Page 77 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

Prevencija mliječne formule bazirane na izolatu proteina soje ne pre-
poručuju se kod odojčeta alergičnog na kravlje mlijeko, po-
Ekskluzivna prirodna ishrana (dojenje) tokom prvih četi- sebno mlađeg od šest mjeseci i sa nereaginskim tipom pre-
ri do šest mjeseci po rođenju i njen nastavak do kraja prve osjetljivosti 13, 18, 26, 30 . Ukoliko se javi alergija na ekstenzivne
godine, pa i duže, prema preporuci Svjetske zdravstvene proteinske hidrolizate, što se viđa u 5-10% slučajeva, primje-
organizacije iz 2001. godine i Američke akademije za pedija- njuju se mliječne formule bazirane na amino kiselinama 6, 13,
triju iz 2022. godine do kraja druge godine, pa i nakon toga, 18, 26, 30 . Međutim, ako je prva alergijska reakcija na proteine
ima ključnu ulogu u prevenciji alergije na hranu u dječjem kravljeg mlijeka ili soje bila teška, ove formule se uključuju
uzrastu, dok drugi postupci, kao što su eliminacija visoko neposredno .
13
alergogenih namirnica majci tokom graviditeta i laktacije i
odlaganje započinjanja nemliječne (komplementarne) dje-
tetu nakon navršenih šest mjeseci nemaju osnova 13, 26, 30, 37-41 . Prognoza
To se odnosi i na odojčad koja su porodično predisponirana
alergijama. Dokazano je da dojenje djeteta tokom uvođenja Alergija na kikiriki, jezgrasto voće i animalnu hranu iz
nemliječne hrane bitno doprinosi razvoju antigenske tole- mora obično ostaje doživotno, dok je na ostalu hranu najče-
rancije . Izuzetak su prevremeno rođena odojčad, kojoj se šće prolazna pojava 44-49 . Tako, na primjer, alergija na protei-
41
početak nemliječne ishrane pomjera za period ekvivalentan ne kravljeg mlijeka, soje, jaja i pšeničnog brašna se kod oko
ranijem rođenju. U cilju prevencije senzibilizacije na prote- 80% djece gubi do pete godine 18, 27 . Pošto oko 50% odojčadi
ine kravljeg mlijeka ili soje za dohranu ili ishranu odojčeta uspostavlja toleranciju proteina kravljeg mlijeka sa navrše-
sa dokazanom alergijom kod jednog ili više srodnika prvog nom prvom godinom, ovaj uzrast se smatra optimalnim za
reda, tokom prvih četiri do šest mjeseci se preporučuju provokaciju tolerancije . Uslov za ovaj postupak kod djece
13
mliječne formule bazirane na ekstenzivnom proteinskom koja su imala reaginski oblik preosjetljivosti je dokaz odsu-
hidrolizatu 26, 38-40 . Neka od skorašnjih istraživanja ukazuju stva IgE antitijela na proteine kravljeg mlijeka . Međutim,
13
da pozitivan efekat u prevenciji i terapiji alergije na hranu kod djece sa težom alergijskom reakcijom, provokacija to-
imaju i probiotici . Međutim, za sada, izuzimajući atopijski lerancije se radi tek nakon 12-18 mjeseci od njenog zadnjeg
45
dermatitis, nema preporuka za njihovu rutinsku primjenu u ataka . Ukoliko tolerancija nije uspostavljena, provokacioni
13
tom smislu . postupak se ponavlja na 6-12 mjeseci 13, 18 . Isti pristup važi i
43
za alergiju na drugu hranu. Zbog rizika od teških alergijskih
reakcija, uključujući i anafilaktički šok, izvođenje ove proce-
Terapija dure se ne savjetuje van hospitalnih uslova . U slučajevima
13
alergije na hranu po tipu anafilaktičkog šoka, provokacija
Osnovu terapije alergije na hranu čini eliminaciona di- tolerancije je kontraindikovana . Na kraju treba istaći da se
13
jeta 13, 26, 30 . Pored toga, u izraženim alergijskim reakcijama kod značajnog broja djece sa reaginskim tipom preosjetlji-
neophodna je primjena antihistaminika, a u najtežim, adre- vosti na proteine kravljeg mlijeka ili druge hrane u kasnijem
nalina, glukokortikoida, inhalacionih beta-agonista i drugih uzrastu javljaju astma i alergijski rinitis 26, 49 .
mera 26, 27, 30 . Ako je dijete senzibilisano putem majčinog mlije-
ka, odgovarajuća eliminaciona dijeta se savjetuje majci 13, 40 .
Kod vještački hranjenog odojčeta, alergičnog na proteine
kravljeg mlijeka, primjenjuje se mliječna formula bazirana
na ekstenzivnom proteinskom hidrolizatu 6, 13, 18, 26, 30 . Zbog
visokog rizika od senzibilizacije na proteine soje (30-50%),

Zaključak

Alergija na hranu je etiopatogenetski i klinički veoma heterogeno i kontinuirano sve češće patološko
stanje posebno prisutno kod djece najmlađeg uzrasta, a naročito kod nasljedno predisponirane

odojčadi u prvih šest mjeseci po rođenju i na vještačkoj ishrani ili dohrani. Dijagnoza se zasniva na
detaljnoj ličnoj i porodičnoj anamnezi, kliničkom nalazu i laboratorijskim i drugim ispitivanjima u
skladu sa tipom alergijske reakcije i vrste tegoba bolesnika. Osnovu prevencije alergije na hranu čini
pravilna ishrana, a terapije eliminaciona dijeta. Iako može biti doživotna, alergija na hranu ispoljena
tokom djetinjstva u najvećem broju slučajeva iščezava do navršenih pet godina. Kod značajnog broja
djece sa reaginskim tipom alergije na hranu u kasnijem uzrastu se javlja bronhijalna astma i alergijski
rinitis.

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(8):73-77. 75