Page 30 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

NEUROPATSKI BOL - DEFINICIJA,

PODJELA I LIJEČENJE

NEUROPATHIC PAIN - DEFINITION,

CLASSIFICATION AND TREATMENT

Ana Azanjac Arsić 1, 2

1 Fakultet medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija neuropatskog bola spadaju opoidni analgetici:
2 Klinika za neurologiju, Univerzitetski klinički centar Kragujevac, tramadol/tramadol ER i tapentadol. Morfin i
Kragujevac, Srbija oksikodon su preporučeni kao treća terapijska
opcija. Pored farmakoloških, primjenjuju se i
Korespondencija sa autorom: nefarmakološke metode liječenja u koje spadaju:
Doc. dr Ana Azanjac Arsić blokade perifernih nerava, epiduralna aplikacija
kortikosteroida, radiofrekventna neuroablacija,
Klinika za neurologiju, Univerzitetski klinički centar
Kragujevac, Zmaj Jovina 30, Kragujevac, Srbija periferna i centralna neurostimulacija, kao i
različite metode fizikalne terapije.
ana.azanjac@yahoo.com
Ključne riječi: periferni i centralni neuropatski bol,
definicija, klasifikacija, terapija
Sažetak

Bol je neprijatno senzorno i emocionalno iskustvo
povezano sa aktuelnim ili potencijalnim oštećenjem Definicija bola
tkiva. Prema Internacionalnom udruženju za proučavanje Bol je neprijatno senzorno i emocionalno iskustvo po-
bola (International Association for the Study of Pain, IASP), vezano sa aktuelnim ili potencijalnim oštećenjem tkiva.
neuropatski bol je bol uzrokovan lezijom ili oboljenjem Prema Internacionalnom udruženju za proučavanje bola,
somatosenzornog nervnog sistema. Prevalenca neuropatski bol je bol uzrokovan lezijom ili oboljenjem so-
matosenzornog nervnog sistema . Stara definicija neuro-
1
neuropatskog bola u opštoj populaciji kreće se od 6,9 patskog bola glasi „neuropatski bol je iniciran ili uzrokovan
do 10%. Prema sistemu gradiranja iz 2008. godine, primarnom lezijom ili disfunkcijom perifernog ili centralnog
neuropatski bol se dijeli u tri grupe: mogući, vjerovatni nervnog sistema“. Međutim, u novoj definiciji neuropatskog
i definitivni neuropatski bol. U odnosu na kliničku bola, disfunkcija kao kriterijum nije prihvaćena, jer se ne
prezentaciju može biti spontani i evocirani. Hronični može objektivno verifikovati . Prvi podaci o neuropatskom
2
neuropatski bol je perzistentni ili rekurentni bol koji bolu potiču iz 1872. godine kada je američki neurolog Mitc-
traje najmanje tri mjeseca. U zavisnosti da li je zahvaćen hel u svojoj knjizi „Povrede nerva i njihove posljedice” (Inju-
somatosenzorni dio centralnog ili perifernog nervnog ries of nerves and their consequences) prvi put opisao alodi-
sistema, dijeli se u dvije velike grupe: centralni i periferni niju kao bol uzrokovan stimulusom koji normalno ne dovodi
do bola . Prevalenca neuropatskog bola u opštoj populaciji
3
neuropatski bol. U grupu perifernog neuropatskog kreće se od 6,9 do 10% . Ne postoji zlatni standard ili speci-
4
bola spadaju: trigeminalna neuralgija, fantomski ud, fičan set biomarkera koji bi mogli da definišu neuropatski
bolna radikulopatija, postherpetična neuralgija, bolna bol. The Neuropathic Pain Special Interest Group (NeuPSIG)
polineuropatija, bol uzrokovan povredom perifernih IASP je odredila dijagnostičke kriterijume za neuropatski
nerava. Centralni neuropatski bol je bol uzrokovan lezijom bol, dok je sistem stepenovanja (gradiranja) neuropatskog
ili oboljenjem centralnog somatosenzornog nervnog bola (Neuropathic Pain Grading system), definisan da odredi
sistema. Najčešća stanja koja dovode do centralnog nivo sigurnosti da li je bol neuropatske prirode ili je prisutna
neuropatskog bola su: povrede kičmene moždine, neuropatska komponenta u sindromima mješovitog bola.
povrede mozga, moždani udar i multipla skleroza.
Prva linija terapije neuropatskog bola su triciklični Podjela neuropatskog bola
antidepresivi (amitriptilin), antiepileptici (pregabalin,
gabapentin) i selektivni inhibitori preuzimanja serotonina Prema sistemu gradiranja iz 2008. godine, neuropatski
(venlafaksin i duloksetin). U drugu liniju terapije bol se dijeli u tri grupe: mogući, vjerovatni i definitivni neu-
ropatski bol. Mogući neuropatski bol je bol kod kog postoje

28 DOI: 10.5937/Galmed2410028A