Page 80 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

BENIGNA PAROKSIZMALNA POZICIONA

VRTOGLAVICA - PUT OD SMJERNICA DO

SVAKODNEVNE KLINIČKE PRAKSE

BENIGN PAROXYSMAL POSITIONAL VERTIGO - FROM

GUIDELINES TO EVERYDAY CLINICAL PRACTICE

Bojana Bukurov 1, 2 Uvod

1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija
Benigna paroksizmalna poziciona vrtoglavica je najčešći
2 Klinika za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju, Univerzitetski
klinički centar Srbije, Beograd, Srbija vid periferne vrtoglavice koji se sreće u svakodnevnoj klinič-
koj praksi. Iako je opisana ranije u stručnoj literaturi, postala
je široko poznata sredinom devedesetih godina XX vijeka,
Korespondencija sa autorom:
kada su Alain Semont u Evropi i John Epley u Sjedinjenim
Doc. dr sc. med. Bojana Bukurov Američkim Državama popularizovali ovaj poremećaj, kao i
1, 2
Klinika za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju, metode njegovog liječenja .
Pasterova 2, Beograd, Srbija
BPPV predstavlja formu pozicione vrtoglavice koja se
bojana.bukurov@med.bg.ac.rs karakteriše kratkim periodičnim epizodama vrtoglavice,
izazvane promjenama u položaju glave i abnormalnom sti-
mulacijom kupule, jednog od tri polukružna kanala u unu-
trašnjem uvu, najčešće zadnjem . Tradicionalno, termin „be-
3
Sažetak nigna“ ukazuje na to da ovaj tip vrtoglavice nije povezan sa
ozbiljnijim poremećajem perifernog i centralnog nervnog
Benigna paroksizmalna poziciona vrtoglavica (Benign sistema i da ima povoljne izglede za potpun oporavak .
4
Paroxysmal Positional Vertigo, BPPV) se karakteriše Naime, kod 20% pacijenata BPPV prolazi spontano tokom
kratkim periodičnim epizodama vrtoglavice, izazvane jednog mjeseca praćenja, a kod 50%, nakon tri mjeseca tra-
promjenama u položaju glave i abnormalnom janja tegoba . Dalje, termin „paroksizmalna“ u ovom kon-
3
stimulacijom kupule, jednog od tri polukružna kanala tekstu opisuje brzi, iznenadni i nepredvidivi početak napada
u unutrašnjem uvu, najčešće zadnjem. Predstavlja vrtoglavice, koji se javlja u bilo kom trenutku, promjenom
5
vrtoglavicu koja se najčešće sreće u kliničkoj praksi. položaja glave u odnosu na zemljinu težu („poziciona“) .
Cilj ovog narativnog revijalnog rada je bio da ukaže BPPV kao najčešća vestibulološka dijagnoza, tokom živo-
na najnovije smjernice i da predstavi najvažnije ta ima ogroman zdravstveni i socioekonomski značaj. Pro-
informacije vezane za blagovremeno postavljanje cjenjuje se da troškovi zdravstvene zaštite, samo da bi se
dijagnoze i liječenje pacijenata sa ovom formom postavila dijagnoza BPPV u SAD iznose oko 2.000 dolara i da
vrtoglavice. Prikazane su etiologija, patofiziologija, više od 65% pacijenata sa ovim stanjem, prije postavljanja
klinička slika, potom i modaliteti postavljanja dijagnoze ispravne dijagnoze, obavi i neka nepotrebna dijagnostička
6
i najefikasniji vidovi liječenja. Dat je i kratak pregled testiranja ili liječenja . Procjenjuje se da između 17-42% svih
pacijenata sa vrtoglavicom ima u osnovi BPPV i da se ona
rezultata iz istraživanja koje je sprovedeno u našoj zemlji javlja bar jednom kod svih osoba starijih od 70 godina . Pro-
4
o familijarnosti kliničara sa smjernicama i njihovom sječna starost na početku javljanja je 50 godina, a vrhunac
primjenjivanju. Kako bismo izbjegli kasno postavljanje incidencije je između 50 i 70 godina starosti . Ukupna preva-
5
dijagnoze, kašnjenje u liječenju i dodatne troškove lencija idiopatske BPPV se kreće od 10,7 do 140 na 100.000
dijagnostičkih procedura i pregleda, neophodno je ljudi godišnje, povećava se za oko 38% za svaku deceniju
7
formulisati strategiju na nacionalnom nivou i stalno života i dvostruko je češća kod žena nego kod muškaraca .
edukovati studente medicine, ljekare opšte medicine, Kako se BPPV češće javlja kod starijih osoba koje ima-
kao i ljekare drugih specijalnosti o ovom poremećaju i ju i druge pridružene bolesti i stanja, njihov kvalitet života
načinima njegovog liječenja. je dodatno narušen. U jednoj studiji je zabilježeno da oko
9% gerijatrijskih pacijenata koji prolaze detaljnije fizikalno
Ključne riječi: BBPV, kupulolitijaza, kanalolitijaza, ispitivanje zbog drugih tegoba ima u stvari neprepoznat
pozicioni test, smjernice BPPV . Stariji pacijenti sa BPPV imaju veću učestalost pado-
8
va, razvoja depresije i narušavanja njihovih svakodnevnih

78 DOI: 10.5937/Galmed2308080B