Page 45 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Dijagnoza noćne hipertenzije 42.947 pacijenata sa arterijskom hipertenzijom utvrdili da je
non-dipping šablon češći kod starih, gojaznih i dijabetičara
ABPM je zlatni standard u mjerenju noćnih vrijednosti i da je povezan sa većim rizikom od kardiovaskularnih i bu-
arterijskog pritiska. Uglavnom, ovom metodom određuje- brežnih bolesti . Izostanak očekivanog pada noćnih vrijed-
19
mo srednje 24-časovne vrijednosti pritiska, tako što uređaj nosti AP ima ključnu ulogu u ekspresiji oštećenja ciljnih or-
programiramo da registruje vrijednosti pritiska na 15 do 30 gana, poput hipertrofije miokarda i intima-media zadebljanja
minuta tokom dana i 30 do 60 minuta tokom noći. Moguće je karotidnih arterija . Dokazan je i uticaj non-dipping šablona
20
određivanje srednjih 24-časovnih, srednjih dnevnih i srednjih na promjene u mehanici lijeve komore, tj. uticaj na globalni
noćnih vrednosti . Prema preporukama ESC i ESH pod hiper- longitudinalni i cirkumferencijalni strain, kao i endokardni i
3
tenzijom podrazumijevamo 24-časovne vrijednosti veće od epikardni strain .
21
130/80 mmHg, dnevne veće od 135/85 mmHg i noćne veće
od 120/70 mmHg (tabela 1). Nalaz izostanka pada noćnih vri- Rezultati novijih studija su promijenili tradicionalnu per-
jednosti za 10% ukazuje na non-dipping šablon. Nalaz većih cepciju uticaja non-dipping šablona na hipertrofiju miokarda,
srednjih vrijednosti tokom noći u odnosu na dnevne ukazuje intima-media zadebljanje karotidnih arterija, arterijsku kru-
na reverzni dipping šablon, a nalaz srednjih noćnih vrijedno- tost, endotelnu disfunkciju i albuminuriju i zaključeno je da
sti većih od 120/70 mmHg uz normalne dnevne vrijednosti ga treba posmatrati u kontekstu da li se radi o novootkrivenoj
ukazuje na izolovanu noćnu hipertenziju. Pored sigurne kori- hipertenziji ili liječenoj u kojoj je nezaobilazan povoljan uti-
sti, postoje određena ograničenja kod primjene ABPM. Prvo caj regulisanih dnevnih vrijednosti pritiska . Izostanak oče-
22
ograničenje je niska dostupnost, a nemalo ograničenje je i kivanog pada vrijednosti pritiska povezan je sa povećanim
ugrožavanje komfora, posebno tokom sna, kada pumpanje rizikom od moždanih udara, akutnih infarkta, srčane insufi-
manžetne može dovesti do buđenja koje može uticati na cijencije i povećanjem kardiovaskularnog mortaliteta 19, 23, 24 .
mjerene vrijednosti pritiska.
U više retrospektivnih studija je pokazano da je ovaj ša-
Tabela 1. Definicija AH prilagođena modalitetu merenja 3 blon značajan prediktor kardiovaskularnih ishoda tokom 5,
Modalitet mjerenja SAP DAP 7, 6 i 9 godina praćenja . U metaanalizi Gavriilaki-a i sar,
25
Ambulantno mjerenje ≥ 140 i/ili ≥ 90 u koju je bilo uključeno 10.483 pacijenta, pokazano je da je
24-časovni ABPM kod neliječenih pacijenata non-dipping šablon bio povezan
sa većim rizikom od kardiovaskularnih događaja i ukupnog
24-časovne vrijednosti ≥ 130 i/ili ≥ 80
mortaliteta, ali ne i sa većim rizikom od moždanih udara.
Dnevne vrijednosti ≥ 135 i/ili ≥ 85
Utvrdili su da je reverzni dipping šablon bio povezan sa ve-
Noćne vrijednosti ≥ 120 i/ili ≥ 70 ćim rizikom od kardiovaskularnih događaja kao i moždanih
Kućno mjerenje ≥ 135 i/ili ≥ 85 udara i ukupnog mortaliteta .
18
Legenda: SAP (Systolic Arterial Pressure) - sistolni pritisak; DAP (Diastolic Arterial Pre-
ssure) - dijastolni pritisak; ABPM (Ambulatory Blood Pressure Monitoring) - ambulatorni Kao što je navedeno, za reverzni dipping šablon je karak-
monitoring pritiska. terističan nalaz većih srednjih noćnih od srednjih dnevnih
Kućno mjerenje arterijskog pritiska (Arterial Preasure, AP) vrijednosti arterijskog pritiska. Podaci o prevalenci su neusa-
je široko prihvaćen način dijagnoze i praćenja vrijednosti pri- glašeni. Nađeno je da je prevalenca kod liječenih pacijenata
tiska. Nedavna tehnološka dostignuća su omogućila monito- dva puta veća (13,5%) u odnosu na neliječene (6%). Ovakvu
ring pritiska u kući, tokom noći . U jednoj pilot studiji, u koju disproporciju objašnjavamo insistiranjem na medikamen-
3
su bili uključeni pacijenti sa OSA, ukazano je na veću korela- tnoj kontroli dnevnih vrijednosti pritiska. Ovaj šablon je če-
ciju noćnih vrijednosti pritiska, mjerenih u kućnim uslovima šći kod pacijenata sa pridruženim dijabetes melitusom tip 2,
u odnosu na one dobijene sa ABPM, sa težinom bolesti . U hroničnom bubrežnom bolešću i apnejom u snu. Reverzni di-
17
prilog ovom modalitetu govori odsustvo značajnijeg odstu- pping šablon predstavlja rizik za razvoj hipertrofije miokarda
panja u vrijednostima dobijenim kućnim mjerenjem i ABPM, lijeve komore, karotidnih abnormalnosti, mikroalbuminurije
kao i korelacija tako mjerenih vrijednosti sa oštećenjem cilj- i proteinurije . Reverzni dipping šablon je, slično non-dipping
26
nih organa .
18
šablonu, povezan sa promjenama mehanike lijeve komore,
tj. redukovanim longitudinalnim strain-om, ali je u isto vreme
reverzni dipping povezan i sa redukovanim longitudinalnim
Uticaj noćne hipertenzije na oštećenje strain-om desne komore . Cuspidi i sar. su u analizi uticaja
26
ciljnih organa i kardiovaskularne ishode reverznog dipping-a na povećanje rizika od kardiovaskular-
Izostanak očekivanog pada vrijednosti pritiska tokom nih događaja, uključujući moždane udare, utvrdili da postoji
26
noći za ≥ 1, 0% (non-dipping) nalazimo kod oko trećine nelije- značajna povezanost . Palatini i sar. su u svom istraživanju
čenih pacijenata sa AH. U nešto većem procentu ovaj šablon utvrdili da je evidentno veći rizik od kardiovaskularnih doga-
nalazimo kod liječenih pacijenata - kod blizu 40% . Češće đaja zabilježen kod reverznih dipper-a sa prethodnom kar-
10
27
ga nalazimo kod starijih, žena, gojaznih pacijenata i onih sa diovaskularnom bolešću .
dugogodišnjom AH. Psihosocijalni faktori poput depresije Brojnim studijama je pokazan nepovoljan efekat INH
i nižeg socijalnog statusa su karakteristični za pacijente sa na oštećenje ciljnih organa i povećanje kardiovaskularnog
non-dipping šablonom. De la Sierra i sar. su na uzorku od

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(9):41-47. 43