Page 51 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

na HIV1 ispoljava se putem opstrukcije reverznih transkrip- preventivno u odnosu na razvoj depresivnih simptoma u
cija u CD4 T ćelijama , dok kod virusa Varicella-zoster inhibi- odnosu na placebo grupu . Kada se uporede osobe koje
47
56
ra intraćelijsku replikaciju . redovno piju crni ili zeleni čaj sa onima koji rijetko ili uopšte
48
ne piju čaj, kod redovnih konzumenata uočava se za 31%
manji rizik od oboljevanja od depresije. Takođe se uočava
Polifenoli i kancer doznozavisni efekat (povećanje dnevne konzumacije čaja za
tri šolje smanjuje rizik od depresije za 37%) . Kod oboljelih
57
Antitumorski efekat polifenola zasniva se na indukova- od šizofrenije 12-nedjeljna primjena ekstrakta ginkgo biloba
noj apoptozi, inhibiciji enzima matriks-metaloproteinaze u dozi od 240 mg dnevno, dovela je do značajnog smanjenja
koji omogućava metastaze, inhibiciji rasta tumora, inhibiciji simptoma tardivne diskinezije (nevoljni pokreti) u odnosu
angiogeneze . Anamnestička studija sprovedena u Kanadi na placebo grupu . Pokazano je da ginkgo biloba poslije
49
58
pokazala je da polifenoli djeluju protektivno u odnosu na petonedjeljne primjene u dozi od 240 mg dnevno ima po-
kancer pluća. Kada su se uporedili gornji i donji kvartil po zitivne efekte na smanjivanje simptoma ADHD i poboljšanje
ukupnom unosu flavonoida hranom, pokazalo se da su oso- kvaliteta života kod djece .
59
be sa visokim unosom flavonoida imale za 37% manji rizik
oboljevanja od kancera pluća sa skvamoznim ćelijama, dok
za adenokarcinom nije utvrđena povezanost sa unosom Polifenoli i dislipidemije
flavonoida . U pogledu kolorektalnog karcinoma, epidemi-
50
ološkim studijama je pokazano da dijetalni unos ukupnih Osmonedjeljna konzumacija umjerenih količina kupina
flavonoida i lignana ima protektivni efekat. Uspoređenjem dovodi kod osoba bez medikacije, ali sa prisutnim kardio-
gornjeg i donjeg kvartila po unosu polifenola hranom, poka- vaskularnim faktorima rizika, do značajnog povišenja nivoa
zano je da visok unos ukupnih flavonoida i lignana smanju- HDL holesterola u odnosu na placebo grupu . Metaanaliza
60
je rizik od kolorektalnog kancera za po 41% . Metaanaliza 17 studija pokazala je da unos polifenola epigalokatehin ga-
51
bazirana na 40 epidemioloških studija pokazala je da visok lata iz zelenog čaja u periodu od 4-14 nedjelja sa dnevnom
dijetalni unos izoflavona iz soje smanjuje rizik od nastanka dozom između 107 and 856 mg na dan dovodi do značajnog
gastrointestinalnih karcinoma za 27% . Metaanaliza bazira- sniženja nivoa LDL holesterola . Primjena antocijanina iz ek-
52
61
na na 12 epidemioloških studija pokazala je da se rizik od strakta aronije u dozi od 500 mg dnevno tokom 12 nedjelja
nastanka kancera dojke smanjuje za 12%, sa visokim uno- kod bivših pušača dovela je do značajnog smanjenja nivoa
som flavonola i za 17% sa visokim unosom flavone, dok nije LDL holesterola od 11% . Primjena resveratrola u dnevnoj
62
nađen protektivni efekat flavan-3-ola, flavanona, antocijani- dozi od 500 mg tokom 12 nedjelja dovela je do značajnog
na, kao i totalnih flavonoida . Polifenoli ispoljavaju protek- sniženja enzima alanin aminotransferase i stepena steatoze
53
tivni efekat u odnosu na estrogen receptor - negativni, ali ne jetre u odnosu na placebo grupu . Metaanaliza randomizo-
63
i u odnosu na estrogen receptor -pozitivni karcinom dojke . vanih kontrolisanih kliničkih studija pokazala je da postoji
54
Metaanaliza 19 studija iz Evrope i Azije pokazala je da visok značajan dozno zavisni efekat resveratrola na smanjivanje
unos polifenola smanjuje rizik od nastanka kancera želuca nivoa LDL holesterola u krvi, dok je efekat na ukupni hole-
za 29%, sa većim protektivnim efektom kod žena (35%) u sterol u krvi i trigliceridemiju takođe povoljan, ali bez dozne
odnosu na muškarce (21%) . zavisnosti .
64
55

Polifenoli i mentalno zdravlje
Primjena praška zelenog čaja u dozi od 400 mg tri puta
dnevno kod mentalno zdravih osoba, značajno djeluje

Zaključak

Polifenoli su fitohemikalije sa višestrukim pozitivnim djelovanjem na zdravlje. Oni utiču na sastav
mikrobiote i to, posebno stimulišući rast korisnih mikrobiotskih sojeva Lactobacillus i Bifidobacterium.
U pogledu djelovanja na oboljele od dijabetes melitusa tip 2 stimulišu sekreciju insulina, proliferaciju
beta ćelija u Langerhansovim ostrvcima endokrinog pankreasa, smanjuju rezistenciju na insulin,
inflamaciju i oksidativni stres u ćelijama. Svojim antiinflamatornim i antioksidantnim dejstvom,
zasnovanim na regulaciji produkcije azot monoksida, citokina, smanjivanjem krutosti arterija i LDL

holesterola polifenoli doprinose smanjivanju rizika oboljevanja od infarkta miokarda, hipertenzije i

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(7):46-52. 49