Page 35 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Tabela 1. Kriterijumi za procjenu kardiovaskularnog rizika i terapijske ciljne vrijednosti LDL-h

Kategorija CV rizika Terapijska ciljna vrijednost LDL-h Kriterijumi

Nizak rizik 3,0 mmol/L • SCORE < 1%

• SCORE ≥ 1% i < 5%
Umjeren rizik 2,6 mmol/L
• Mlađe osobe (T1DM < 35 godina; T2DM < 50 godina) sa trajanjem DM < 10 godina, bez drugih RF.
• SCORE ≥ 5% i < 10%
• 1 veliki FR (UH > 8 mmol/L, LDL-h > 4,9 mmol/L ili AP ≥ 180/110 mmHg.
Visok rizik 1,8 mmol/L • FH bez drugih velikih RF.
• DM bez oštećenja ciljnih organa, sa trajanjem DM ≥ 10 godina ili drugim RF
• Umjerena CKD (eGFR 30-59 mL/min/1,73 m 2 ).

• ACVD (klinički/imidžing)
• SCORE ≥ 10%
Veoma visok rizik 1,4 mmol/L • FH sa ACVD ili sa drugim izraženim RF
• Ozbiljna CKD (eGFR < 30 mL/min/1,73 m 2 ).
• DM sa oštećenjem ciljnih organa, ili ≥ 3 velika FR, ili rana pojava T1DM sa trajanjem > 20 godina.
Legenda: CV (Cardiovascular) - kardiovaskularni; LDL-h (Low density lipoprotein) - lipoprotein niske gustine; SCORE (Systematic Coronary Risk Estimation) - sistemsko izračunavanje koro-
narnog rizika; T1DM (Type 1 Diabetes Mellitus) - tip 1 dijabetes melitus; T2DM (Type 2 Diabetes Mellitus) - tip 2 dijabetes melitus; RF (Risk Factor) - faktor rizika; TC (Total cholesterol) - ukupni
holesterol; AP (Arterial Pressure) - arterijski pritisak; FH (Familial Hypercholesterolemia) - familijarna hiperholesterolemija; CKD (Chronic Kidney Disease) - hronična bolest bubrega; ACVD
(Atherosclerotic Cardiovascular Disease) - aterosklerotska kardiovaskularna bolest. Modifikovano prema ref. 9.
Slika 1. Procjena CV rizika i određivanje nivoa LDL-h statine. Najznačajniji neželjeni efekti terapije statinima su
miopatija (11 na 100.000 pacijenata/godina), rabdomioliza
(3 na 100.000 pacijenata/godina), povišenje enzima jetre i
hiperglikemija .
17

Ezetimib

Ezetimib je relativno stari lijek koji inhibira intestinalnu
apsorpciju holesterola vezujući se za NPCIL1 (Niemann-Pick
C1-like 1 protein). Ezetimib se može koristiti kao monotera-
pija u dozi od 10 mg jednom dnevno, međutim efikasnost
monoterapije ezetimiba je relativno slaba, kod pacijenata sa
heterozigotnom formom FH redukuje ukupni holesterol za
13,5% i LDL-h za 18,6% u poređenju sa placebom . Stoga
18
se ovaj lijek najčešće primjenjuje u kombinaciji sa statinima,
bempedoičnom kiselinom i fibratima. Obzirom da su neže-
ljeni efekti blagi, ezetimib je terapija izbora kod pacijenata
koji ne tolerišu statine . Rezultati randomizovane studije
19
IMPROVE-IT koja je uključila preko 18.000 pacijenata nakon
akutnog koronarnog događaja, sa periodom praćenja od 6
godina, pokazali su da kombinacija simvastatina i ezetimiba
značajno smanjuje rizik od novih CV događaja, zbog čega je
ovaj lijek ponovo našao svoje mjesto u novim preporukama,
u kombinovanoj terapiji .
20

Bempedoična kiselina

Bempedoična kiselina inhibira enzim adenozin trifosfat
citrat liazu koji katalizuje sintezu acetil koenzima A, te na taj
način sprečava sintezu holesterola . Za razliku od statina,
21
primjena bempedoične kiseline nosi značajno manji rizik za
pojavu miopatije i rabdomiolize, te je terapijski izbor kod pa-
Legenda: CV (Cardiovascular) - kardiovaskularni; LDL-h (Low density lipoprotein) - cijenata koji ne tolerišu statine. Interesantno, bempedoič-
lipoprotein niske gustine; PCSK9 (Proprotein Convertase Subtilisin Kexin-9) - proprotein na kiselina ima blagotvorno dejstvo na glikemiju, za razliku
konvertaza subtilizin/keksin tip 9; Visokointenzivni statin - rosuvastatin u dozi 20-40 mg
ili atorvastatin u dozi 40-80 mg. Modifikovano prema ref. 9. od statina koji, posebno u velikim dozama, mogu povećati

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2024; 3(9):31-39. 33