Page 51 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

SEKUNDARNA PREVENCIJA

KARDIOVASKULARNIH BOLESTI: OD

INICIJALNIH SAZNANJA DO IMPLEMENTACIJE

INDIVIDUALNIH TERAPIJSKIH MJERA

SECONDARY PREVENTION OF CARDIOVASCULAR DISEASES:

FROM INITIAL FINDINGS TO THE IMPLEMENTATION
OF INDIVIDUAL THERAPEUTIC MEASURES

Ivana Burazor 1, 2 U kliničkom pogledu koronarna bolest nije homogen
1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija klinički entitet. Obuhvata spektar akutnih i hroničnih koro-
2 Institut za kardiovaskularne bolesti „Dedinje“, Beograd, Srbija narnih sindroma i niz podgrupa kliničkih oblika. Oni mogu
proticati ne samo tipično, već i atipično, sa različitim nivoom
rizika i komplikacija, često nepredvidivog toka i prognoze,
Korespondencija sa autorom:
uključujući i naprasnu srčanu smrt . Akutni infarkt miokar-
4-6
Klin. asist. dr sci med Ivana Burazor da (Acute Myocardial Infarction, AMI) se danas, zahvaljujući
upotrebi sofisticiranih dijagnostičkih metoda i laborato-
Institut za kardiovaskularne bolesti „Dedinje“, Beograd, Srbija
rijskih testova blagovremeno prepoznaje i uspješno liječi,
ivana.burazor@gmail.com posebno primjenom (primarnih) perkutanih koronarnih in-
tervencija, čime je značajno redukovan mortalitet. Uprkos
tome, kod ovih pacijenata rizik za nastanak ponovljenih, gla-
vnih kardiovaskularnih događaja (Major Adverse Cardiovas-
Sažetak cular Events, MACE) nakon indeksnog događaja je veliki .
7, 8
Pacijenti koji su preživjeli akutni infarkt miokarda, kao
i oni koji imaju aterosklerotsku bolest, manifestnu Osnovna načela sekundarne prevencije
ili nedvosmisleno potvrđenu imidžing tehnikama,
predstavljaju grupu sa veoma visokim kardiovaskularnim Evropsko udruženje za kardiologiju - Evropska asocijaci-
8
rizikom. Ova grupa pacijenata zahtijeva agresivno ja preventivne kardiologije u svojim posljednjim vodičima
liječenje faktora rizika, redovne kontrole i praćenje izdvaja visokorizičnu grupu bolesnika. Grupom su obuhva-
ćeni svi pacijenti koji imaju dokazanu aterosklerotsku bolest
efekta terapije. Cilj rada je da se pregledom literature - akutni koronarni sindrom, koronarnu revaskularizaciju ili
ukaže na istorijski značaj faktora rizika i savremene druge arterijske revaskularizacione procedure, cerebrova-
modele za procjenu rezidualnog kardiovaskularnog skularni insult ili tranzitorni ishemijski atak (Transient Ische-
rizika. Prepoznavanje rezidualnog rizika pruža dovoljno mic Attack, TIA), aneurizmu aorte i perifernu arterijsku bo-
informacija za planiranje sekundarne preventivne lest. Takođe, grupa obuhvata i pacijente sa nedvosmisleno
terapije na individualnom nivou u svakodnevnom radu potvrđenom aterosklerozom (signifikantan plak na koronar-
sa pacijentima i mogućnost dostizanja ciljnih vrijednosti noj angiografiji ili ultrazvučnom pregledu karotida). Vodiči-
8
preporučenih evropskim vodičima, a samim tim i ma su bliže definisane terapijske mjere i ciljevi u sekundar-
redukciju kardiovaskularnog rizika. noj prevenciji. Istaknuta je neophodnost dalje identifikacije
pacijenata sa rezidualnim kardiovaskularnim rizikom radi
Ključne riječi: aterosklerotska kardiovaskularna bolest, sprovođenja individualnih strategija u sekundarnoj preven-
sekundarna prevencija, rezidualni kardiovaskularni rizik ciji.
Osnovna načela sekundarne prevencije su: promocija
zdravih životnih navika (fizičke aktivnosti, zdravog načina
Uvod ishrane i prestanak pušenja), zatim, dostizanje preporuče-
nih ciljnih vrijednosti krvnog pritiska i LDL holesterola, kao i
Kardiovaskularna oboljenja, posebno koronarna bolest upotreba antitrombocitne terapije. Nakon sprovedenih pre-
srca, vodeći su uzrok umiranja kod nas i u svetu i najčešći ventivnih mjera (definisanih kao prvi korak ), preporučuje se
8
su razlog za hitnu hospitalizaciju i urgentno liječenje u cilju (u drugom koraku ) individualna procjena rezidualnog rizi-
8
sprečavanja fatalnog ishoda . ka, životnog rizika, prisustvo komorbiditeta i procjena koristi
1-3

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(9):49-54. 49