Page 75 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

ALERGIJA NA HRANU U DJEČJEM UZRASTU

FOOD ALLERGY IN CHILDREN'S AGE

Nedeljko Radlović
1
Zoran Leković kod djece najčešće prolazna, na pojedine
2, 3
Vladimir Radlović namirnice kao što su kikiriki, koštunjavo voće i
2, 3
Petar Rosić animalna hrana iz vode, ona je u visokom procentu
3
Marija Mladenović doživotna.
4
Olga Radivojević
3
Amar Elšeik 5 Ključne riječi: alergija na hranu, djeca, kliničko
ispoljavanje, dijagnostika, preveniranje, liječenje,
1 Akademija medicinskih nauka Srpskog ljekarskog društva, Beograd,
Srbija prognoza
2 Univerzitetska dječja klinika, Beograd, Srbija
3 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija
4 Univerzitet „Singidunum“, Fakultet zdravstvenih, pravnih i poslovnih
studija, Valjevo, Srbija Uvod
5 Dom zdravlja Kovačica, Kovačica, Srbija
Alergija na hranu je veoma aktuelan i konstantno ra-
stući zdravstveni problem savremenog čovečanstva . Češća
1, 2
Korespondencija sa autorom: je u razvijenim zemljama u odnosu na zemlje u razvoju, kao i
1-3
Prof. dr Nedeljko Radlović kod djece u poređenju sa odraslim osobama . Globalno po-
smatrano, javlja se kod 2–8% djece, i to pretežno u uzrastu
Srpsko lekarsko društvo, Džordža Vašingtona 19, odojčeta i malog djeteta . Poremećaj je u većini slučajeva
4, 5
Beograd, Srbija
prolazne prirode i primarno pogađa nasljedno sklonu djecu,
n.radlovic@botel.net najčešće odojčad, a posebno onu u prvom polugođu po ro-
đenju i na vještačkoj ishrani ili dohrani . Pored naslijeđene
6-8
predispozicije i razvojne nezrelosti gastrointestinalne anti-
genske barijere i imunoregulacije, naročito u stanju urođe-
Sažetak nog deficita imunoglobulina A (IgA), pojavi alergije na hra-
nu u najranijem uzrastu doprinose nedostatak vitamina D i
Alergija na hranu je čest i sve prisutniji problem omega-3 višestruko nezasićenih masnih kiselina, kako prije
savremenog čovječanstva. Prisutna je u svim životnim rođenja, tako i nakon toga, prekomjeran unos omega-6 ne-
periodima, ali se najčešće javlja u prvim godinama zasićenih masnih kiselina, crijevna disbioza kao posljedica
po rođenju, a posebno kod nasljedno predisponirane rođenja carskim rezom i antibiotske terapije majke pri kraju
odojčadi na vještačkoj ishrani. Sklonost alergijskoj trudnoće ili djeteta u prvim postnatalnim nedjeljama, rana
reakciji je neselektivne prirode, te je alergija na hranu dohrana ili vještačka ishrana, prerano uvođenje nemliječne
često višestruka i u visokom procentu praćena sa hrane i ponavljane crijevne infekcije 2, 7, 9-11 . Senzibilizacija na
respiratornom i/ili kutanom hipersenzitivnošću. Zbog proteine hrane, nekad i haptene, najčešće nastaje direk-
tnom ekspozicijom, ali je moguća i putem majčinog mlijeka,
antigenske srodnosti nekih vrsta hrane, kao što su pa čak i transplacentarno 6, 12, 13 . Osim toga, do nje može doći
leguminoze i jezgrasta voća ili kravlje i druga animalna perkutano i inhalacijom 7, 14, 15 . Sklonost alergijskoj intoleran-
mlijeka, alergija može biti i unakrsna. Najčešći alergeni, ciji antigena hrane često je višestruka i u visokom procentu
odgovorni za preko 80-90% slučajeva nutritivne alergije ispoljena udruženim gastrointestinalnim, kutanim i respira-
su proteini kravljeg mlijeka, jaja, kikirikija, jezgrastog tornim manifestacijama 16-18 . Pored toga, usljed antigenske
voća, soje, pšeničnog brašna i namirnica iz vode (ribe, bliskosti nekih vrsta hrane, česta je i unakrsna alergijska
školjke, lignje, rakovi). Poremećaj karakteriše veoma reakcija, kao što je slučaj sa kravljim, kozjim i ovčijim mli-
širok spektar kliničkih manifestacija. Moguće su i jekom, jajima različitog porijekla (kokošje, pačje, guščije),
veoma ozbiljne sistemske reakcije, nekad i fatalne. jezgrastim voćem (orah, lješnik, badem, pistać), mahunar-
kama (kikiriki, soja, pasulj, grašak) ili unutar istih i različitih
Dijagnostika nutritivne alergije se bazira na analizi lične i animalnih namirnica iz mora (školjke, ribe, rakovi) 18-20 . Viđa
porodične anamneze, kompletnom fizikalnom pregledu i se i unakrsna alergija na kravlje mlijeko i goveđe meso ili
laboratorijskim i drugim procedurama u skladu sa tipom kokošje jaje i piletinu . Dokazano je da preko 170 namirnica
21
reakcije i vrstom manifestacija, a liječenje se bazira na izaziva alergiju. Najčešći uzroci alergije na hranu, odgovorni
striktnoj eliminacionoj dijeti. Mada je nutritivna alergija za oko 80-90% neželjenih reakcija ovog tipa, jesu proteini

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(8):73-77. 73