Page 43 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

NOĆNA HIPERTENZIJA

NOCTURNAL HYPERTENSION

Branislava Ivanović 1, 2 Uvod
1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija Arterijska hipertenzija (Arterial Hypertension, AH) je jedan
2 Klinika za kardiologiju, Univerzitetski klinički centar Srbije, Beograd, od glavnih korektibilnih faktora rizika odgovornih za pove-
Srbija
ćanje kardiovaskularnog morbiditeta i mortaliteta . AH je
1
odgovorna za srčane, vaskularne, bubrežne i retinalne kom-
Korespondencija sa autorom: plikacije i konsekutivne fatalne ishode .
2
Prof. dr Branislava Ivanović
Zlatni standard u dijagnozi AH je ambulantno mjerenje
Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Dr Subotića krvnog pritiska. Ambulatorni monitoring pritiska (Ambula-
starijeg 8, Beograd, Srbija tory Blood-Pressure Monitoring, ABPM) tokom 24 časa i kuć-

branislava.ivanovic.bg@gmail.com no mjerenje su široko prihvaćene metode u određivanju
vrijednosti pritiska u vaninstitucionalnim uslovima i detek-
ciji hipertenzije bijelog mantila i maskirane hipertenzije .
3
Primjena ABPM je omogućila i detekciju noćne hipertenzije
Sažetak za koju je, prema Vodiču Evropskog udruženja za hiperten-
ziju (European Society of Hypertension, ESH), karakteristična
Decenijama je poznat značaj noćne hipertenzije i izostanka srednja noćna vrijednost sistolnog pritiska ≥ 120 mmHg i/ili
očekivanog pada vrijednosti krvnog pritiska tokom noći. dijastolnog ≥ 70 mmHg . U Vodiču Američkog kardiološkog
3
Noćni pritisak može biti povišen (noćna hipertenzija) udruženja (American Heart Association, AHA) pod noćnom hi-
izolovano ili uz dnevnu hipertenziju. Pokazano je da noćni pertenzijom se podrazumijevaju srednje vrijednosti pritiska
4
krvni pritisak ima značajnu prediktivnu vrijednost za tokom noći, veće od 110/65 mmHg .
kardiovaskularne bolesti. Abnormalni cirkadijalni šabloni ABPM je nezamjenljiv i u detekciji cirkadijalnog šablona
povezani sa povišenim vrijednostima pritiska u snu – arterijskog pritiska. Na cirkadijalni ritam arterijskog pritiska
non-dipping i reverzni dipping šablon, povećavaju rizik od utiču intrinzički i ekstrinzički faktori poput fizičke aktivnosti,
oštećenja ciljnih organa i nepovoljnih kardiovaskularnih unosa soli i alkohola, psihičkog stresa. Normalno je da su br-
ishoda. Ambulatorni monitoring je metoda izbora u zina srčanog rada i visina pritiska, dominantno pod uticajem
dijagnozi noćne hipertenzije i odstupanja od normalnog navedenih ekstrinzičkih faktora, povišeni tokom radno aktiv-
cirkadijalnog šablona. Mjerenje krvnog pritiska u kućnim nog dijela dana i da se smanjuju tokom sna za 10 do 20%.
O’Brien je, na osnovu vrijednosti arterijskog pritiska tokom
uslovima je bitno u dijagnostici noćne hipertenzije i noći, prvi podijelio pacijente u dvije grupe - grupu pacijenata
dipping šablona, tim prije što je novijim istraživanjima sa očekivanim padom noćnih vrijednosti arterijskog pritiska
pokazano da vrijednosti dobijene ovom metodom (dippers) i grupu pacijenata sa izostankom pada noćnih vri-
značajnije koreliraju sa oštećenjem ciljnih organa od jednost pritiska (non-dippers) . Ova klasifikacija se pokazala
5
vrijednosti dobijenih ambulatornim monitoringom. nedovoljnom, zato što njome nisu bili obuhvaćeni pacijenti
Kako efikasnost lijekova opada tokom noći i rano sa ekstremnom redukcijom vrijednosti pritiska (> 20%) to-
izjutra kontrola noćne i jutarnje hipertenzije može kom noći, koje nazivamo ekstremnim dipper-ima, kao ni pa-
biti teška. U tom kontekstu hronoterapija je postala cijenti kod kojih su noćne vrijednosti bile veće od dnevnih, a
koje nazivano reverznim dipper-ima .
6
tema interesovanja. Pokazano je da je hronoterapija
(propisivanje terapije pred spavanje) efikasna u redukciji Primjena ABPM je pomogla i u definisanju izolovane
noćnih vrijednosti i korekciji non-dipping i reverznog noćne hipertenzije (Isolated nocturnal hypertension, INH).
dipping šablona i smanjenju kardiovaskularnog rizika. INH je prvi opisao Lin sa saradnicima 2007, kao novi entitet
Međutim, uslijedila su istraživanja u kojima je iznijeta koji karakteriše povećanje sistolnog pritiska ≥ 120 mmHg i/
kritika dizajna studija u kojima su iznijeti navedeni ili dijastolnog ≥ 70 mmHg tokom noći, uz dnevne vrijednosti
pritiska ≤ 135/85 mmHg .
7
rezultati i sumnja u prednosti hronoterapije na osnovu
izostanka konzistentnih dokaza koji bi ukazali na prednost Posljednjih više od deceniju i po pokazano je da su odstu-
primjene antihipertenziva prije spavanja. panja od normale u vrijednostima arterijskog pritiska tokom
noći (sna) udružena sa oštećenjem ciljnih organa, poput hi-
Ključne riječi: noćna hipertenzija, non-dipping i reverzni pertrofije miokarda lijeve komore, „nijeme“ (silent) cerebral-
dipping šablon ne bolesti i albuminurije, kao i sljedstvene aterosklerotske i

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(9):41-47. 41