje istraživanja koja ukazuju da je gastrointestinal- da bol ima značajnu ulogu u pogoršanju depresije i anksio-
na infekcija prediktor bola . Do sada dostupna istraživanja znosti, kao i lošijem kvalitetu života i spavanja. Studije koje
20
nisu ukazala na razlike u odnosu na godine života i pol u su sprovedene pokazuju i poboljšanje u kvalitetu spavanja i
predispoziciji za javljanje bola. Potrebno je sprovesti obimi- smanjenje anksioznosti i depresije po izlasku iz akutne faze
nije istraživanje koje će obuhvatiti veći broj bolesnika kako bolesti . Prethodna ispitivanja su pokazala da su najviše po-
23
bi se mogli izvući adekvatni zaključci. gođene komponente kvaliteta života kod bolesnika sa GBS
i prisutnim neuropatskim bolom: emocionalna, socijalna i
U prethodnim istraživanjima autori su se rijetko bavili vitalna komponenta. Uticaj na emocionalnu i socijalnu funk-
lokalizacijom bola u GBS sindromu, a istraživanja koja su ciju bi mogao biti smjernica za dalji razvitak terapijskih mo-
se time bavila prezentuju slične rezultate (vratna i krsnosla- daliteta i veće uključivanje kliničkih psihologa i psihijatara
binska kičma, ekstremiteti) 25, 26 . Rijetko glavobolja može biti u pružanje podrške i psihoterapiju ovih bolesnika. Kada se
simptom u GBS sindromu. Kao uzroci glavobolje u GBS sin- porede tipovi bola, neneuropatski bol je bio češći, ali slabi-
dromu prepoznati su: diasutonomija (sindrom posteriorne jeg intenziteta, i ostavljao je manje posljedica na psihičko
reverzibilne encefalopatije), sekundarna intrakranijalna hi- zdravlje oboljelog.
pertenzija (usljed hiperproteinorahije u likvoru), izvođenje
lumbalne punkcije (postpunkcijska glavobolja), cerebralna
venska tromboza (što zahtijeva poseban oprez i na šta treba Liječenje bola kod bolesnika sa GBS
misliti ukoliko se bolesnik požali na glavobolju) i aseptički
meningitis na terenu primjene IVIG . Liječenje bola je multimodalan proces i zavisi od više
27
faktora. Farmakoterapija bola je usmjerena prema pato-
Dijagnostikovanje bola kod bolesnika sa AIDP se zasni- genetskim mehanizmima kao što su: nocicepcija, periferna
va na adekvatno uzetoj anamnezi, upotrebi već spomenutih senzitizacija, ektopična aktivnost, centralna senzitizacija,
skala i upitnika i fizikalnom pregledu. U centrima gdje je to smanjena inhibicija. U terapiji bola često se kombinuju li-
moguće sprovesti, mogu se izvršiti i dopunske dijagnostičke jekovi sa različitim mehanizmima dejstva, čime se postiže
procedure za registrovanje neuropatskog bola, kao što su njihova veća efikasnost i bezbjednost.
laserski evocirani potencijali i kvantitativno senzorno testi-
ranje. Nesteroidni antiinflamatorni lijekovi (Nonsteroidal An-
tiinflammatory Drugs, NSAIDs) se koriste za liječenje blagog
do srednje jakog bola. Opioidi su veoma efikasni analgetici

60 DOI: 10.5937/Galmed2411053S