Page 63 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

ORALNA ANTIKOAGULANTNA TERAPIJA U

LIJEČENJU PLUĆNE TROMBOEMBOLIJE

ORAL ANTICOAGULATION THERAPY IN THE TREATMENT

OF PULMONARY THROMBOEMBOLISM

Maja Omčikus ili njenih grana¹. Klinički tok plućne embolije (Pulmonary
1, 2
Ivan Milivojević 2 Embolism, PE) je raznolik, može varirati od oblika koji se ma-

1 Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija nifestuje blagim simptomima do životno ugrožavajućeg sta-
nja koje se liječi u jedinicama intenzivnog liječenja .
1, 2
2 Klinika za pulmologiju, Univerzitetski Klinički centar Srbije, Beograd,
Srbija
Većina trombova nastaje iz dubokih vena donjih ekstre-
miteta. Iz kliničke perspektive, tromboza dubokih vena i PE
Korespondencija sa autorom:
se mogu smatrati kontinuumom iste bolesti, a ova dva en-
Asist. dr Maja Omčikus titeta se često zajedno nazivaju venska tromboembolijska
bolest (Venous thromboembolism, VTE)¹. VTE je akutni kardio-
Klinika za pulmologiju, Univerzitetski klinički centar Srbije, Dr
Subotića 13, Beograd, Srbija vaskularni sindrom, treći po učestalosti, odmah iza akutnog
infarkta miokarda i moždanog udara³.
majaomcikus@gmail.com
Saznanja iz oblasti plućne tromboembolijske bolesti
nastavljaju da evoluiraju, ali i dalje postoje kontroverze u
aspektima terapije. Ono što je sigurno, to je da incidencija
Sažetak plućne embolije raste, najvjerovatnije zbog boljih dijagno-
stičkih mogućnosti i produženja životnog vijeka u opštoj
Venska tromboembolijska bolest, u koju spadaju plućna populaciji (u razvijenim zemljama svijeta). Uprkos poveća-
tromboembolija i tromboza dubokih vena je jedan od nju broja oboljelih, mortalitet koji se odnosi na akutnu PE
najčešćih uzroka morbiditeta i mortaliteta. Liječenje nastavlja da opada. Povećana primjena efikasnijih terapija
pacijenata sa akutnom plućnom tromboembolijom i procedura i bolje pridržavanje preporuka, imaju značajan
1-4
predstavlja izazov zbog širokog spektra kliničke pozitivan efekat na prognozu PE posljednjih godina .
prezentacije i mogućih ishoda. Antikoagulantna
terapija je osnov liječenja ovih bolesnika. Za postizanje Liječenje plućne tromboembolije
antikoagulantnog efekta, do nedavno, primjenjivali su se
parenteralni antikoagulansi i oralni antagonisti vitamina Liječenje bolesnika sa plućnom tromboembolijom za-
K. Ovi lijekovi i dalje imaju svoje mjesto u liječenju venske htjeva sistematski pristup koji podrazumijeva stratifikaciju
tromboembolijske bolesti, ali novi, odnosno direktni oralni rizika pacijenta, izbor adekvatne terapije i odgovarajuću
antikogulansi zamijenili su oralne antagoniste vitamina dužinu trajanja terapije. Ciljevi terapije u plućnoj trombo-
emboliji su adekvatna oksigenacija, hemodinamska pot-
K zbog svojih povoljnijih farmakoloških karakteristika. U pora (kada je neophodna), prevencija propagacije tromba
ovom radu, na osnovu dostupne literature, kliničkih i rekurentnih događaja. Bez obzira na to kako je pacijent
ispitivanja i vodiča dobre kliničke prakse, razmatramo stratifikovan prema riziku, antikoagulantna terapija ostaje
potencijalne prednosti i nedostatke oralnih antikoagu- najvažniji početni element liječenja ovih pacijenata . Oralni
1-3
lanasa i ističemo kritične greške u njihovoj primjeni. antikoagulansi, „stari” i novi, efikasni su u prevenciji i liječe-
nju venske tromboembolijske bolesti i smanjenju rizika od
Ključne riječi: plućna tromboembolijska bolest, moždanog udara kod pacijenata sa atrijalnom fibrilacijom.
venska tromboembolijska bolest, oralni antikoagulansi,
direktni oralni antikoagulansi (DOAC) Antagonisti vitamina K (Vitamin K Antagonist, VKA) pred-
stavljali su više od 50 godina jedine oralne antikoagulanse u
kliničkoj praksi. Iako su brojne kliničke studije potvrdile nji-
hovu efikasnost, dobro je poznato da antagonisti vitamina
Uvod K (varfarin, acenokumarol) posjeduju brojne nedostatke kao
što su: spor početak i prestanak djelovanja, mala terapijska
Plućna tromboembolijska bolest se odnosi na stanje u širina, prilagođavanje doziranja i brojne interakcije sa hra-
kome krvni ugrušak/ugrušci (tromb ili višestruki trombo- nom i drugim lijekovima⁵.
vi) migriraju iz sistemske cirkulacije do plućne arterije i/

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(5):61-65. 61