Page 16 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

eksudate i odsustvo znakova teške NPDR. Tešku NPDR čine: grupa se sastojala od 5 pacijenata (10 očiju) koji nisu imali
više od 20 intraretinalnih hemoragija u sva 4 kvadranta i/ promjene ni na OCT, ni na kliničkom pregledu, i ova grupa
ili vensko ukrštanje poput nanizanih perli u barem dva kva- je obilježena kao noDRnoDME. Druga grupa od 5 pacijena-
dranta i/ili intraretinalne mikrovaskularne abnormalnosti u ta (10 očiju) imala je nalaz na očnom dnu koji je odgovarao
bar jednom kvadrantu i nepostojanje znakova PDR. PDR se NPDR, ali nalaz na OCT nije ukazivao na postojanje DME.
odlikuje barem jednim od sljedećih znakova: vitrealna he- Ova grupa je obilježena kao NPDRnoDME. Treća grupa pa-
moragija, preretinalna hemoragija i neovaskularizacija op- cijenata je takođe sadržala 5 pacijenata (10 očiju) sa NPDR i
tičkog diska ili retine . DME i ova grupa je označena kao NPDR+DME.
7
Optička koherentna tomografija sa angiografijom Svim pacijentima je urađena OCTA oba oka pomoću
(OCTA) predstavlja novu, neinvazivnu dijagnostičku metodu 70 kHz OCT (RTVue-XR Avanti; Optovue, Inc., Fremont, Cali-
pomoću koje se vrlo brzo mogu uočiti promjene na nivou fornia, USA) sa AngioVue softverom. Ova tehnologija kori-
kapilara retine i horoidee . Ona se izvodi pomoću multiplih sti amplitudno-dekorelacijski angiografski (Split-Spectrum
8
ponavljanih OCT B skenova iste lokacije koji detektuju razli- Amplitude-Decorrelation Angiography, SSADA) algoritam
čite signale refleksije cirkulišućih eritrocita u krvnim sudovi- podijeljenog spektra za otkrivanje protoka krvi u tkivu re-
ma . Na ovaj način OCTA detektuje vaskularne promjene u tine. Veličina područja koje smo ispitivali je bila 6x6 mm.
9
nivou tri kapilarna pleksusa - površnog, intermedijarnog i Šablon skeniranja čine dva ponovljena B skena sa 304 ra-
dubokog (površni kapilarni pleksus unutar sloja ganglijskih sterske pozicije, a svaki B sken se sastoji od 304 A skena.
ćelija, intermedijarni između unutrašnjeg pleksiformnog i Signal protoka se detektuje ispitivanjem uzastopnih ske-
unutrašnjeg nuklearnog sloja i duboki između unutrašnjeg niranja iste oblasti i upoređivanjem razlika ili dekoloracija
nuklearnog i spoljašnjeg pleksiformnog sloja) . Takođe, između skeniranja. Efikasnost detektovanja signala protoka
10
OCTA ima mogućnosti da automatski kvantifikuje veličinu je poboljšana sa podijeljenim spektrom, amplitudno deko-
područja sa i bez perfuzije (flow i non-flow area), foveolar- loracijskim angiografskim algoritmom, koji dijeli OCT spek-
ne avaskularne zone (FAZ) i gustine kapilara (VD) 11, 12 . FAZ je tar u uže spektralne opsege i izračunava njihovu prosječnu
centralna avaskularna zona makule u kojoj se nalaze isklju- dekoloraciju. Nakon dobijanja retinalne OCTA slike, izvršena
čivo čepići . Kod zdravih očiju varira 14 između 0,042 i je njena segmentacija radi vizualizacije pojedinih retinalnih
13
0,738 mm . VD predstavlja proporciju površine krvnih su- vaskularnih slojeva odvojeno 16, 17 .
2
dova u odnosu na ukupnu izmjerenu površinu bazirano na
binarnim slikama kako bi se odredila perfuzija mikrovasku- Površni kapilarni pleksus (SCP) obuhvata vaskulaturu
lature retine . unutar sloja ganglijskih ćelija, a duboki kapilarni pleksus
15
(DCP) obuhvata vaskulaturu sa obje strane unutrašnjeg nu-
OCTA polako ali sigurno uvodi revoluciju u vizualizaciji klearnog sloja (Inner Nuclear Layer, INL). Unutrašnja granica
i dijagnostici promjena kod DR. Zlatni standard u tome je i SCP je na 3 µm ispod unutrašnje granične membrane (Inner
dalje fluoresceinska angiografija, ali zbog svoje invazivnosti Limiting Membrane, ILM), a spoljašnja granica na 15 µm is-
i ograničenja u smislu sistemskih neželjenih efekata, brojni pod unutrašnjeg pleksiformnog sloja (Inner Plexiform Layer,
naučni radovi posljednjih 10 godina usmjereni su ka ispiti- IPL). Unutrašnja granica DCP je 15 µm ispod IPL, spoljašnja
vanju efikasnosti OCTA kao dijagnostičkog i prognostičkog granica na 70 µm ispod IPL . Potom je za svaki sloj sistem
18
alata za DR, naročito kod onih slučajeva kod kojih promjene automatski izračunao VD u regiji cijele makule, kao i fovee,
još uvijek nisu klinički vidljive. parafovee i perifovee, odvojeno. Fovealna VD je izračunata
za koncentrični krug poluprečnika 0,3 mm sa središtem u
samom centru makule odnosno fovee. Parafovealna VD je
Cilj izračunata za prstenasto područje od 0,3 do 1,25 mm od
centra makule, a perifovealna za prstenasto područje od
Prikaz nalaza OCTA pacijenata oboljelih od dijabetes 1,25 do 1,75 mm od centra makule . Softver koji je ugrađen
19
melitusa sa različitim mikrovaskularnim promjenama, kao u OCTA je automatski izračunao vrijednosti VD u SCP i DCP
i utvrđivanje postojanja razlike u parametrima OCTA kod cijele makule prosječno, fovee, parafovee i perifovee. Pored
pacijenata oboljelih od DM, a u cilju dijagnostikovanja DR VD, softverski je automatski dobijena i vrijednost površine
prije pojave kliničkih znakova bolesti, kao i praćenje promje- fovealne avaskularne zone (FAZ), centralne debljine makule
na kod već postojeće klinički vidljive retinopatije, sa ili bez (Central Macular Thickness, CMT), kao i procenat prokrvljenih
dijabetičkog makularnog edema (DME). krvnih sudova (protok- flow) u odnosu na ukupnu površinu
krvnih sudova u spoljašnjoj retini (Outer Retina, OR) i horio-
kapilarisu (Choriocapilaris, CC). Za izračunavanje razlike ovih
Metodologija parametara između različitih grupa koristili smo Oneway

U ovoj studiji prikazani su rezultati ispitivanja 15 pacije- Anova test, a statistička značajnost je postavljena na nivou
nata oboljelih od DM tip 2. Oba oka svih pacijenata (30 očiju) 0,05.
su uključena u studiju i podvrgnuta kliničkom pregledu in-
direktnom oftalmoskopijom od strane dva različita ljekara,
kao i OCT na osnovu čega su podijeljeni u tri grupe. Prva

14 DOI: 10.5937/Galmed2306013R