Page 89 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

kolorektalnoj hirurgiji, sa statistički značajno manjom inci- rana antibiotska terapija adekvatnim antibioticima. Za ra-
dencom curenja anastomoze i SSI . zliku od profilakse, terapijska primena antibiotika obuhvata
28
novije i potentnije antibiotike širokog spektra, kao i korek-
ciju terapije po rezultatima brisa rane (apscesne šupljine,
Terapijska primjena antibiotika peritonealne duplje) i antibiograma. Inicijalni terapijski re-
u kolorektalnoj hirurgiji žim za intraabdominalne infekcije najčešće podrazumijeva
betalaktamski antibiotik/inhibitor betalaktamaze (npr. pi-
Terapijska primjena antibiotika rezervisana je za infek- peracilin/tazobaktam), kao i kombinaciju cefalosporina tre-
cije debelog crijeva od kojih je najčešća divertikulitis. Druge će ili četvrte generacije sa metronidazolom, uz eventualni
indikacije uključuju perforacije debelog crijeva, uzrokovane dodatak fluorohinolona . Druge studije favorizuju inicijalnu
32
infekcijom, inflamatornim, malignim bolestima ili traumom, upotrebu karbapenema koji pokazuju bolju stopu preživ-
kao i infektivne komplikacije kolorektalne hirurgije, od kojih ljavanja kod pacijenata sa intraabdominalnom infekcijom
je najčešća infekcija hirurškog mjesta. SSI, kada je u pita- i pratećom sepsom u odnosu na piperacilin/tazobaktam .
33
nju kolorektalna hirurgija, obuhvata infekciju rane, pelvični Konačno, noviji karbapenem ertapenem, kao i kolistin, naj-
ili intraabdominalni apsces, sa ili bez curenja anastomoze, češće se primjenjuju prema rezultatima antibiograma ili
kao i peritonitis koji potencijalno vodi u sepsu . Apscesi ve- ukoliko inicijalna terapija ne rezultuje poboljšanjem klinič-
29
ličine do 3 cm bez curenja anastomoze, kao i kontrolisane kih i laboratorijskih parametara u roku od 48 h od započinja-
enterokutane fistule, mogu se liječiti samo antibiotskom te- nja. U zaključku velike STOP-IT studije koja je obuhvatila 518
rapijom, dok se značajan „leak“ sa velikim apscesima ili ster- pacijenata sa komplikovanim intra-abdominalnim infekcija-
koralnim peritonitisom tretira hirurški uz adjuvantnu antibi- ma navodi se da je četiri dana antibiotske terapije sasvim
otsku terapiju . Kao najčešći uzrok i glavni faktor rizika za dovoljno, ukoliko je uspostavljena hirurška kontrola izvora
30
razvoj postoperativne sepse navodi se curenje anastomoze. infekcije, pa produženje antibiotske terapije do osam dana
Stoga se veliki značaj pridaje ranoj detekciji dehiscencije ko- ne dovodi do veće stope preživljavanja i smanjenja vremena
lorektalne anastomoze. Naime, vrijednost C-reaktivnog pro- hospitalizacije, već samo povećava bakterijsku rezistenciju i
teina izmjerena četvrtog postoperativnog dana veća od 130 nosi sa sobom druge komplikacije za pacijenta .
34
mg/L ukazuje na dehiscenciju anastomoze sa dijagnostič-
kom tačnošću od 94% . Kod ovih pacijenata imperativ je
31

Zaključak

Iako nema jedinstvenih smjernica o primjeni antibiotske profilakse u kolorektalnoj hirurgiji, postoje
jasni principi koji su neophodni za smanjenje incidence infektivnih postoperativnih komplikacija. U
eri bakterijske rezistencije i skromnih pomaka u razvoju novih antibiotika, adekvatna profilaksa u
kolorektalnoj hirurgiji kojom se prevenira razvoj SSI i prolongirana upotreba antibiotika je od velikog
značaja za medicinu. Korišćenje poznatih antibiotika koji djeluju na Gram-pozitivne, Gram-negativne
bakterije i anaerobe, uz dodatak oralnog antimikrobnog agensa dan prije hirurškog zahvata,
čini se kao metoda izbora u antibiotskoj profilaksi kada je u pitanju kolorektalna hirurgija. Tačan
režim primjene i vrste antibiotika treba da budu određeni institucionalnim vodičima i protokolima,

uzimajući u obzir bakterijski spektar u lokalnom okruženju, kao i rezistenciju, dostupnost
odgovarajućih lijekova, pa na to treba usmjeriti i dalja istraživanja.

Abstract

Complications in colorectal surgery carry a high risk of morbidity and mortality, prolong hospitalization time and increase
treatment costs, and the largest number of postoperative complications is related to surgical site infection (SSI). Antibiotic
prophylaxis started in the fifties of the last century and changed with each new antibiotic. The following were used in
order: aminoglycosides (1943), macrolides (1952), polymyxins (1958), and cephalosporins (1965). With the discovery of
metronidazole in 1970, the prophylactic spectrum was extended to include anaerobic bacteria, which are an indispensable

SMJERNICE I PREPORUKE Galenika Medical Journal, 2023; 2(7):84-89. 87