Page 10 - GALENIKA MEDICAL JOURNAL

studijama na životinjama, prag toksičnosti kod ljudi ostaje Strategija pretraživanja koju je pripremio MJ za bazu po-
uglavnom nepoznat . Prag će vjerovatno zavisiti od primar- dataka MEDLINE je ovdje predstavljena kao primjer:
4
ne plućne patologije i terapije koju pacijent prima, budući
da mnogi lijekovi imaju antioksidativna ili protivupalna svoj-
stva . Iako postoje neke smjernice koje se razmatraju, kada
5
započeti i prekinuti inhalacionu terapiju kiseonikom prema
perifernoj zasićenosti kiseonikom (ispod 88% i iznad 92%
kod pacijenata s faktorima rizika za hiperkapniju izazvanu
kiseonikom, ili ispod 92% i iznad 96% kod pacijenata bez
faktora rizika), ne postoji konsenzus o graničnoj dozi inha- Studije relevantne za ovaj sistematski pregled odabrane
liranog kiseonika (koncentracija u gasnoj mješavini koja se su iz rezultata pretrage primjenom kriterijuma uključivanja
isporučuje u masku za lice ili nazalni kateter, „zapremina i isključivanja prvo na naslov i sažetak, a ako je to bilo dvo-
primijenjene mješavine gasova/vrijeme primjene“) koja bi smisleno, čitan je i analiziran cio tekst rada. Kada bi se svi
izazvala prve toksične promjene u tkivima respiratornog autori koji su vršili pretragu (MJ, SM, EB, NO i AA) saglasili
trakta , što ima veliku važnost kada kliničar mora da propiše sa uvrštavanjem određenog rada, isti bi bio dalje obrađivan.
6
inhalacionu terapiju kiseonikom. Ako se svi istraživači koji su izvršili pretragu (MJ, SM, EB, NO
Cilj ovog sistematskog pregleda objavljenih kliničkih stu- i AA) nisu složili sa podobnošću studije, stariji autori (SJ i RV)
dija bio je da se utvrdi prag u smislu ukupne doze kiseonika, su konačnu odluku donosili konsenzusom.
primijenjene pod normalnim pritiskom, inhalacijom koja Studije odabrane na osnovu kriterijuma za uključivanje i
izaziva prve kliničke znakove toksičnosti. isključivanje dalje su analizirane primjenom kriterijuma kva-
liteta: modifikovane Jadadove skale za klinička ispitivanja ,
7
Newcastle Ottawa skale za opservacijske studije i primje-
8
Metode nom Hassan Muradovog alata za serije slučajeva i prikaze
9
Ovaj sistematski pregled je prethodno registrovan u Me- slučajeva . Bodovi prema ovim skalama određeni su za sve
đunarodnom registru sistematskih pregleda „PROSPERO“ odabrane studije, a zatim uzeti u obzir u diskusiji o podaci-
pod brojem CRD42021285512. ma.
Studije su uključene u ovaj sistematski pregled ako su Podaci iz članaka podobnih za pregled, nakon provjere
zadovoljeni sljedeći kriterijumi: pacijenti svih rasa, uzrasta kvaliteta, izdvojeni su u Excel tabelu sa sljedećim kolonama:
i pola, koji primaju normobaričnu inhalacionu terapiju ki- (1) ID publikacije; (2) ID izvještaja; (3) inicijali autora; (4) ci-
seonikom, u bilo kom režimu doze, za bilo koju indikaciju, tat i kontakt detalji; (5) bodovanje prema skali za provjeru
koji imaju toksične efekte inhalacione terapije kiseonikom s kvaliteta; (6) dizajn studije; (7) ukupno trajanje studije; (8)
pojavom simptoma toksičnosti nakon započinjanja inhalaci- rizik od pristrasnosti; (9) ukupan broj pacijenata; (10) starost
one terapije kiseonikom i izvještaji o rezultatima kliničkih is- pacijenata; (11) pol pacijenata; (12) koncentracija kiseoni-
pitivanja, opservacionih studija ili studija slučaja, uključujući ka dostavljenog pacijentu u udahnutom zraku; (13) doza
i serije slučajeva. Kriterijumi za isključenje su bili: pacijenti isporučenog kiseonika u L/min; (14) trajanje terapije kiseo-
na mehaničkoj ventilaciji, slučajevi toksičnosti inhalacione nikom tokom 24 h; (15) ukupno trajanje terapije kiseonikom
terapije kiseonikom navedeni u preglednim člancima, bez u danima; (16) indikacija za terapiju kiseonikom (glavna bo-
detaljnog opisa, slučajevi toksičnosti inhalacione terapije lest pacijenta); (17) simptomi toksičnosti kiseonika; (18) zna-
kiseonikom kod drugih vrsta, objavljeni slučajevi ili studije ci toksičnosti kiseonika; (19) parcijalni pritisak kiseonika u
s nepotpunim podacima i slučajevi toksičnosti kod hiperba- arterijskoj krvi (u mmHg ili kPa); (20) nivo slobodnih radikala
rične terapije kiseonikom. kiseonika u krvi ili drugim tkivima; (21) tretman toksičnosti
kiseonika; (22) ishod tretmana toksičnosti kiseonika; (23)
Relevantne studije su tražene u elektronskim bazama smrtnost pacijenata izloženih toksičnim dozama kiseonika;
podataka i u zbirci knjiga i časopisnih članaka u Univerzitet- (24) da li je akutni respiratorni distres sindrom opisan kao
skoj biblioteci Univerziteta u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija. posljedica toksičnosti kiseonika; (25) pojava pneumonije
Pretražene su sljedeće baze podataka: MEDLINE (Pubmed, nakon početka terapije kiseonikom; (26) znaci toksičnosti
pokrivenost od 1966. godine do danas), EBSCO (Discovery kiseonika na rendgenskom snimku grudnog koša. Vrijed-
Service, pokrivenost od 1944. godine do danas), The Cochra- nosti date u procentima pretvorene su u stvarne brojeve
ne Central Register of Controlled Trials (Central) (Wiley Onli- pacijenata za analizu. Podatke su izdvojila četiri istraživača
ne Library, pokrivenost od 1966. godine do danas), SCIndex, nezavisno (MJ, SM, EB i NO), a dva istraživača (MJ i AA) sa-
Scopus, Google Scholar i Registar kliničkih studija sa ljud- stavili u konačnu tabelu ekstrakcije. Nadzor nad procesom
skim učesnicima (ClinicalTrials.gov do 11. maja 2022). U elek- ekstrakcije vršili su SJ i RV.
tronskim bazama podataka, relevantna istraživanja tražilo
je pet nezavisnih autora: MJ, SM, EB, NO i AA.

8 DOI: 10.5937/Galmed2305007J