Page 48 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

EFEKTI POLIFENOLA NA ZDRAVLJE LJUDI

EFFECTS OF POLYPHENOLS ON HUMAN HEALTH

Goran Belojević 1
1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija bolesti. Njihov antiviralni efekat zasniva se na:
inhibiciji enzima helikaze koji je neophodan za virusnu

Korespondencija sa autorom: replikaciju i rekombinaciju, smanjivanju oksidativnog
stresa, virucidnom efektu, interakciji sa strukturalnim
Prof. dr Goran Belojević
proteinima virusa i ometanju fuzije virusa sa
Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Dr Subotića membranom ćelija, smanjivanju inflamacije, podizanju
starijeg 8, Beograd, Srbija
imuniteta, smanjivanju disbioze u crijevima i u
goran.belojevic1956@gmail.com plućima, ulozi prebiotika. Protektivni efekat polifenola
u odnosu na kancer zasniva se na indukovanoj
apoptozi, inhibiciji enzima matriks-metaloproteinaze
Sažetak koji omogućava metastaze, inhibiciji rasta tumora,
inhibiciji angiogeneze. U pogledu mentalnog zdravlja,
Polifenoli su hranljive materije koje ubrajamo u polifenoli smanjuju rizik od nastanka depresije i ADHD
fitohemikalije, jer se nalaze isključivo u namirnicama (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), a povoljno
biljnog porijekla. Dijele se na flavonoidne (flavonoli, djeluju i na smanjivanje tardivne diskinezije kod
flavanoni, izoflavoni, antocijanini, flavan-3-oli i flavoni) i oboljelih od šizofrenije. Oni imaju i pozitivni efekat
neflavonoidne (fenolne kiseline, hidrocinamati, elagitanini kod dislipidemija, izazivajući smanjivanje nivoa LDL
i elaginska kiselina, stilbeni, lignani, dihidrohalkoni i holesterola i povećavanje nivoa HDL holesterola.
kumarini). Istraživanja pokazuju da polifenoli imaju
višestruke pozitivne zdravstvene efekte. Polifenoli su fitohemikalije sa višestrukim pozitivnim
zdravstvenim efektima. Oni djeluju u sinergizmu
Ovaj rad ima za cilj da sistematizuje novije naučne sa mikrobiotom crijeva. Epidemiološke studije
rezultate o efektima djelovanja polifenola na zdravlje ljudi. pokazale su da polifenoli snižavaju rizik oboljevanja
od dijabetes melitusa tip 2, hipertenzije, infarkta
Pretraživanje naučne literature publikovane u posljednjih miokarda, cerebralnog insulta, virusnih oboljenja,
20 godina na engleskom jeziku o zdravstvenim efektima Parkinsonove bolesti, kognitivnih poremećaja,
polifenola izvršeno je u bazi „PubMed“ korišćenjem kancera, depresije i dislipidemija. U primarnoj i
ključnih riječi: „polifenoli“; „mikrobiota“; „dijabetes sekundarnoj prevenciji navedenih oboljenja može
melitus “; „kardiovaskularne bolesti“; „kognitivne se preporučiti nutritivna podrška ili suplementacija
funkcije“; „virusne bolesti“; „kancer“; „mentalno zdravlje“ i polifenolima.
„dislipidemije“.
Ključne riječi: polifenoli, mikrobiota, dijabetes
Postoji uzajamni pozitivni uticaj polifenola i mikrobiote. melitus, hipertenzija, infarkt miokarda, kognicija,
Polifenoli utiču na sastav mikrobiote i to posebno na rast virusne bolesti, kancer, depresija, dislipidemije
korisnih mikrobiotskih sojeva. U epidemiološkim studijama
polifenoli su pokazali protektivni efekat u odnosu na
dijabetes melitus tip 2 sniženjem glikemije našte i
glikoziliranog hemoglobina, smanjenjem insulinemije Uvod
i povećanjem insulinske senzitivnosti, smanjenjem Pod polifenolima podrazumijevamo hranljive materije
inflamacije i oksidativnog stresa u ćelijama. Smanjivanjem koje se ubrajaju u fitohemikalije. Namirnice biljnog porije-
krutosti arterija, oksidativnog stresa, inflamacije, endotelne kla su isključivi nutritivni izvor polifenola. Njihova specifična
disfunkcije, regulacijom produkcije azot monoksida i karakteristika je da se relativni nedostatak u organizmu ne
citokina, oni smanjuju rizik od oboljevanja od hipertenzije, veže za specifičnu simptomatologiju. Stoga ne postoje vri-
infarkta miokarda i cerebralnog insulta. Polifenoli jednosti za preporučeni dnevni unos polifenola kao što je to
djeluju pozitivno na kognitivne funkcije i egzekutivno slučaj sa vitaminima i mineralima.
funkcionisanje, a smanjuju rizik od nastanka Parkinsonove

46 DOI: 10.5937/Galmed2307046B