Page 9 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

PRAG AKUTNE TOKSIČNOSTI

NORMOBARIČNE TERAPIJE KISEONIKOM:

SISTEMATSKI PREGLED

ACUTE TOXICITY THRESHOLD OF NORMOBARIC

OXYGEN THERAPY: SYSTEMATIC REVIEW

Slobodan M. Janković
1
Semir Mehović
2
Edin Begić Ni u jednoj od analiziranih studija, terapija
3, 4
Naida Omerović kiseonikom nije izazvala toksične efekte na
5
Ana Antanasković respiratorni trakt, ako je koncentracija kiseonika
1
Radiša Vojinović u udahnutom zraku bila ispod 50%, bez obzira
1
Milica Jovanović 1 na brzinu primjene. Toksične posljedice udisanja
kiseonika u koncentraciji većoj od 50% nastupile
1 Fakultet medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija su tek nakon davanja kiseonika duže od 6 sati,
2 Javno zdravstvena ustanova Apoteke Sarajevo, Sarajevo,
Bosna i Hercegovina brzinom većom od 7 L/min, a uglavnom su se
3 Medicinski fakultet Univerziteta Sarajevska škola za nauku i tehnologiju, ogledale u upali traheobronhijalne sluznice,
Sarajevo, Bosna i Hercegovina s epitelnim erozijama. Normobarična terapija
4 Opšta bolnica „Prim. dr. Abdulah Nakaš“, Sarajevo, Bosna i Hercegovina kiseonikom može imati toksične efekte kod ljudi
5 Farmaceutski fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo,
Bosna i Hercegovina ako je koncentracija kiseonika u udahnutom
zraku veća od 50%, ako je brzina primjene iznad

Korespondencija sa autorom: 7 L/min i ako primjena traje najmanje 6 sati.
Prof. dr Slobodan Janković Ključne riječi: normobarična terapija
Fakultet medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu, kiseonikom, prag toksičnosti, ljudi, sistematski
Svetozara Markovića 69, Kragujevac, Srbija pregled

slobnera@gmail.com

Uvod
Sažetak Inhalaciona terapija kiseonikom često se daje hospita-

Iako postoji jasna dozna zavisnost plućne toksičnosti lizovanim pacijentima (dobija je 35,2% neintubiranih pa-
uzrokovane inhalacijom normobaričnog kiseonika u cijenata), ali u skoro dvije trećine slučajeva koncentraciju
i dozu kiseonika nije propisao ljekar . Međutim, ako se te-
1
studijama na životinjama, prag toksičnosti kod ljudi rapija kiseonikom daje bez obraćanja pažnje na optimalni
ostaje uglavnom nepoznat. Cilj ovog sistematskog režim doziranja, pacijenti koji je primaju imaju veću šansu
pregleda objavljenih kliničkih studija bio je da se utvrdi da umru (relativni rizik je 1,21) . Određeni stepen primije-
2
prag u smislu ukupne doze kiseonika primijenjene njenog kiseonika uvijek će se transformisati u slobodne ra-
pod normalnim pritiskom, inhalacijom koja izaziva dikale (hidroksilni jon, peroksinitrit, superoksid anjon, itd),
prve kliničke znake toksičnosti. MEDLINE, EBSCO, The ali se pri niskim dozama stvoreni radikali neutrališu antiok-
Cochrane Central Register of Controlled Trials (Central), sidativnim mehanizmima tijela. Ako se daju velike doze kon-
SCIndex , Scopus, Google Scholar i Clinical Trials.gov centrovanog kiseonika, antioksidativni mehanizmi će biti
preopterećeni, a višak slobodnih radikala oštetiće mnoge
pretraženi su od svog osnivanja do aprila 2022. godine. funkcionalne proteine, narušavajući prije svega normalnu
Sistematski pregled je obavljen prema unaprijed funkciju respiratornog trakta . Nakon traheobronhijalne iri-
3
registrovanom protokolu u „PROSPERO“. Studije su tacije, mogu uslijediti atelektaze i alveolarno oštećenje, sve
uključene ako opisuju toksične efekte normobarične do akutnog respiratornog distres sindroma .
3
terapije kiseonikom kod ljudi. Ukupno je pronađeno 11
Iako postoji jasna dozna zavisnost plućne toksično-
studija lošeg kvaliteta na ljudima, sa eksperimentalnim sti uzrokovane inhalacijom normobaričnog kiseonika u
ili opservacijskim dizajnom.

REVIJALNI RADOVI Galenika Medical Journal, 2023; 2(5):7-13. 7